Τροποποιήσεις θα δεχτεί η μάλλον αμφιλεγόμενη και νομικά γκρίζα πολιτική χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών για χτυπήματα κατά τρομοκρατικών ομάδων στη Μέση Ανατολή, επισήμανε ο Μπαράκ Ομπάμα, σε ομιλία μετά τις αποκαλύψεις για τον θάνατο τεσσάρων αμερικανών πολιτών.

Ο αμερικανός πρόεδρος είναι δεκτικός σε περισσότερο θεσμικό έλεγχο για τη διαδικασία εκτός πολεμικών ζωνών (εννοώντας, δηλαδή, το Πακιστάν και την Υεμένη) εξηγώντας ακόμη ότι η τρομοκρατική απειλή έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά στην περίοδο μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Αλλά την ίδια ώρα, για τον πρόεδρο Ομπάμα η χρήση των drone είναι νόμιμη, αποτελεσματική ενέργεια, απαραίτητη για την αντιτρομοκρατική πολιτική της χώρας του, όχι όμως και πανάκεια. Σε κάθε περίπτωση όμως ο νέοι κανονισμοί μάλλον θα μειώσουν την εξάρτηση από το μέσο και οι αριθμοί των επιθέσεων ίσως μειωθούν–ενδεχομένως πολύ αργά.

Ο Μπαράκ Ομπάμα τόνισε ακόμη ότι η χρήση drones είναι νόμιμη για το αμερικανικό και για το διεθνές δίκαιο, απαντώντας σε ένα από τα πιο ισχυρά αντεπιχειρήματα για τη χρήση τους, αυτό του θολού νομικού καθεστώτος χρήσης.

Η χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα περιορίζεται μόνο σε περιπτώσεις όταν η ζωή αμερικανών θα είναι σε άμεσο κίνδυνο, είπε ο Μπαράκ Ομπάμα, εξηγώντας ότι οι νέοι κανονισμοί υπογράφηκαν από τον ίδιο την Τετάρτη.

Είναι σημαντικό ότι στόχοι θα μπορεί να είναι και αμερικανοί πολίτες, πέρα φυσικά από τους ξένους. Η στοχοποίηση αμερικανών είναι αμφιλεγόμενο σημείο αφού, εκτιμούν νομικοί, μπορεί να παραβιάζει τη διάκριση των εξουσιών στο βαθμό που ο πρόεδρος μπορεί να αποφασίζει την εκτέλεση ενός πολίτη και όχι τα δικαστήρια.

Επιπλέον θα πρέπει να διασφαλίζεται εξαρχής και στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό ότι δεν θα σκοτωθούν ή δεν θα τραυματιστούν άμαχοι: «είναι το υψηλότερο στάνταρ που μπορούμε να θέσουμε», τόνισε.

Πρόκειται για ένα σημείο που έχει προκαλέσει τις πιο οργισμένες αντιδράσεις στις χώρες της Μέσης Ανατολής: σε πολλά από τα χτυπήματα πολλοί άμαχοι (κάποιες φορές ακόμη είναι δεκάδες) χάνουν τη ζωή τους γιατί βρίσκονται κοντά στο σημείο του χτυπήματος.

Ένα τρίτο σημείο που επισήμανε ο αμερικανός πρόεδρος είναι ότι η εθνική κυριαρχία θα γίνεται σεβαστή κατά τη διάρκεια επιθέσεων με μη επανδρωμένα και, όπου αυτό είναι δυνατόν, θα επιλέγεται η σύλληψη του ατόμου, αντί της εξόντωσης με φονικό χτύπημα. Η σύλληψη θα γίνεται είτε από τις ΗΠΑ είτε από ξένες κυβερνήσεις.

Ο πρόεδρος δήλωσε ακόμη πρόθυμος να υπάρξει αυστηρότερη επίβλεψη για την ανάληψη επιχειρήσεων (και μάλιστα επιχειρήσεων που μπορεί να καταλήξουν σε θανάτους) έξω από τις πολεμικές ζώνες. Για το σκοπό αυτό θα μπορούσε να συσταθεί ανεξάρτητη επιτροπή η οποία θα απαρτίζεται από πολιτικά πρόσωπα, προειδοποίησε όμως ότι αυτό θα μπορούσε προσθέσει άλλο ένα επίπεδο γραφειοκρατίας που περιπλέκει τη διαδικασία αποφάσεων για τη χρήση drone.

Η διαχείριση του προγράμματος των drone γίνεται από τη CIA και το Πεντάγωνο με διαφορετικά αναγνωριστικά ή επιθετικά μέσα: στην Υεμένη επιχειρούν και η CIA και το Πεντάγωνο, στο Πακιστάν κατά κύριο λόγο η μυστική υπηρεσία.

Σε ό,τι αφορά τους κρατούμενους στο Γκουαντάναμο, ο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος είχε υποσχεθεί ήδη από το 2008 ότι θα κλείσει τη διαβόητη φυλακή χωρίς να το καταφέρει έκτοτε, είπε ότι θα ζητήσει οι στρατιωτικές δίκες να γίνονται στο έδαφος των ΗΠΑ σε πολιτικά δικαστήρια. Παράλληλα θα καλέσει το Κογκρέσο να συμφωνήσει και σε άρση των περιορισμών για την μεταφορά κρατουμένων από το Γκουαντάναμο.

Τα στατιστικά των επιθέσεων

Μέσα στα δέκα χρόνια της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, οι ΗΠΑ έχουν πραγματοποιήσει στο Πακιστάν και την Υεμένη (εκτός δηλαδή της πολεμικής ζώνης του Αφγανιστάν) τουλάχιστον 416 επιθέσεις που προκάλεσαν τουλάχιστον 3.364 θανάτους. Μία επίθεση με ένα θάνατο καταγράφεται στη Σομαλία.

Τα στοιχεία για τις επιθέσεις που καταγράφει οργάνωση δείχνουν κορύφωση της δραστηριότητας από το 2009 ως το 2012.

Αναλυτικά:

2002 – Μία επίθεση στην Υεμένη, ως 10 θάνατοι
2003 – Καμία επίθεση
2004 – Μία επίθεση στο Πακιστάν, ως 7 θάνατοι
2005 – Τρεις επιθέσεις στο Πακιστάν, ως 15 θάνατοι
2006 – Δύο επιθέσεις στο Πακιστάν, ως 94 θάνατοι
2007 – Τέσσερις επιθέσεις στο Πακιστάν, 63 θάνατοι
2008 – 37 επιθέσεις στο Πακιστάν, ως 301 θάνατοι
2009 – 56 επιθέσεις σε Πακιστάν και Υεμένη, ως 634 θάνατοι
2010 – 123 επιθέσεις σε Πακιστάν και Υεμένη, ως 855 θάνατοι
2011 – 87 επιθέσεις σε Πακιστάν και Υεμένη, ως 647 θάνατοι
2012 – 81 επιθέσεις σε Πακιστάν, Υεμένη και Σομαλία, ως 621 θάνατοι
2013 – 22 επιθέσεις σε Πακιστάν και Υεμένη, 118 θάνατοι

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press

Ειδήσεις Σήμερα: