Σε ταινίες τύπου Κιλελέρ ο δανειστής είναι ο κακός τοκογλύφος στον οποίο προσέφυγε από ανάγκη ο φτωχός αγρότης για να θρέψει την οικογένειά του μετά από μια ατυχία ή για να θεραπεύσει το παιδί του και στη συνέχεια κατέληξε ουσιαστικά σκλάβος του.

Σε άλλες ταινίες υπάρχουν οι δανειστές του ξεπεσμένου αριστοκράτη που δεν έχει χρήματα ή εργασία αλλά διατηρεί το παλιό επίπεδο ζωής του με δανεικά και αναζητεί κάποια γρήγορη και εύκολη λύση για να γλιτώσει (συνήθως ένα καλό γάμο). Εδώ οι δανειστές δεν εμφανίζονται σχεδόν ποτέ και αποτελούν μια συναισθηματικά ουδέτερη πινελιά στην υπόθεση.

Τέλος υπάρχουν και οι ταινίες με τον χαραμοφάη που ζει με δανεικά κυρίως από φίλους, γνωστούς ή συγγενείς και συχνά κρύβεται διότι τον κυνηγάνε, ενώ ενίοτε τον καρπαζώνουν κιόλας. Εδώ ηθικά το δίκαιο είναι με τον δανειστή και ο θεατής περιμένει πως ο τζαμπατζής ήρωας στο τέλος είτε θα αναμορφωθεί είτε θα την πατήσει άσχημα και θα τιμωρηθεί για την τεμπελιά του.

Οι περισσότεροι Έλληνες αντιμετωπίζουν τις σχέσεις της χώρας μας με τους δανειστές της λες και η Ελλάδα πήρε δανεικά λόγω της φτώχειας και της εξαθλίωσής της όπως οι αγρότες των ταινιών αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας πήρε την ανηφόρα από το 1980 όταν η πατρίδα μας ήταν ήδη μια από τις χώρες με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στον κόσμο.

Ούτε είναι δικαιολογία πως χρειαζόμασταν τα χρήματα για εξοπλισμούς γιατί οι δαπάνες για αυτούς ξεκίνησαν από το 1974 με τις τότε μεγάλες αγορές αεροπλάνων. Μέχρι το 1980 όμως η επίδραση των αμυντικών δαπανών στο εξωτερικό χρέος ήταν αμελητέα.

Η πικρή αλήθεια είναι πως μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1979 έπρεπε να γίνουν βαθιές τομές στην οικονομία για να προσαρμοστεί. Εμείς όμως κρύψαμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί με τα δανεικά. Λυπάμαι που χαλάω την ωραία εικόνα αλλά δεν είμαστε οι φτωχοί που εκμεταλλεύτηκαν την ανάγκη τους. Άλλη εικόνα από τον ελληνικό κινηματογράφο μας περιγράφει καλύτερα.

Μάλλον εκείνη του ξεπεσμένου αριστοκράτη που ελπίζει πως θα εμφανιστεί ως από μηχανής Θεός ένα καλό κοίτασμα και θα τον ξελασπώσει.

Γιώργος Στ. Επιτήδειος

Γιώργος Επιτήδειος