Το μωρό αποζητεί το διάλογο

Το μωρό αποζητεί το διάλογο

Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τα αντικείμενα ήδη από τους πρώτους έξι μήνες
της ζωής τους. Μαθαίνουν όμως περισσότερα όταν η ικανότητα της ομιλίας βρίσκεται
σε στάδιο προόδου. Τότε πρέπει να μιλάτε διαρκώς στο μωράκι σας: όταν ασχολείστε
μαζί του, όταν το φροντίζετε, το ταΐζετε, το πλένετε, το ντύνετε. Να του περιγράφετε
αυτό που κάνετε. Δείξτε του το φαγάκι του όταν το ετοιμάζετε, το κουταλάκι όταν
το βάζετε στο στόμα του, το σαπούνι όταν το πλένετε, τα ρουχαλάκια όταν το ντύνετε.
Όλα τα πράγματα έχουν «ετικέτες» στον κόσμο του παιδιού σας. Συνεπώς, οφείλετε
να του τις μάθετε, ακόμη και αν θεωρείτε ανόητο το να μιλάτε σε ένα μωρό που
δεν καταλαβαίνει. Κάνετε λάθος. Το μωράκι σας καταλαβαίνει περισσότερα από όσα
μπορεί να σας δείξει. Κατανοεί, μάλιστα, καλύτερα τις λέξεις που εστιάζονται
σε αυτό που βλέπει, ακούει ή αισθάνεται εκείνη τη στιγμή.

Αρχικά, τα παιδάκια μαθαίνουν μέσα από μεγάλα αντικείμενα φυσικού μεγέθους.
Στη συνέχεια, αρχίζουν να μαθαίνουν μέσα από μεγάλες, πολύχρωμες εικόνες για
πράγματα που τα ενδιαφέρουν. Στο τέλος του πρώτου χρόνου, η διαδικασία της μάθησης
μπορεί να συντελεστεί και μέσα από μινιατούρες, υποκατάστατα των πραγματικών
αντικειμένων. Φροντίστε όταν κουβεντιάζετε με το μωρό σας να είστε εκφραστική.
Τα παιδιά μαθαίνουν από τις κινήσεις και τις εκφράσεις που κάνουμε όταν μιλάμε.
Καταλαβαίνουν πότε είμαστε στενοχωρημένοι, συγχυσμένοι, θυμωμένοι ή χαρούμενοι.
Προσπαθήστε ακόμη να ανταποκρίνεστε στις μωρουδίστικες φωνούλες με σωστές λέξεις
και προτάσεις. Κάθε φορά που το μικρούλι σας λέει «τα-τα», εννοώντας τη βόλτα,
εσείς θα του απαντάτε: «Βεβαίως, θα πάμε βόλτα».

Μη διορθώνετε το μωράκι σας. Απλώς απαντάτε με το σωστό τρόπο: να ανταποκρίνεστε,
δηλαδή, στο ήχο που δεν είναι σωστός (αλλά αναμενόμενος) με μια σωστή λέξη.
Αν πει «νάνι», δεν θα του απαντήσετε: «Ναι, πάμε για νάνι», αλλά «Ναι, πάμε
για ύπνο». Αυτό το κάνετε επειδή το επόμενο στάδιο είναι να συνειδητοποιήσει
ότι «νάνι» είναι ύπνος. Το μωράκι αποζητά διάλογο μαζί σας και όχι κουραστικό
και μονότονο μονόλογο. Δοκιμάστε να πιάσετε κουβεντούλα με το μωρό σας, μια
ενδιαφέρουσα συζήτηση που θα στηρίζεται στις δικές σας ερωτήσεις. Μπορείτε,
π.χ., να το ρωτήσετε: «Θέλεις να φας;» και να περιμένετε την απάντηση του μικρού
σας, ακόμη και αν περιορίζεται σε ένα γοητευτικό χαμόγελο. Ένας άλλος τρόπος
συζήτησης είναι η μίμηση. Όσο το μωρό μπαμπαλίζει, εσείς θα επαναλαμβάνετε τις
συλλαβές που λέει. Η συζήτηση αυτή θα συνεχιστεί όσο την απολαμβάνει το μωρό.
Σιγά σιγά, δοκιμάστε να εισαγάγετε και άλλες συλλαβές, μόνο όμως αν το μωράκι
συμμετέχει και το διασκεδάζει. Αν όχι, σταματήστε τη συζήτηση. Τα πάντα εξαρτώνται
από τη δεκτικότητα του λιλιπούτειου συνομιλητή σας. Ο χρυσός κανόνας για τις
ρητορικές επιδόσεις του μωρού είναι ο εξής: «Μην το πιέσετε ποτέ!».

Προσπαθήστε να κατανοήσετε τις λεξούλες του. Αν δείξετε ότι ενδιαφέρεστε γι’
αυτό που λέει, του δίνετε το κίνητρο να συνεχίσει την ομιλία. Αν κάνετε ότι
δεν καταλαβαίνετε, βαριέται και εγκαταλείπει την προσπάθεια. Η συζήτηση με το
μωρό πρέπει να είναι εύκολη, ευχάριστη και φυσική -όχι δασκαλίστικη και επιτηδευμένη.

Δώστε έμφαση στις συγκεκριμένες λέξεις τις οποίες θέλετε να μάθει το παιδί,
με μικρές και εύκολες φράσεις, και χρησιμοποιήστε παύσεις ενδιάμεσα, ώστε να
έχει το χρόνο να εμπεδώσει τι του λέτε. Γι’ αυτό και πρέπει να αποφεύγετε να
του δίνετε πολύπλοκες οδηγίες ή εντολές που μπορεί να το μπερδέψουν.

Όταν του ζητάτε να κάνει κάτι, οι προτάσεις σας πρέπει να είναι απλές, σύντομες
και εύκολες, για να μπορεί να τις καταλάβει. Ποτέ μη δείξετε όμως απογοήτευση,
αν δεν υπακούσει, επειδή για κάποιο λόγο δεν έχει καταλάβει τι του είπατε. Κάτι
άλλο που γοητεύει τα μωρά είναι η μουσική. Έτσι, αντί να κουβεντιάζετε μόνο,
τραγουδήστε στο βλαστάρι σας. Δεν έχει καμιά σημασία, αν είστε παράφωνη. Να
θυμάστε πάντα ότι η δική σας φωνή είναι η πιο γοητευτική για το παιδί σας.

Ένα άλλο κεφάλαιο διδασκαλίας για το παιδί σας είναι να του μάθετε μερικές
απλές αλλά χρήσιμες έννοιες. Αυτό μπορείτε να το κάνετε όταν θα έχει συμπληρώσει
τον πρώτο χρόνο της ζωής του ή λίγο νωρίτερα. Δώστε του να πιάσει το φλιτζάνι
του καφέ εξηγώντας του ότι είναι ζεστό, και στη συνέχεια δώστε του ένα παγάκι
για να συνειδητοποιήσει την έννοια του κρύου. Με τον ίδιο τρόπο, μπορεί να αρχίσει
σιγά σιγά να ξεχωρίζει διάφορες έννοιες, όπως πάνω, κάτω, μέσα, έξω, άδειο,
γεμάτο, μικρό, μεγάλο. Επίσης, στο τέλος του πρώτου χρόνου μπορείτε να αρχίσετε
να του διαβάζετε διάφορες ιστορίες. Κυρίως αυτό που θα το ενθουσιάσει θα είναι
να βλέπει μεγάλες, πολύχρωμες εικόνες, ενώ συγχρόνως θα ακούει τη γλυκιά, οικεία
φωνή της μανούλας του. Ας αναφερθούμε, όμως, και σε κάποιες παρατηρήσεις που
θα πρέπει να κάνετε όταν το παιδί σας θα έχει συμπληρώσει τον πρώτο χρόνο της
ζωής του.

health.in.gr