Κακώσεις του ματιού

Το μάτι είναι
ένα πολύπλοκο όργανο, το οποίο παρά το γεγονός ότι προστατεύεται από τον οστέινο
οφθαλμικό κόγχο και τα έντονα αντανακλαστικά των βλεφάρων, δέχεται πάρα πολύ
συχνά βλαπτικές τραυματικές κακώσεις. Το μάτι έχει σφαιρικό σχήμα με διάμετρο
περίπου 2,5 εκατοστών και η σφαιρικότητά του διατηρείται με το υγρό που βρίσκεται
πίσω από το φακό (υαλοειδές σώμα) και μπροστά από το φακό (υδατοειδές σώμα).
Το πρόσθιο τοίχωμα του ματιού είναι διαφανές (κερατοειδής χιτώνας), για να μπαίνει
το φως, ενώ η υπόλοιπη επιφάνεια της σφαίρας αποτελείται από σκληρό ιστό (σκληρός
χιτώνας) που αποτελεί το λευκό τμήμα του ματιού. Το ορατό τμήμα του σκληρού
χιτώνα καλύπτεται από ένα στρώμα λείου βλεννογόνου, τον επιπεφυκότα. Πίσω από
τον κερατοειδή βρίσκεται ένας κυκλικός μυς (ίριδα) με ένα στρογγυλό άνοιγμα
στο κέντρο (κόρη), που αυξομειώνεται ρυθμίζοντας το φως που μπαίνει στο μάτι.
Το χρώμα των κυττάρων της ίριδας δίνει στο μάτι το χαρακτηριστικό του χρώμα.
Πίσω από την ίριδα βρίσκεται ο φακός, ο οποίος εστιάζει την εικόνα σε ένα στρώμα
κυττάρων στο πίσω μέρος του ματιού (αμφιβληστροειδής), το οποίο μετατρέπει το
φωτεινό είδωλο σε ηλεκτρικό ερέθισμα που μεταφέρεται με οπτικό νεύρο στον εγκέφαλο.

Ανάμεσα στον αμφιβληστροειδή και το σκληρό χιτώνα βρίσκεται ο χοριοειδής χιτώνας,
που αποτελείται από τα αιμοφόρα αγγεία, τα οποία τρέφουν το μάτι και συγκεκριμένα
τον αμφιβληστροειδή. Οι δακρυϊκοί αδένες και οι δακρυϊκοί πόροι αποτελούν το
δακρυϊκό σύστημα που προστατεύει τον επιπεφυκότα σαν λιπαντικό. Τα δάκρυα απομακρύνουν
τα ξένα σώματα από το μάτι. Ένας μεγάλος δακρυϊκός αδένας βρίσκεται κάτω από
το άνω βλέφαρο και ένας μεγάλος εκφορητικός πόρος (ρινοδακρυικός) των δακρύων
ενώνει την έσω γωνία του ματιού με την κοιλότητα της μύτης. Το άνω βλέφαρο ανασηκώνεται
με ένα μυώνα, τον ανελκτήρα του βλεφάρου, και τα βλέφαρα κλείνουν με έναν κυκλοτερή
μυώνα του σφιγκτήρα του βλεφάρου. Το άτομο που θα δώσει τις πρώτες βοήθειες
στις κακώσεις του ματιού χρειάζεται να έχει τις παραπάνω στοιχειώδεις γνώσεις
για την ανατομική δομή του ματιού. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πάσχων βρίσκεται
κάτω από το βάρος μιας συναισθηματικής φόρτισης και καθετί που θα αισθανθεί
εκείνη τη στιγμή εντείνεται. Επομένως, πρώτο μας μέλημα είναι να καθησυχάσουμε
τον άρρωστο και να αποκτήσουμε την εμπιστοσύνη του. Μετά από ένα τραυματισμό
στην περιοχή του ματιού πρέπει να εξετάσουμε αρχικά:

• Τυχόν οιδήματα ή άλλες κακώσεις στα βλέφαρα, την ύπαρξη ερυθρότητας στον
  επιπεφυκότα
• Την ακεραιότητα του κερατοειδούς
• Το μέγεθος της κόρης και αν είναι οι κόρες των δύο ματιών είναι στρογγυλές
  και ίσες σε μέγεθος
• Αν τα μάτια κινούνται μαζί προς την ίδια κατεύθυνση
• Αν η περιφέρεια της ίριδας είναι ομαλή

health.in.gr