Διαστάσεις επιδημίας τείνει να πάρει το μελάνωμα. Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση κατά 3% έως 7% το χρόνο στις νέες διαγνώσεις κακοήθους μελανώματος. Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία και για την Ελλάδα. Κατά την περυσινή εβδομάδα κατά του Καρκίνου του Δέρματος, εξετάστηκαν 4.020 άτομα. Εντοπίστηκαν 376 «ύποπτες» βλάβες εκ των οποίων οι 64 αφορούσαν βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, οι 18 ακανθοκυτταρικό και οι 76 μελάνωμα.

Κύριες αιτίες του φαινομένου και της μεγάλης αύξησης, είναι η υπέρμετρη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και οι περιβαλλοντικές μεταβολές (τρύπα του όζοντος), που έχουν κάνει το κακοήθες μελάνωμα ως ένα από τα ταχύτερα εξαπλωνόμενα κακοήθη νεοπλάσματα στον άνθρωπο.

Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσαν σε Συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ημέρας Μελανώματος καθηγητής Ανδρέας Κατσάμπας, και ο πρόεδρος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας καθηγητής Δημήτρης Ρηγόπουλος, με αφορμή τη φετινή Ευρωπαϊκή Ημέρα Κατά του Μελανώματος (3/05/2010) και την Ελληνική Εβδομάδα Κατά του Καρκίνου του Δέρματος (3 έως 7 Μαΐου). Το σύνθημα της φετινής εβδομάδας είναι «90% των μελανωμάτων που αντιμετωπίζονται εγκαίρως, θεραπεύονται», ενώ την εκστρατεία ενημέρωσης υποστηρίζουν τα Δερματολογικά Εργαστήρια της La Roche-Posay.

Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας δερματολόγοι της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ) θα εξετάζουν δωρεάν το κοινό σε ιδιωτικά ιατρεία και σε νοσοκομειακά ιδρύματα.

Με ένα απλό τηλεφώνημα στο 800 11 11 222 για όλη την εβδομάδα. όσοι το επιθυμούν μπορούν να κλείσουν ένα ραντεβού και να εξεταστούν δωρεάν. Παράλληλα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα www.myskincheck.gr και να αναζητήσουν τη λίστα με τους συμμετέχοντες δερματολόγους, προκειμένου να κλείσουν ραντεβού. Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα δίνει, επίσης, τη δυνατότητα στους Έλληνες πολίτες να αξιολογούν το δικό τους επίπεδο κινδύνου, όποτε θελήσουν. Προσφέρει χρήσιμες συμβουλές από έμπειρους δερματολόγους, πληροφορίες για το πότε είναι ύποπτη μια ελιά, τρόπους προφύλαξης από τον ήλιο και τρόπους σωστής αντηλιακής προστασίας, αλήθειες και μύθους γύρω από το μελάνωμα.

Οι επιστήμονες τόνισαν ότι περισσότεροι από 50.000 Ευρωπαίοι έρχονται κάθε χρόνο αντιμέτωποι με τη θλιβερή διαπίστωση ότι μια ελιά που είχαν κάποτε έχει μετατραπεί σε μελάνωμα. Η καταλληλότερη λύση για την αποφυγή μιας τέτοιας επικίνδυνης εξέλιξης αποτελεί η προληπτική εξέταση του δέρματος. Και τα τελευταία χρόνια, αυτή η λύση γίνεται πιο προσιτή από ποτέ.

Σε ετήσια βάση -είπαν- καταγράφονται περισσότερα από 130.000 νέα κρούσματα μελανώματος παγκοσμίως και περισσότεροι από 37.000 άνθρωποι πεθαίνουν από τη νόσο κάθε χρόνο.

Οι Έλληνες ανταποκρίνονται θετικά στο πρόγραμμα της ΕΔΑΕ, καθώς στη διάρκεια της ελληνικής εβδομάδας κατά του καρκίνου του δέρματος εξετάζονται περισσότεροι από 3.500 άνθρωποι. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αναδεικνύουν την άμεση ανάγκη για πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση.

Επιστημονική επιβεβαίωση όσων μέχρι τώρα υποστήριζαν οι Δερματολόγοι

Επιστήμονες από το Ινστιτούτο Wellcome Trust Sanger στο Κέμπριτζ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατέγραψαν το γονιδίωμα (το συνολικό πληροφοριακό υλικό του οργανισμού, κωδικοποιημένο στο DNA) του Κακοήθους Μελανώματος.

Ανέλυσαν το γονιδίωμα από σειρά καρκινικών κυττάρων, γνωστά ως COLO-829, από μετάσταση Κακοήθους Μελανώματος σε άνδρα ασθενή, ηλικίας 43 ετών. Εξέτασαν τις διαφόρου τύπου μεταλλάξεις, την συχνότητα τους και το πλαίσιο, στο οποίο αυτές παρουσιάζονται. Έτσι, βρήκαν μια, περισσότερο από την αναμενόμενη, αυξημένη συχνότητα μεταλλάξεων συνδεδεμένη με την υπεριώδη ακτινοβολία και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, «ο κατάλογος των μεταλλάξεων στα καρκινικά κύτταρα COLO-829, μεταφέρει το αποτύπωμα παλαιότερης βλάβης του DNA λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας, μαζί με ενδείξεις ενός επιπρόσθετου, ανεξάρτητου μηχανισμού βλάβης των κυττάρων.»

Εδώ και αρκετά χρόνια ήταν γνωστή η παραγωγή διμερών της πυριμιδίνης (μοριακές αλλοιώσεις οι οποίες σχηματίζονται από βάσεις θυμίνης ή κυτοσίνης στο DNA, μέσω φωτοχημικών αντιδράσεων), λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας. Αυτή η μελέτη είναι η πρώτη η οποία αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Μέχρι τώρα, ενώ υπήρχαν οι επιδημιολογικές ενδείξεις, οι επιστήμονες εξέταζαν γονίδια, στα οποία δεν έβρισκαν την «υπογραφή» της υπεριώδους ακτινοβολίας. Και αυτό οφείλετο στο ότι τα γονίδια αυτά, ήταν εκείνα τα οποία ήταν απαραίτητα για την επιβίωση των κυττάρων και έτσι τα κύτταρα ήταν απασχολημένα στην επιδιόρθωση τους και έσβηναν τα αποτυπώματα της υπεριώδους ακτινοβολίας. Όταν όμως κοίταξαν στο γονιδίωμα, του συγκεκριμένου ασθενούς, οι αποδείξεις βρισκόντουσαν παντού.

Η μελέτη αυτή σίγουρα θα αποτελέσει την αρχή ερευνών, οι οποίες θα οδηγήσουν στην πλήρη κατανόηση όλων των μηχανισμών που εμπλέκονται στην διαδικασία ανάπτυξης του Κακοήθους Μελανώματος και στην ανεύρεση νέων θεραπευτικών στόχων, αλλά και τρόπων αποτελεσματικότερης ενδεχομένως πρόληψης.

Εξέταση

Κατά την αυτοεξέταση των μελαγχρωματικών βλαβών του δέρματος ή των σπίλων, υπάρχουν μερικά σημεία που θα πρέπει να προσέξουμε. Τα σημεία αυτά βοηθούν κατά την αυτοεξέταση, καθώς δείχνουν εάν πρόκειται για μια καλοήθη, συνηθισμένη βλάβη ή για μια ύποπτη βλάβη, η οποία πρέπει να εξεταστεί από δερματολόγο.

Οι καλοήθεις μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος συνήθως είναι συμμετρικές. Αν, δηλαδή, ζωγραφίσουμε ένα σταυρό πάνω από τη βλάβη, η τελευταία χωρίζεται σε τέσσερα ίσα τεταρτημόρια. Εάν αυτό δεν συμβεί, η βλάβη είναι ασύμμετρη. Μια ασύμμετρη βλάβη μπορεί να αποτελεί ένδειξη ύποπτης μελαγχρωματικής βλάβης. Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη την πιθανότητα μελανώματος, εάν παρατηρηθούν αλλαγές στη περιφέρεια της βλάβης.

Τα μελανώματα έχουν ακανόνιστα όρια με προεκβολές στην περιφέρειά τους, ενώ οι καλοήθεις μελαγχρωματικές βλάβες έχουν ομαλά όρια. Αλλαγές στο χρώμα της μελαγχρωματικής βλάβης είναι και αυτό ένα ύποπτο σημείο.

Η αξιολόγηση του χρώματος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πτυχές στην κλινική διάγνωση του μελανώματος. Οι πιο σημαντικές παράμετροι είναι η συμμετρία, η ομοιογένεια του χρώματος καθώς και ο αριθμός των διαφορετικών χρωμάτων που υπάρχουν.

Ένα μελάνωμα έχει συχνά διαφορετικά χρώματα σε περίπλοκη ή ανώμαλη κατανομή. Εκτός από τις διάφορες αποχρώσεις του καφέ, μπορεί να υπάρξει συνδυασμός κόκκινου, γκρι, λευκού, ροζ, και μαύρου χρώματος.

Η αυτοεξέταση είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά η τακτική εξέταση από γιατρό κάθε 6 με 12 μήνες, δικαιολογείται ενδεχομένως μόνο σε ενήλικες με προσωπικό ιστορικό δερματικού καρκίνου και σε ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος και η Ελληνική Εβδομάδα κατά του Καρκίνου του Δέρματος οργανώνεται υπό την αιγίδα του Ευρωμελανώματος της ΕΔΑΕ (Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία) και της EADV (European Academy of Dermatology and Veneorology).

Mεγάλος υποστηρικτής της ενέργειας είναι τα Δερματολογικά Εργαστήρια La Roche-Posay. Πρόκειται για μια εταιρεία αφοσιωμένη στη δερματολογία, που υποστηρίζει εκστρατείες κατά του μελανώματος, μέσω της Ενημέρωσης της Ιατρικής Κοινότητας, της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης. Με ενημερωτικά έντυπα που εξηγούν τη σημασία της αυτό-εξέτασης καθώς και τις αναγκαίες προφυλάξεις κατά την έκθεση στον ήλιο, η La Roche-Posay προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο και εκπαιδεύει τον κόσμο για την πρόληψη από τις αρνητικές συνέπειες του ήλιο. Επιπλέον, υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος και την Ελληνική Εβδομάδα κατά του Καρκίνου του Δέρματος και παρέχει συνεχή ιατρική εκπαίδευση για τους δερματολόγους, με εκπαιδευτικά σεμινάρια δερματοσκόπησης και με ροή πληροφόρησης από το site για τη δερματοσκόπηση (www.dermatoscopie.org).

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: