Λονδίνο: Αμερικανοί ερευνητές κατάφεραν για πρώτη φορά να αποδείξουν ότι μπορούν να δημιουργήσουν ωάρια πρώιμου σταδίου ωρίμανσης από αρχέγονα κύτταρα, γεγονός που αναμένεται να βοηθήσει ιδιαιτέρως γυναίκες με προβλήματα γονιμότητας ή πρώιμη εμμηνόπαυση.

Σύμφωνα με άρθρο του επιστημονικού εντύπου Reproductive Biology and Endocrinology, ερευνητές του τμήματος Γυναικολογίας και Μαιευτικής του Πανεπιστημίου του Τενεσί με επικεφαλής τον Δρ Αντονιν Μπουκόφσκι κατάφερε να αποδείξει ότι τα ανθρώπινα ωάρια ίσως αναπτύσσονται απευθείας από επιθηλιακά κύτταρα της επιφάνειας της ωοθήκης (OSE) από ενήλικα άτομα.

Τα ωοκύτταρα, προερχόμενα από την καλλιέργεια των OSE εξελίχθηκαν in vitro σε ώριμα ωάρια κατάλληλα για γονιμοποίηση και εξέλιξη σε έμβρυο.

Η διαπίστωση αυτή προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την in vitro γονιμοποίηση και την έρευνα των αρχέγονων κυττάρων, ενώ αμφισβητεί την εδραιωμένη δοξασία για την εμβρυϊκή καταγωγή των ωαρίων στις ωοθήκες των ενήλικων γυναικών.

Είναι παραδεκτό ότι τα εμβρυϊκά ωάρια των θηλαστικών πηγάζουν από σωματικά αρχέγονα κύτταρα. Πρόσφατες έρευνες στις ωοθήκες ενηλίκων γυναικών έχουν δείξει ότι τα ωοκύτταρα και τα κοκκιώδη κύτταρα (το στρώμα των μικρών κυττάρων που σχηματίζουν το τοίχωμα του ωοθυλακίου) ίσως πηγάζουν από OSE και συναρμολογούνται για να σχηματίσουν νέα πρωταρχικά ωοθυλάκια.

Ο Δρ Μπουκόφσκι αποξέοντας κύτταρα από την επιφάνεια ωοθηκών ενηλίκων γυναικών, τα καλλιέργησε σε εργαστηριακό περιβάλλον για πέντε έως έξι ημέρες υπό την παρουσία του ερυθρού της φαινόλης (μέσο ανάπτυξης που περιείχε οιστρογόνα) για να προαχθεί η ανάπτυξή τους και τελικά κατάφερε να δημιουργήσει νέα ανθρώπινα ωοκύτταρα in vitro.

Τα ωοθυλάκια που καλλιεργήθηκαν με αυτό τον τρόπο ήταν βιώσιμα και ολοκλήρωσαν με επιτυχία το πρώτο στάδιο διαχωρισμού ώστε να εξελιχθούν σε ώριμα ωάρια ικανά να γονιμοποιηθούν και να εξελιχθούν σε έμβρυο.

Τα παραπάνω δεδομένα ενισχύουν προηγούμενη μελέτη του Δρ Μπουκόφσκι σύμφωνα με την οποία τα OSE έχουν δυο δυνατότητες. Δηλαδή μπορούν διαφοροποιηθούν ακολουθώντας διαφορετικούς «δρόμους» και να εξελιχθούν είτε σε ωάριο είτε σε κοκκιώδη κύτταρα.

Οι ερευνητές εικάζουν ότι αυτή η ικανότητα διαφοροποίησης μπορεί να αντιπροσωπεύει έναν πολύπλοκο μηχανισμό που δημιουργείται κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της θηλυκής αναπαραγωγής, που δεν παρατηρείται στις ωοθήκες των πρωτευόντων θηλαστικών ή των τρωκτικών-φορέων γενετικών βλαστικών κυττάρων.

Η δυνατότητα παραγωγής ώριμων ωαρίων από ωοθήκες ενηλίκων γυναικών in vitro έχει αρκετές προοπτικές εφαρμογής στο ανθρώπινο αναπαραγωγικό σύστημα.

Η τεχνική της συλλογής κυττάρων από την επιφάνεια της ωοθήκης είναι σχετικά εύκολη και μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά και αποδίδει περισσότερα κύτταρα για χρήση για in vitro γονιμοποίηση.

Η ικανότητα δημιουργίας ανθρώπινων ωαρίων από OSE ίσως βοηθήσει τις γυναίκες με πρώιμη εμμηνόπαυση ή προβλήματα γονιμότητας, να αυξήσουν τις πιθανότητες σύλληψης με in vitro γονιμοποίηση.

Τέλος, καταψυγμένα OSE από νεαρές κοπέλες μπορούν να διατηρηθούν για μετέπειτα παραγωγή ωαρίων. Αυτό ίσως εμποδίζει την ύπαρξη γενετικών τροποποιήσεων που συχνά σχετίζονται με την μεγάλη ηλικία της μητέρας.

Επιπροσθέτως ο αποικισμός των προεμμηνοπαυσιακών ωοθηκών με νεότερα ωοκύτταρα και κοκκιώδη κύτταρα ίσως εγκαθιδρύσει μια νέα ακολουθία πρωταρχικών ωοθυλακίων. Αυτό με τη σειρά του ίσως συντελέσει στην καθυστέρηση κατά 10 έως 12 χρόνια την αρχής της φυσιολογικής εμμηνόπαυσης.

Επίσης τα συγκεκριμένα ωοθηκικά βλαστικά κύτταρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή αρκετών τύπων κυττάρων, ενώ τα γονιμοποιημένα ωάρια θα μπορούσαν να παράγουν κύτταρα ικανά να υποστηρίζουν τη χρήση των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων στην ερευνητική και θεραπευτική ιατρική.

health.in.gr