Ο κάθε άνθρωπος αισθάνεται ανήσυχα ή έχει άγχος σε κάποιες φάσεις ή στιγμές της ζωής του. Η πρώτη μέρα σε μια καινούργια δουλειά, η διοργάνωση ενός μεγάλου ταξιδιού, μια μετακόμιση, η επίσκεψη στον οδοντίατρο. Τα συμπτώματα είναι λίγο πολύ γνωστά: τα χέρια σας ιδρώνουν, αισθάνεσθε ότι τα γόνατά σας δε σας κρατάνε, έχετε τρέμουλο, η καρδιά σας χτυπά δυνατά.

Ένας μικρός βαθμός άγχους βοηθάει στο να συγκεντρωθείτε σε αυτό που έχετε να κάνετε. Ωστόσο, όταν το άγχος είναι τόσο έντονο, ώστε να επηρεάζει τη δουλειά σας, έχει ως αποτέλεσμα να αποφεύγετε ορισμένες καταστάσεις ή, γενικότερα, δε σας επιτρέπει να ευχαριστιέστε τη ζωή σας, πιθανότατα είναι σημάδι ότι υποφέρετε από κάποια μορφή από την πιο συνηθισμένη ψυχική διαταραχή, τη διαταραχή του άγχους.

Τι είναι η διαταραχή του άγχους;
Όταν κάποιος έχει μία από τις διαταραχές του άγχους δε σημαίνει απλώς ότι έχει το φυσιολογικό άγχος της καθημερινής ζωής ή ότι έχει ‘κάτι στα νεύρα του’. Δεν μπορεί να ξεπεράσει τη διαταραχή του άγχους μόνο και μόνο με τη δύναμη της θέλησης, ούτε και μπορεί να αγνοήσει τα συμπτώματα ή να ευχηθεί να εξαφανιστούν.

Αυτές οι διαταραχές προκαλούν τέτοιο βαθμό άγχους που κάνουν το άτομο να αισθάνεται αγχωμένο τον περισσότερο καιρό, ενώ παράλληλα καθιστούν ορισμένες καθημερινες καταστάσεις τόσο άβολες και στενάχωρες, που το άτομο τις αποφεύγει εντελώς.

Μια άλλη περίπτωση είναι να αισθάνεται κανείς ξαφνικές στιγμές έντονου άγχους που είναι τόσο τρομακτικές και δυνατές, που παραλύει από το φόβο του.

Αν και αυτές οι καταστάσεις προκαλούν τρόμο και ψυχική παράλυση, από την άλλη μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη βοήθεια ειδικού.

Γενικά συμπτώματα άγχους
Στο μυαλό:

  • Έντονη ανησυχία όλη την ώρα
  • Αίσθηση κούρασης
  • Δυσκολία συγκέντρωσης και προσοχής
  • Εκνευρισμός
  • Δυσκολίες στον ύπνο
    Στο σώμα:
  • Ταχυκαρδία
  • Εφίδρωση
  • Μυικός πόνος κι ένταση
  • Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια, βαριανάσεμα)
  • Ζαλάδα
  • Τάση για έμετο
  • Τάση για λιποθυμία
  • Διάρροια
  • Δυσπεψία

    Σημαντικά στοιχεία
    Οι φοβίες επηρεάζουν 12% του πληθυσμού. Είναι η συχνότερη ψυχιατρική διαταραχή στις γυναίκες και η δεύτερη συχνότερη διαταραχή στους άνδρες, ηλικίας 25 ετών και άνω. Οι φοβίες δεν είναι όλες οι ίδιες. Υπάρχουν τρεις μεγάλες κατηγορίες:
    Συγκεκριμένες (απλές) φοβίες: είναι πολύ συνηθισμένες κι επικεντρώνονται σε ένα συγκεκριμένο πράγμα ή μία κατάσταση.

    Κοινωνική φοβία: προκαλεί υπερβολικό άγχος σε κοινωνικές ή δημόσιες καταστάσεις.

    Αγοραφοβία: ο φόβος να μείνει κανείς μόνος του σε δημόσιους χώρους, απ’ όπου δεν μπορεί να ξεφύγει εύκολα.

    Οι συγκεκριμένες (απλές) φοβίες: παράγουν έντονο φόβο ενός συγκεκριμένου αντικειμένου ή κατάστασης που, αντικειμενικά, είναι σχετικά ασφαλής.

    Τα άτομα που πάσχουν από συγκεκριμένες φοβίες αντιλαμβάνονται ότι ο φόβος τους είναι παράλογος, αλλά η σκέψη του να αντικρίσουν το αντικείμενο ή την κατάσταση που τους προκαλεί φόβο συχνά τους προκαλεί μια κρίση πανικού ή έντονο άγχος.

    Οι συγκεκριμένες φοβίες επηρεάζουν ένα στα δέκα άτομα. Δεν είναι γνωστός ο λόγος προέλευσής τους, αν και συνήθως χαρακτηρίζουν ολόκληρες οικογένειες.

    Συνήθως ξεκινούν στην εφηβεία ή νωρίς στην ενήλικη ζωή. Εμφανίζονται ξαφνικά και είναι πιο έντονες από τις παιδικές φοβίες. Μόνο το 20% των ενήλικων φοβιών εξαφανίζονται από μόνες τους.

    Όταν τα παιδιά έχουν μια συγκεκριμένη φοβία, πχ για ένα ζώο, ο φόβος τους εξαφανίζεται με τον καιρό, αν και σε μερικές περιπτώσεις παραμένει ως την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό γιατί οι φοβίες εξαφανίζονται σε μερικά άτομα και όχι σε άλλα.

    Οι συγκεκριμένες φοβίες περιλαμβάνουν έμμονο φόβο για αντικείμενα ή έμψυχα, όπως ζώα, έντομα, φίδια ή καταστάσεις, όπως οδήγηση, ύψος, γέφυρες, τούνελ, οδοντογιατρό, καταιγίδες, ασανσέρ, κλειστοφοβία, αεροπορικά ταξίδια.

    Κοινωνική φοβία: προκαλεί φόβο ρεζιλέματος ή ταπείνωσης μπροστά σε κόσμο. Αυτή η φοβία σχετίζεται και με αισθήματα κατωτερότητας και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οδηγεί το άτομο στο να αποφεύγει τις συναναστροφές, να παρατήσει τις σπουδές του, να μην έχει φίλους ή εργασία.

    Δεν πρόκειται για απλή δειλία. Οι δειλοί άνθρωποι δεν αισθάνονται υπερβολικό άγχος σε κοινωνικές καταστάσεις, ούτε απαραίτητα τις αποφεύγουν. Αντίθετα, τα άτομα με κοινωνική φοβία αισθάνονται άνετα με άλλους στις περισσότερες περιπτώσεις, εκτός από συγκεκριμένες καταστάσεις. Συχνά η κοινωνική φοβία συνοδεύεται από κατάθλιψη ή ουσιόχρηση.

    Συμπτώματα
    Τα άτομα με κοινωνική φοβία:

  • ‘βλέπουν’ τα μικρά τους λάθη ως τεράστια.
  • πιστεύουν ότι το να κοκκινίσουν από ντροπή είναι από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να τους συμβεί.
  • αισθάνονται ότι οι άλλοι τους κοιτάνε συνέχεια και τους κρίνουν αρνητικά.
  • φοβούνται να μιλήσουν μπροστά σε κοινό ή σε άτομα με εξουσία και να βγουν ραντεβού.
  • φοβούνται να πάνε σε τουαλέτες εκτός σπιτιού ή να φάνε έξω (όχι λόγω μικροβίων, αλλά επειδή φοβούνται μήπως τους δουν άλλοι).
  • φοβούνται να μιλήσουν στο τηλέφωνο ή να γράψουν μπροστά σε άλλους.
  • Αποφεύγουν να κάνουν πράγματα που θέλουν από φόβο μήπως ρεζιλευτούν.
  • Ανησυχούν για μέρες ή και εβδομάδες πριν συναντήσουν καινούργια άτομα.
  • Κοκκινίζουν ιδρώνουν, τρέμουν, έχουν τάση προς έμετο πριν και κατά τη διάρκεια συναντήσεων με άλλα άτομα.

    Αγοραφοβία: προκαλεί φόβο και άγχος όταν το άτομο είναι σε μέρη ή καταστάσεις από τις οποίες είναι δύσκολο ή ντροπιαστικό να ξεφύγει-όπως το να είναι σε ένα δωμάτιο γεμάτο κόσμο ή στο ασανσέρ.

    Σε μερικές περιπτώσεις οι κρίσεις πανικού είναι τόσο εξουθενωτικές, ώστε το άτομο αναπτύσσει αγοραφοβία από το φόβο μήπως ξαναπάθει άλλη μια κρίση πανικού. Σε ακραίες περιπτώσεις το άτομο φοβάται να βγει έξω από το σπίτι του.

    Υπάρχει λύση
    Ευτυχώς, τα άτομα που υποφέρουν από φοβίες δε χρειάζεται να αισθάνονται καταδικασμένα να ζήσουν μια ζωή με έντονο άγχος, φόβο και περιορισμούς. Μπορούν να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους είτε με φαρμακοθεραπεία (αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά ή συνδυασμός και των δύο) ή με ψυχοθεραπεία.

    Από τις ψυχοθεραπείες, η γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση θεωρείται η καλύτερη μέθοδος για την καταπολέμηση των φοβιών (συγκεκριμένων, κοινωνικής φοβίας ή αγοραφοβίας).

    Το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει τις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα που δημιουργούν ή εντείνουν τους φόβους του. Στη συνέχεια μαθαίνει νέους τρόπους να αντιδρά στα ερεθίσματα που του προκαλούν φόβο.

    • health.in.gr

    Ειδήσεις Σήμερα: