Δυστυχώς, η μνήμη δεν μοιάζει με την καρδιά και τους πνεύμονες που μπορεί να βοηθηθούν από ένα πρόγραμμα άσκησης. Η εξάσκηση στην απομνημόνευση πληροφοριών είναι απίθανο να βελτιώσει τη μνήμη σας, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η ασθενής μνήμη είναι δυνατόν να ενισχυθεί από τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα ή το βελονισμό. Εντούτοις, μπορείτε να βρείτε αρκετές λύσεις για να διευκολύνετε τη ζωή σας και στόχος μας είναι να σας δώσουμε κάποιες πρακτικές συμβουλές για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημά σας.

Αυτοαξιολόγηση

α. Βασικά σημεία

Η παραδοχή ότι έχετε πρόβλημα είναι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσετε την «αναξιόπιστη» μνήμη. Πείτε στους φίλους και στους συγγενείς σας ότι έχετε δυσκολίες με τη μνήμη σας. Για να θυμάστε πού είναι τα πράγματά σας, φροντίστε να βάζετε πάντοτε στην ίδια θέση ό,τι χρησιμοποιείτε συστηματικά και κολλήστε ετικέτες στα ντουλάπια και στα συρτάρια. Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της ασθενούς μνήμης είναι η παραδοχή ότι υπάρχει πρόβλημα.

Το δεύτερο σημαντικό βήμα είναι να καταλάβετε τι συμβαίνει. Η μνήμη όλων των ανθρώπων εξασθενεί με το πέρασμα του χρόνου και δεν είστε οι μόνοι που αντιμετωπίζετε αυτό το θέμα. Μερικοί άνθρωποι προτιμούν να υποκρίνονται ότι δεν συμβαίνει τίποτα, ελπίζοντας ότι τα προβλήματα με τη μνήμη τους θα υποχωρήσουν μόνα τους, αλλά η θετική στάση απέναντι στις δυσκολίες που έχετε, θα σας βοηθήσει αποτελεσματικότερα.

β. Ειλικρίνεια

Ένα πρόσθετο πρόβλημα που συνοδεύει τη φθίνουσα μνήμη, είναι η ντροπή που επιφέρει το να ξεχνά κανείς ονόματα και πρόσωπα ή η απογοήτευση των άλλων εξαιτίας αυτής της λήθης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, προσπαθούμε μερικές φορές να κρύψουμε το γεγονός ότι έχουμε ξεχάσει, θέλοντας να κρατήσουμε τα προσχήματα. Αν μη τι άλλο, είναι πολύ πιθανόν να κάνουμε μια συζήτηση με κάποιο άτομο χωρίς να αναφέρουμε το όνομά του. Μπορεί, επίσης, να θελήσουμε να βγούμε από τη δύσκολη θέση αστειευόμενοι με τις… διαλείψεις μας -και το χιούμορ σίγουρα έχει θέση στη λύση των προβλημάτων της φθίνουσας μνήμης. Αν η ασθενής μνήμη σάς κάνει δύσκολη τη ζωή, είναι μεγάλος πειρασμός το να κρύβετε την αγωνία σας πίσω από αστεία ή να στρέφετε την προσοχή μακριά από το πρόβλημά σας κάνοντας ένα πνευματώδες σχόλιο.

Η τακτική αυτή, όμως, δεν είναι συνετή, αν σας εμποδίζει να αντιμετωπίσετε την κατάστασή σας με σοβαρό τρόπο. Oι προσπάθειες συγκάλυψης των ατελειών της μνήμης μπορεί, τελικά, να κάνουν πολύ δύσκολη τη ζωή σας. Γιατί να μη μιλήσετε στους φίλους και στους συγγενείς σας με ειλικρίνεια και ευθύτητα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε; Θα διαπιστώσετε ότι οι άλλοι θα σας αντιμετωπίσουν με συμπάθεια -και αυτοί θα έχουν ξεχάσει πολλές φορές τα ονόματα των συνομιλητών τους, πού τοποθέτησαν τα πράγματά τους ή τι δουλειές έπρεπε να κάνουν.

γ. Βρίσκοντας τις σωστές λέξεις

Μερικές φορές είναι δύσκολο να σκεφτείτε τις σωστές λέξεις, για να περιγράψετε το πρόβλημά σας. Προσπαθήστε να ετοιμάσετε εκ των προτέρων μερικές προτάσεις. Ας υποθέσουμε ότι ανησυχείτε μήπως ξεχάσετε ένα ραντεβού που έχετε με ένα φίλο. Μπορεί να του πείτε κάτι σαν «Η μνήμη μου είναι λίγο κακή τώρα τελευταία. Θα βοηθούσε, αν μπορούσες να μου το υπενθυμίσεις». Ίσως να βρίσκεστε συχνά στη δυσάρεστη θέση να μη θυμάστε το όνομα ενός ατόμου.

Πιο κάτω παραθέτουμε τρόπους βελτίωσης της μνήμης που αφορούν στα κύρια ονόματα. Αν, όμως, παρ’ όλες τις προσπάθειες στο μυαλό σας εξακολουθεί να υπάρχει κενό, μη φοβηθείτε να το παραδεχτείτε. Πείτε κάτι σαν «Σε θυμάμαι καλά, αλλά φοβάμαι ότι ξέχασα το όνομά σου».

Εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης

Υπάρχουν πολλές στρατηγικές που μπορείτε να ακολουθήσετε και οι οποίες θα συμβάλουν στη μείωση των κενών μνήμης. Πιθανόν θα χρησιμοποιείτε ήδη κάποια βοηθήματα μνήμης (όπως η διατήρηση ενός ημερολογίου ή η κατάρτιση μιας λίστας αγορών), αλλά αν αισθάνεστε ότι η μνήμη σας εξασθενεί διαρκώς ή αν απλώς θέλετε να την καταστήσετε πιο αξιόπιστη, το λογικό θα ήταν να τα αξιοποιήσετε περισσότερο. Η αξιοποίηση τέτοιων βοηθημάτων μειώνει την πίεση που αισθάνεστε για να θυμάστε, ενώ ελαττώνει και την ανησυχία για την ασθενή μνήμη σας. Και αυτά μπορεί από μόνα τους να σας βοηθήσουν να ξεχνάτε λιγότερο.

Υπάρχουν πολλές λύσεις για να βελτιώσετε τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη αποθηκεύει πληροφορίες και για να διευκολύνετε την ανάκλησή τους στο μέλλον. Ίσως μερικές από τις ιδέες που συνιστούμε σας φανούν απλοϊκές. Όπως και να έχει, δοκιμάστε τες. Πολλοί άνθρωποι με ασθενή μνήμη έχουν διαπιστώσει ότι τους βοηθούν ιδιαίτερα.

α. Χρησιμοποιώντας βοηθήματα μνήμης

Αν διαπιστώσετε ότι δυσκολεύεστε να θυμηθείτε ραντεβού και πράγματα που έχετε να κάνετε, μπορεί να σας βοηθήσει η χρήση των βοηθημάτων μνήμης που ακολουθούν.

1. Σημειώσεις

Oι σημειώσεις είναι ένας πολύς απλός, αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικός τρόπος να θυμάστε. Να έχετε μαζί σας συνεχώς ένα σημειωματάριο για να καταγράφετε όλες τις υποχρεώσεις σας, κυρίως αυτές που δεν μπορείτε να πραγματοποιήσετε αμέσως (αυτές είναι που έχετε περισσότερες πιθανότητες να ξεχάσετε). Προσπαθήστε να συνηθίσετε να καταγράφετε αμέσως μόλις σκεφτείτε κάτι που πρέπει να κάνετε. Να κοιτάζετε τακτικά το σημειωματάριό σας, ίσως δύο ή τρεις φορές την ημέρα. Δεν έχει νόημα να γράφετε υπομνήματα στον εαυτό σας, εκτός και αν τα ελέγχετε τακτικά.

Πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι όταν βρίσκονται στο κρεβάτι τη νύχτα, θυμούνται κάτι που πρέπει να κάνουν την επόμενη ημέρα. Είναι καλή ιδέα να έχετε στο κομοδίνο σας ένα χαρτί και ένα μολύβι, για να σημειώνετε αμέσως αυτό που θυμηθήκατε. Ένας άλλος τρόπος είναι να κολλάτε σημειώματα σε σημεία όπου αποκλείεται να μην τα δείτε. Τα καταστήματα χαρτικών διαθέτουν πολύχρωμα αυτοκόλλητα χαρτάκια που ονομάζονται «Post-it», ειδικά σχεδιασμένα για σημειώματα. Αυτά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα, εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με τη μνήμη σας. Αν, π.χ., πρέπει να πάτε το παλτό σας στο καθαριστήριο, κολλήστε ένα τέτοιο χαρτάκι με το ανάλογο μήνυμα στην εξώπορτα του σπιτιού σας.

2. Απλά ημερολόγια και ημερολόγια τοίχου

Τα απλά ημερολόγια και τα ημερολόγια τοίχου μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να θυμάστε τι έχετε να κάνετε. Αποκτήστε τη συνήθεια να καταγράφετε όλα σας τα ραντεβού και όσα πρέπει να κάνετε κάθε ημέρα. Τοποθετήστε το ημερολόγιο σε ένα δωμάτιο του σπιτιού, π.χ., στο χολ ή στην κουζίνα, όπου θα το βλέπετε αρκετές φορές την ημέρα.

3. Κατάλογοι

Oι περισσότεροι άνθρωποι καταρτίζουν καταλόγους για αγορές, ιδίως όταν έχουν πολλά πράγματα να αγοράσουν, αλλά αυτοί μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμοι και σε άλλες περιστάσεις. Θα είναι χρήσιμο, π.χ., να κάνετε έναν κατάλογο με όσα έχετε να πείτε σε κάποιον άνθρωπο, πριν του τηλεφωνήσετε. Όταν προγραμματίζετε να φύγετε για διακοπές, να καταρτίζετε έναν κατάλογο με όσα πρέπει να πάρετε μαζί σας, να διαγράφετε ένα ένα τα αντικείμενα που πακετάρετε και να ρίξετε μια τελευταία ματιά στον κατάλογο πριν από την αναχώρησή σας.


4. Κουτιά για φάρμακα

Αν πρέπει να θυμάστε να κάνετε κάτι τακτικά και σε συγκεκριμένες ώρες, όπως το να παίρνετε τα φάρμακά σας, γιατί να μην αγοράσετε ένα ρολόι που θα χτυπά τις προκαθορισμένες ώρες; Ή, πάλι, γιατί να μην έχετε ένα ειδικό κουτί για χάπια που να διαθέτει τέτοιο ρολόι ή ένα κουτί χωρισμένο σε τμήματα που αντιστοιχούν σε κάθε ημέρα της εβδομάδας, ώστε να σας είναι ακόμα πιο εύκολο να θυμάστε να λαμβάνετε την καθημερινή σας δόση και να βεβαιώνεστε ότι την πήρατε;

Ένας άλλος τρόπος για να θυμάστε να παίρνετε τα φάρμακά σας, είναι να τα έχετε δίπλα σε κάποιο αντικείμενο που χρησιμοποιείτε την ίδια ώρα περίπου με αυτήν που χρειάζεται να πάρετε τα φάρμακα. Μπορείτε, π.χ., να τα τοποθετήσετε δίπλα στην οδοντόβουρτσά σας ή δίπλα στην καφετιέρα. Η ρουτίνα ταλαιπωρεί λιγότερο τη μνήμη σας και πιθανώς να διαπιστώσετε ότι εάν κάνετε συστηματικά κάποια πράγματα με την ίδια σειρά, τελικά θα τα εκτελείτε σχεδόν αυτόματα.

β. Βελτιώνοντας τη μνήμη καθηκόντων

Εξηγήσαμε ότι οι νέες πληροφορίες αποθηκεύονται σωστά στη μνήμη, μόνο εάν τους δώσετε τη δέουσα προσοχή. Αν αποκτήσετε τη συνήθεια να σκέπτεστε τακτικά όσα έχετε να κάνετε, θα μπορείτε να τα θυμάστε πιο εύκολα. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι σας διευκολύνει να σκέπτεστε τις υποχρεώσεις σας συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, όπως όταν αρχίζετε να εργάζεστε ή μετά το μεσημεριανό γεύμα. Ό,τι και αν επιλέξετε, αυτή η «πρόβα» των υποχρεώσεων σας βοηθά να τις θυμάστε.

Μερικές φορές ξέρετε ότι κάτι πρέπει να κάνετε, αλλά δεν μπορείτε να θυμηθείτε τι ακριβώς είναι αυτό. Σε τέτοια περίπτωση, πιθανόν να σας βοηθήσει το να ανατρέξετε νοερά στις άλλες υποχρεώσεις σας, ώστε να ενεργοποιήσετε τη μνήμη σας (αν, π.χ., έχετε πάει για αγορές, μπορείτε να σκεφτείτε όλα τα άλλα πράγματα που έχετε να αγοράσετε). Κάντε ακόμη μια νοερή αναδρομή στην πρώτη φορά που σκεφτήκατε τη συγκεκριμένη υποχρέωση (αν υποτεθεί ότι είχατε προγραμματίσει κάποια εργασία στον κήπο αλλά την έχετε ξεχάσει, μπορείτε να ανατρέξετε στην πρώτη φορά που είπατε ότι θα βγείτε στον κήπο). Και οι δύο αυτοί τρόποι θα συμβάλουν στη διέγερση της μνήμης σας.

Oι άνθρωποι συχνά ξεχνούν αν έχουν ή δεν έχουν κάνει κάτι συγκεκριμένο, όπως το να κλείσουν το παράθυρο ή να σβήσουν το φούρνο. Ένας τρόπος για να βοηθήσετε τον εαυτό σας να θυμάται, είναι να μιλάτε δυνατά γι’ αυτό που κάνετε τη στιγμή που το κάνετε. Όταν, λοιπόν, σβήνετε το φούρνο, μπορείτε να πείτε «Τώρα σβήνω τον φούρνο». Με τον τρόπο αυτό συγκεντρώνεται το μυαλό σας σε ό,τι κάνετε και αυτό βοηθά τη συγκεκριμένη πληροφορία να αποθηκευτεί στη μνήμη σας.

γ. Συμβουλές για να βρίσκετε αντικείμενα

Είναι πολύ εύκολο να βάλετε τα γυαλιά ή τα κλειδιά σας κάπου και ύστερα να μην μπορείτε να τα βρείτε. Ή ίσως να αγοράσετε κάτι, να το φυλάξετε και έπειτα να μην ξέρετε πού είναι.

δ. Oργάνωση

Η καλή οργάνωση και η διατήρηση των πραγμάτων στη θέση τους θα σας βοηθήσουν. Προσπαθήστε να βάζετε κάθε πράγμα σε συγκεκριμένη θέση, όταν τελειώνετε τη δουλειά σας. Αν συνηθίζετε να χάνετε τα κλειδιά σας στο σπίτι, τοποθετήστε μια κλειδοθήκη και φροντίστε να βάζετε πάντα σε αυτήν τα κλειδιά σας αμέσως μόλις μπαίνετε στο σπίτι.

1. Κατάλογοι και ετικέτες

Καταρτίστε έναν κατάλογο όπου θα αναφέρετε πού έχετε συνήθως τα πράγματά σας, και να τον χρησιμοποιείτε για να βεβαιώνεστε ότι τα τοποθετείτε στη σωστή θέση. Η τοποθέτηση ετικετών στα ντουλάπια, οι οποίες θα αναγράφουν το περιεχόμενό τους, αποτελεί επίσης καλή ιδέα.

Oι αυτοκόλλητες ετικέτες με το όνομα, τη διεύθυνση και το τηλέφωνό σας είναι χρήσιμες, εάν ξεχνάτε συστηματικά προσωπικά σας είδη όπου πηγαίνετε. Κολλήστε τέτοιες ετικέτες σε είδη όπως η ομπρέλα ή η τσάντα σας, ώστε τουλάχιστον κάποιος να σας τα επιστρέψει.

ε. Μνήμη της θέσης των πραγμάτων

Όταν μαζεύετε ένα αντικείμενο, να καταβάλλετε συνειδητή προσπάθεια να εστιάζετε την προσοχή σας στη συγκεκριμένη θέση στην οποία το τοποθετείτε. Υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο το βάζετε σε αυτή τη θέση; Μπορεί να διαπιστώσετε ότι λέγοντας δυνατά πού αφήνετε κάτι, κατορθώνετε να συγκρατήσετε την πληροφορία αυτή στη μνήμη σας. Η δημιουργία μιας σύνδεσης μεταξύ του αντικειμένου και του χώρου φύλαξής του σας βοηθά να θυμηθείτε τη θέση αργότερα. Αν, π.χ., αφήνετε το αυτοκίνητό σας σε ένα πάρκινγκ, συγκεντρώστε την προσοχή σας στη θέση του αυτοκινήτου σε σχέση με την έξοδο. Μόλις απομακρυνθείτε από το αυτοκίνητο, φέρτε στο μυαλό σας την εικόνα του, και η θέση του στο πάρκινγκ θα αποθηκευτεί σωστά στη μνήμη σας. Αν τελικά ξεχάσετε πού βάλατε κάτι, να κάνετε νοερή αναδρομή στην τελευταία φορά που το είχατε. Τι κάνατε εκείνη τη στιγμή; Και τι κάνατε την επόμενη; Μια άλλη ιδέα είναι να ανατρέξετε νοερά σε όλους τους χώρους, στους οποίους ενδέχεται να είναι.

στ. Μνήμη ονομάτων

Όταν συναντάτε κάποιον για πρώτη φορά, δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο όνομά του. Αν είναι ασυνήθιστο, ρωτήστε τον πώς γράφεται. Στην πορεία της συζήτησης να χρησιμοποιείτε τακτικά το όνομά του -«Πού ζεις, Μάριελ;». Η επανάληψη του ονόματος ενός ατόμου κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης είναι μια φιλική πράξη, ενώ όσο μεγαλύτερη προσοχή δίνετε στο όνομα τόσο πιθανότερο είναι να αποθηκευτεί στη μνήμη σας. Όταν αποχαιρετήσετε το συνομιλητή σας, να επαναλάβετε το όνομά του.

Αν το όνομα ενός ατόμου βρίσκεται «στην άκρη της γλώσσας σας» αλλά δεν μπορείτε να το θυμηθείτε, προσπαθήστε να ανατρέξετε νοερά στο αλφάβητο ή να κάνετε νοερή αναδρομή στην πρώτη φορά που ακούσατε το όνομά του. Με αυτό τον τρόπο, μπορεί να θυμηθείτε, ειδάλλως παραδεχτείτε ανοιχτά ότι δεν θυμάστε. Συμβαίνει σε όλους!

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: