Νόμπελ Χημείας για την ελεγχόμενη σύνθεση ουσιών με καθρεπτικώς συμμετρικούς καταλύτες
Tο βραβείο Νόμπελ Χημείας για το 2001 δόθηκε από κοινού στους Ουίλιαμ Νόουλς και Ρυόγι Νογιόρι, Αμερικανό και Ιάπωνα, αντίστοιχα, καθώς και στον Μπάρυ Σάρπλες, Αμερικανό, για την εργασία τους γύρω από τις αντιδράσεις υδρογόνωσης και οξυγόνωσης με «καθρεπτικά συμμετρικούς» καταλύτες.
Ανακοινώθηκε σήμερα, Τετάρτη, το βραβείο Νόμπελ Χημείας για το 2001. Δίνεται από κοινού στους Ουίλιαμ Νόουλς και Ριόγι Νογιόρι, Αμερικανό και Ιάπωνα, αντίστοιχα, καθώς και στον Μπάρι Σάρπλες, Αμερικανό, για την εργασία τους γύρω από τις αντιδράσεις υδρογόνωσης και οξείδωσης με «χειρομορφικούς» καταλύτες.
Πολλές ενώσεις εμφανίζονται στη φύση σε δύο μορφές, καθρεπτικά συμμετρικές. Η διάταξη των μορίων της πρώτης εκδοχής, δηλαδή, μοιάζει με τη διάταξη των μορίων της δεύτερης όπως θα φαινόταν αν την βλέπαμε στον καθρέπτη. Μια τέτοια «καθρεπτικώς συμμετρική» διάταξη ονομάζεται χειρομορφική (επειδή τα δύο χέρια παρουσιάζουν την ίδια συμμετρία).
Το ίδιο συμβαίνει και με πολλές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή φαρμάκων.Ωστόσο, η μία από τις δύο εκδοχές είναι επωφελής, ενώ η άλλη ουδέτερη ή και επιβλαβής.
Σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών κάτι τέτοιο είχε συμβεί με την ουσία θαλιδομίδη, κατά τη δεκαετία του 1960. Η επιβλαβής καθρεπτική εκδοχή της ηρεμιστικής εκείνης ουσίας προκαλούσε γενετικές ανωμαλίες στα νεογνά μητέρων που την είχαν λάβει κατά την κήυση.
Οι φετινοί βραβευθέντες με τις έρευνές τους πέτυχαν την πραγματοποίηση αντιδράσεων για την κατά βούληση παραγωγή της μιας ή της άλλης εκδοχής μιας ουσίας, χρησιμοποιώντας χειρομορφικούς καταλύτες. Οι πρώτοι δύο εργάστηκαν με αντιδράσεις υδρογόνωσης, ενώ ο τρίτος με αντιδράσεις οξείδωσης.
Η Ακαδημία επισημαίνει ότι με τις εργασίες τους ανοίγουν ένα εντελώς καινούριο πεδίο έρευνας για τη σύνθεση χειρομορφικών μορίων, κάτι που θα βρει εφαρμογές στη σχεδίαση και τη βιομηχανική παραγωγή φαρμάκων.
Για πρώτη φορά, η ζωή του Νίκου Ξυλούρη ανεβαίνει στο θεατρικό σανίδι από τη Stages Network και τα Αθηναϊκά Θέατρα, με το έργο Ο Αρχάγγελος της Κρήτης. Έως τις 31 Ιανουαρίου στο θέατρο ΗΒΗ.
Μια από τις πιο ωραίες φωνές της γενιάς της, η Βιολέτα Ίκαρη επιστρέφει στη δισκογραφία με το EP Σύννεφα Μπαλόνια, αλλά και στον Σταυρό του Νότου στις 26 Δεκεμβρίου.
Φροίξος Φυντανίδης
WIDGET ΡΟΗΣ ΕΙΔΗΣΕΩΝΗ ροή ειδήσεων του in.gr στο site σας
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Παρασκευή 19.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/hessamoddin-jafari-Rjs0QP4wL9E-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442