36

Ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών χρησιμοποιούν ως σύστημα αυτοάμυνας πολλά είδη φυτών, όταν δέχονται επίθεση από έντομα. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science, το χημικό μείγμα απωθεί τα έντομα και, παράλληλα, προσελκύει τους σαρκοφάγους εχθρούς τους.

Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Χημικής Βιολογίας Max Planck στη Γερμανία είναι η πρώτη που παρατήρησε το φαινόμενο αυτό στη φύση. Ο δρ. Ίαν Μπάλνβιν διαπίστωσε ότι το άγριο είδος καπνού Nicotiana attenuata στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ προσελκύει με χημικά «μηνύματα» τους φυσικούς εχθρούς της σφήκας του καπνού (Manduca quinquemaculata). Το έντομο αυτό εναποθέτει στον καπνό τα αβγά του, από τα οποία εκκολάπτονται στη συνέχεια οι προνύμφες που τρέφονται με φύλλα.


Ο «συναγερμός» του φυτού όχι μόνο βοηθά τους θηρευτές της σφήκας να εντοπίσουν την τροφή τους, αλλά αποτρέπει και την ίδια τη σφήκα να εναποθέσει τα αβγά της στα φύλλα του.


Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν στο εργαστήριο, αλλά ποτέ στη φύση, διευκρινίζει ο δρ. Μπάλνβιν.


«Από εργαστηριακές μελέτες είναι γνωστό ότι ο καπνός, το καλαμπόκι, η φασολιά της Λίμα, η ντοματιά, η αγγουριά και η κράμβη (γένος σταυρανθών φυτών) εκπέμπουν τα «σήματα» αυτά, όταν δέχονται επίθεση από προνύμφες. Αρα, πρόκειται για ένα φαινόμενο που ισχύει για πάρα πολλά διαφορετικά φυτά» σχολιάζει σε συνέντευξή του στο Reuters.


Το καλαμπόκι, για παράδειγμα, προσελκύει με αυτό τον τρόπο σφήκες, οι οποίες εναποθέτουν τα αβγά τους στα κίτρινα μυρμήγκια – στρατιώτες (Spodoptera ornithogalli) που τρέφονται με τους καρπούς του. Όταν τα αβγά εκκολαφθούν, οι προνύμφες της σφήκας εξολοθρεύουν και τα υπόλοιπα μυρμήγκια.


Όπως αναφέρει ο δρ. Μπάλνβιν, η χημική ανάλυση των ουσιών αυτών και ο προσδιορισμός των γονιδίων που περιέχουν την πληροφορία για την παραγωγή τους θα επιτρέψουν στο μέλλον τη χημική τροποποίηση των καλλιεργούμενων φυτών, ώστε αυτά να απωθούν τα έντομα.


Η προσέγγιση αυτή θα ήταν ιδιαίτερα φιλική στο περιβάλλον, καθώς θα περιόριζε τη χρήση γεωργικών εντομοκτόνων και την εξολόθρευση όλων των εντόμων αδιακρίτως.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press