Νέα θεωρία αναφέρει τον Τιτάνα ως υπαίτιο του φαινομένου

68

Πλανητικοί επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Χαβάης, με υπεύθυνο τον Τομπίας Όβεν, ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν τα αίτια σχηματισμού της παράξενης σκουρόχρωμης επιφάνειας του δορυφόρου του Κρόνου, Ιαπετού. Όπως πιστεύουν, τα υλικά που σημάδεψαν τη μισή επιφάνεια του δορυφόρου, προήλθαν από τη σύγκρουση του μεγαλύτερου δορυφόρου, Τιτάνα, με ένα άγνωστο ουράνιο σώμα.

Όταν ο αστρονόμος Τζιοβάνι Κασίνι ανακάλυψε τον Ιαπετό το 1671, παρατήρησε ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό πάνω στην επιφάνεια του δορυφόρου. «Η μία πλευρά της επιφάνειας δεν είναι ικανή να αντανακλάσει το ηλιακό φως, ώστε να γίνει ορατή, όπως ακριβώς συμβαίνει με την άλλη πλευρά» έγραψε ο Κασίνι.

Τριακόσια χρόνια μετά και με τη βοήθεια των φωτογραφιών του διαστημόπλοιου Voyager, οι αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν από κοντά το μοναδικό αυτό φαινόμενο, χωρίς όμως να μπορέσουν να το εξηγήσουν.

Ύστερα από υπέρυθρες φασματικές μελέτες του Ιαπετού με το υπέρυθρο τηλεσκόπιο της Βρετανίας, η ομάδα του Όβεν συνέλεξε στοιχεία για τη χημική υπόσταση των σκούρων υλικών που σημάδεψαν τη μια πλευρά του δορυφόρου. Ο συνδυασμός μεταξύ πάγου -άμορφου (μη κρυσταλλοποιημένου) άνθρακα- και ενός οργανικού συστατικού πλούσιου σε άζωτο, που ονομάζεται θολίνη, τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τα υλικά αυτά προέρχονται από το μεγαλύτερο δορυφόρου του Κρόνου, Τιτάνα.

Προηγούμενες θεωρίες έκαναν λόγο για πιθανές ηφαιστειακές εκρήξεις και απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων μεθανίου και αμμωνίας, και άλλες για εκτίναξη υλικών (μάλλον εξαιτίας σύγκρουσης με άλλο ουράνιο σώμα) από το μικρό δορυφόρο Φοίβη.

Το γεγονός, όμως, ότι η απόσταση που χωρίζει τον Ιαπετό από τον Τιτάνα είναι μόλις 2,3 εκατομμύρια χιλιόμετρα (ενώ η απόσταση Ιαπετού με Φοίβη είναι 9,4 εκατομμύρια χλμ.) και η έλλειψη παρόμοιων χαρακτηριστικών πάνω στον Τιτάνα έχουν αποκλείσει κατά μεγάλο ποσοστό την προέλευση των υλικών από τη Φοίβη.

Ο Ιαπετός είναι ένας βραχώδης -γεμάτος κρατήρες- δορυφόρος με διάμετρο 1.460 χιλιομέτρα. Όπως η Σελήνη, έτσι και ο Ιαπετός παρουσιάζει συγχρονισμένη περιφορά, που έχει αποτέλεσμα να εμφανίζει πάντα την ίδια πλευρά προς τον Κρόνο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ