Η νευροθεολογία επιχειρεί να αποκαλύψει τη βιολογική βάση του θρησκευτικού αισθήματος
Το αίσθημα απορρόφησης του εαυτού μέσα σε κάτι μεγαλύτερο... πηγάζει από νευρολογικά συμβάντα, όπως η απενεργοποίηση της περιοχής του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον προσανατολισμό, αναφέρουν οι νευροφυσιολόγοι δρ. Αντριου Νιούμπεργκ και Γιουτζίν ντ Ακουίλι στο βιβλίο τους «Γιατί ο Θεός δεν πρόκειται να φύγει». Βασισμένοι σε πειράματα καταγραφής της εγκεφαλικής δραστηριότητας σε καλόγριες, βουδιστές μοναχούς στο Θιβέτ και ασθενείς κροταφικής επιληψίας, ισχυρίζονται ότι ο εγκέφαλος είναι εκ κατασκευής προγραμματισμένος για υπερβατικές εμπειρίες.
Το αίσθημα απορρόφησης του εαυτού μέσα σε κάτι μεγαλύτερο… πηγάζει από νευρολογικά συμβάντα, όπως η απενεργοποίηση της περιοχής του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον προσανατολισμό, αναφέρουν οι νευροφυσιολόγοι δρ. Αντριου Νιούμπεργκ και Γιουτζίν ντ Ακουίλι στο βιβλίο τους «Γιατί ο Θεός δεν πρόκειται να φύγει». Βασισμένοι σε πειράματα καταγραφής της εγκεφαλικής δραστηριότητας σε καλόγριες, βουδιστές μοναχούς στο Θιβέτ και ασθενείς κροταφικής επιληψίας, ισχυρίζονται ότι ο εγκέφαλος είναι εκ κατασκευής προγραμματισμένος για υπερβατικές εμπειρίες.
Το θρησκευτικό συναίσθημα προσέλκυσε το ενδιαφέρον των νευροφυσιολόγων, όταν παρατηρήθηκε ότι πολλοί ασθενείς κροταφικής επιληψίας εκδήλωναν ένα ξαφνικό ενδιαφέρον για τη θρησκεία. Οι ασθενείς αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια κρίσεων «βλέπουν το Θεό» ή βιώνουν «μία ξαφνική αίσθηση πνευματικής ανύψωσης».
Τέτοια περιστατικά περιγράφονται και στη βιογραφία του Βαν Γκογκ, ο οποίος έπασχε κατά πάσα πιθανότητα από κροταφική επιληψία και επέδειξε ένα έντονο ενδιαφέρον για τη θρησκεία προς το τέλος της ζωής του.
Στο πιο πρόσφατο πείραμα του δρ. Νιούμπεργκ συμμετέχει ένας νεαρός μοναχός από το Θιβέτ, πρόθυμος να αυτοσυγκεντρωθεί μέσα σε ένα μηχάνημα που καταγράφει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και ονομάζεται SPECT. Η συσκευή σημειώνει την πορεία μιας ραδιενεργούς ουσίας στον εγκέφαλο, αμέσως μετά τη χορήγησή της με ενδοφλέβια ένεση.
Καθώς ο μοναχός αυτοσυγκεντρώνεται και προσεγγίζει μία υπερβατική κατάσταση «απώλειας του εγώ» και «ένωσης με τον κόσμο», το μηχάνημα καταγράφει παύση της λειτουργίας της περιοχής του ινιακού λοβού που είναι υπεύθυνη για τον προσανατολισμό.
Ο δρ. Νιούμπεργκ πιστεύει ότι, όταν μέσω της αυτοσυγκέντρωσης σταματήσει η ροή πληροφοριών από το άμεσο περιβάλλον προς τον εγκέφαλο, το κέντρο του προσανατολισμού αδυνατεί να καθορίσει τα όρια μεταξύ του περιβάλλοντος και του εαυτού.
Η απενεργοποίηση του κέντρου του προσανατολισμού είχε παρατηρηθεί και με παρόμοια πειράματα σε Φραγκισκανές μοναχές εν ώρα προσευχής, αναφέρει το MSNBC.
Μελέτη Ιαπώνων ερευνητών το 1997 είχε δείξει ότι οι επαναλαμβανόμενοι ρυθμικοί ψαλμοί μπορούν επίσης να επηρεάζουν τον ιππόκαμπο, μία περιοχή του εγκεφάλου που καθορίζει τις φάσεις υπερδιέγερσης και καταστολής. Έτσι, το αίσθημα ηρεμίας που συχνά συνοδεύει την προσευχή μπορεί να προκαλείται ή να επιτείνεται από αργόσυρτες επαναλαμβανόμενες φράσεις. Αντίθετα, η υπερδιέγερση που παρατηρείται στους στροβιλιζόμενους δερβίσηδες μπορεί να οφείλεται στο γρήγορο, εκστατικό χορό τους.
Οι δρ. Νιούμπεργκ και ντ Ακουίλι επινόησαν τον όρο «νευροθεολογία» για τις μελέτες αυτού του είδους και στο βιβλίο που πρόκειται να εκδώσουν τον Απρίλιο διατείνονται ότι το θρησκευτικό συναίσθημα είναι προϊόν της λειτουργίας των νευρώνων και δεν μπορεί να διακριθεί ουσιαστικά από οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα.
«Όσο ο εγκέφαλός μας παραμένει καλωδιωμένος όπως είναι, ο Θεός δεν πρόκειται να φύγει» ισχυρίζεται ο δρ. Νιούμπεργκ.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Τετάρτη 17.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/gerrit-vermeulen-p3UCTiZIU6M-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442