μποζόνιο χιγκς

Ο Πίτερ Χίγκς είχε τονίσει πως το μποζόνιο δεν έπρεπε να ονομαστεί «σωματίδιο του Θεού», καθώς κάτι τέτοιο ήταν παραπλανητικό.

Πέθανε στο σπίτι του στο Εδιμβούργο ο Πίτερ Χίγκς, νομπελίστας φυσικός που πρότεινε 48 χρόνια προτού αποδειχθεί πως ένα σωματίδιο, το «μποζόνιο του Χιγκς», βοήθησε να ενωθεί το σύμπαν.

Το σωματίδιο που ανακαλύφθηκε το 2012 στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) πρέπει όντως να είναι το μποζόνιο Χιγκς, εξάρτημα του μηχανισμού που δίνει στην ύλη τη μάζα τους. Η επιβεβαίωση έρχεται από πειράματα που έδειξαν ότι το περίφημο μποζόνιο διασπάται απευθείας σε φερμιόνια, τα σωματίδια που συνθέτουν την ύλη.

Την ανακάλυψη του μηχανισμού μέσω του οποίου η ύλη αποκτά τη μάζα της τιμά το φετινό Νόμπελ Φυσικής, ανακοίνωσε την Τρίτη η επιτροπή των βραβείων στη Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας. Την ανώτατη τιμητική διάκριση στην Επιστήμη θα μοιραστούν ο βρετανός Πίτερ Χιγκς και ο βέλγος Φρανσουά Ενγκλέρ. 

Λίγους μήνες μετά την ιστορική ανακάλυψη ενός σωματιδίου που θα μπορούσε να είναι το μποζόνιο του Χιγκς, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC)  πρόκειται να τεθεί εκτός λειτουργίας στις 11 Φεβρουαρίου, προκειμένου να πραγματοποιηθούν εργασίες αναβάθμισης που θα διαρκέσουν δύο χρόνια. Το γιγάντιο μηχάνημα θα επιστρέψει το 2015 πιο ισχυρό από ποτέ.

Την έντονη αντίδραση του μητροπολίτη Πειραιώς προκάλεσαν τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των ερευνών στο CERN, οι επιστήμονες του οποίου ανακοίνωσαν πως με «σχεδόν πλήρη» βεβαιότητα εντόπισαν «κάτι που μοιάζει με το σωματίδιο του Χιγκς» -που, εκτός της αυστηρής επιστημονικής ορολογίας, έχει το ψευδώνυμο «σωματίδιο του Θεού».

Πολύς ο λόγος τελευταία για το μποζόνιο του Χιγκς, μια οντότητα αφηρημένη και ακατάληπτη όσο το όνομά της. Ας δούμε λοιπόν τι σόι πράγμα είναι αυτό, ξεκινώντας από τα ειδικά και προχωρώντας στα γενικότερα. Ερώτηση πρώτη: τι είναι μποζόνιο;

Την ώρα οι οι φήμες οργιάζουν για τις ανακοινώσεις στις οποίες θα προχωρήσουν την Τετάρτη οι ερευνητές του CERN, νέες, ισχυρότερες ενδείξεις για την ύπαρξη του περιβόητου μποζόνιου του Χιγκς παρουσιάστηκαν στις ΗΠΑ. Η ανάλυση ενός ωκεανού δεδομένων που συγκεντρώθηκαν στο εργαστήριο Fermilab στο Ίλινοϊ δείχνει ότι η πιθανότητα να υπάρχει όντως το φευγαλέο σωματίδιο φτάνει το 999 τοις χιλίοις.

Είναι μια καλή μέρα για τον Βρετανό φυσικό Πίτερ Χιγκς, ο οποίος περιμένει σχεδόν μισό αιώνα για την επιβεβαίωση της θεωρίας του: Νέες ενδείξεις για την ύπαρξη του περίφημου μποζονίου του Χιγκς, το οποίο θα εξηγούσε πώς η ύλη αποκτά τη μάζα της, ανακοινώθηκαν από ερευνητές του αμερικανικού επιταχυντή Tevatron. Τα νέα δεδομένα βρίσκονται μάλιστα σε συμφωνία με τα πρόσφατα, προκαταρκτικά ευρήματα στο CERN.

Σχεδόν ταυτόχρονα, τα δύο κορυφαία ερευνητικά εργαστήρια φυσικής, το CERN στην Ευρώπη και το Fermilab στις ΗΠΑ, ανακοίνωσαν ότι κατέγραψαν σήματα που θα μπορούσαν να προέρχονται από το μποζόνιο του Χιγκς, το σωματίδιο που χρειάζονται οι θεωρητικοί φυσικοί για να εξηγήσουν γιατί η ύλη έχει μάζα.

Εσωτερικό υπόμνημα που διέρρευσε από τα εργαστήρια του CERN κάνει λόγο για πιθανή ανακάλυψη του μποζόνιου του Χιγκς, ενός υποθετικού, φευγαλέου σωματιδίου που θα έλυνε το γρίφο για τη μάζα της ύλης. Οι υπεύθυνοι, πάντως, έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα.

Έπειτα από ένα τεράστιο αριθμό συγκρούσεων σωματιδίων που παρατήρησαν οι Αμερικανοί ερευνητές συνεχίζουν μεν να αναζητούν το μποζόνιο του Χιγκς, ανεπίσημα γνωστό και σαν «σωματίδιο του Θεού», αλλά τώρα λένε ότι γνωρίζουν πού να μην ψάξουν.