ιράν

Η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα της Πορτογαλίας προσφέρθηκε να ενημερώνει τις ΗΠΑ για τις οικονομικές δραστηριότητες του Ιράν με αντάλλαγμα να της επιτραπεί να έχει επιχειρηματικές δραστηριότητες με την Τεχεράνη, σύμφωνα με διπλωματικά τηλεγραφήματα που διέρρευσαν από το WikiLeaks και δημοσιεύονται τη Δευτέρα στην ισπανική εφημερίδα El Pais.

Οι Αρχές του Ιράν άφησαν τελικά ελεύθερη την Ιρανή Σακινέχ Μοχαμαντί-Αστιανί που είχε καταδικαστεί σε θάνατο με λιθοβολισμό και για την οποία είχε υπάρξει διεθνής κινητοποίηση υπέρ της σωτηρίας.

Ολοκληρώθηκαν την Τρίτη στη Γενεύη οι διαπραγματεύσεις της Τεχεράνης με τους «Έξι» και ορίστηκε νέος κύκλος διαλόγου στα τέλη Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη. Οι διεθνείς ανησυχίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα βρέθηκαν στο επίκεντρο, αρκέστηκε να δηλώσει η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον σχετικά με τις συνομιλίες στη Γενεύη -για τις οποίες καμία πλευρά δεν είχε ανεβάσει τον πήχη των προσδοκιών για ενδεχόμενη πρόοδο.

Με χαμηλό πήχη προσδοκιών άρχισαν τη Δευτέρα στη Γενεύη οι συνομιλίες μεταξύ του Ιράν και των «Έξι» (των πέντε μόνιμων κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της Γερμανίας) σχετικά με το αμφιλεγόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Η συνάντηση -η πρώτη σε διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους- πραγματοποιείται σε συνεδριακό κέντρο στη Γενεύη.

Εγχώρια παραγωγή ουρανίου θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά το Ιράν στο πυρηνικό του πρόγραμμα το Ιράν, όπως ανακοίνωσε επισήμως η Τεχεράνη την παραμονή τη συνάντησης στη Γενεύη με την Ομάδα των Έξι (τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τη Γερμανία).

Το Ιράν ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε συλλήψεις ατόμων που, όπως ανέφερε, εργάζονται για τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ, των ΗΠΑ και της Βρετανίας. Οι συλλήψεις έγιναν στο πλαίσιο της έρευνας σχετικά με τις βομβιστικές επιθέσεις που είχαν ως στόχο δύο πυρηνικούς επιστήμονες.

Η ερωμένη ενός γνωστού Ιρανού ποδοσφαιριστή εκτελέστηκε διά απαγχονισμού για τη δολοφονία της συζύγου του, παρά τις εκκλήσεις υπερμάχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προς τις ιρανικές Αρχές να δείξουν επιείκεια. Η εκτέλεση της 40χρονης Σαλά Τζαχέντ στις φυλακές Εβίν της Τεχεράνης είναι η 146Η που πραγματοποιείται από τις αρχές του χρόνου στο Ιράν.

Μετά από αρκετές εβδομάδες εικασιών για τις επιπτώσεις στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, ο πρόεδρος του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ παραδέχτηκε τη Δευτέρα ότι το ηλεκτρονικό σκουλήκι Stuxnet προκάλεσε προβλήματα στη λειτουργία των φυγοκεντριστών.

Μετά τη δημοσιοποίηση απόρρητων εγγράφων που περιγράφουν με ωμή ειλικρίνεια τις παρασκηνιακές και πολλές φορές παράνομες και παράτυπες κινήσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, η Ουάσινγκτον προσπαθεί να αποκαταστήσει τη ζημιά έναντι της διεθνούς κοινότητας και περνά στην αντεπίθεση προαναγγέλλοντας δικαστική διερεύνηση σε βάθος.

Το Ιράν συμφώνησε στη διεξαγωγή συνομιλιών με τη Δύση, δήλωσε ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ο οποίος τόνισε, ωστόσο, ότι το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Ο Μ.Αχμαντινετζάντ αναφέρθηκε και στις αποκαλύψεις του WikiLeaks, λέγοντας ότι τις θεωρεί κατασκευασμένες και τόνισε ότι δεν θα επηρεάσουν τη σχέση της Τεχεράνης με τις γειτονικές χώρες. Κατηγόρησε Ισραήλ και Δύση ότι κρύβονται πίσω από τον θάνατο πυρηνικού επιστήμονα στο Ιράν.

Έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που δημοσιοποιήθηκαν από το WikiLeaks περιέχουν ευαίσθητες πληροφορίες για τη διεθνή τρομοκρατία, τη διασπορά πυρηνικών όπλων και τις δράσεις ξένων ηγετών, ανακοίνωσαν το βράδυ της Κυριακής οι New York Times και ο Guardian. Πάνω από 250.000 έγγραφα αναμένεται να αποκαλυφθούν σταδιακά στη μεγαλύτερη διαρροή απόρρητων πληροφοριών που έχει γίνει ποτέ.

Η παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου συνεχίστηκε το 2010 στο Ιράν –αν και διακόπηκε προσωρινά μέσα στο Νοέμβριο– διαπιστώνει έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) που αναφέρει επιπλέον ότι η συνολική ποσότητα του εμπλουτισμένου ουρανίου έχει αυξηθεί μέσα στο έτος.

Το διαβόητο «σκουλήκι» Stuxnet που βρέθηκε στο Ιράν, σχεδιασμένο να σαμποτάρει εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου, πιθανότατα δημιουργήθηκε από κάποια Δυτική κυβέρνηση, εκτιμούν δύο εταιρείες ασφάλειας υπολογιστών.

Το «σκουλήκι» Stuxnet ήταν ειδικά σχεδιασμένο για να προκαλέσει προβλήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, εκτιμούν ειδικοί. Οι πληροφορίες ενισχύουν τις υπόνοιες ότι μία ξένη προς το Ιράν δύναμη χρηματοδότησε την κυβερνοεπίθεση.

Υπέρ των κυρώσεων κατά του Ιράν τάχθηκε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Ρόμπερτ Γκέιτς, λέγοντας ότι φαίνεται πως δημιουργούν ρήξη στις σχέσεις του Ιρανού προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ με τον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Αντίθετα, εκτίμησε ότι ένα στρατιωτικό χτύπημα κατά της Τεχεράνης θα «ένωνε ένα διχασμένο έθνος».

Νέο μέτωπο αντιπαράθεσης με τη Δύση ανοίγει το Ιράν τη στιγμή που γίνονται κινήσεις για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Το καθεστώς του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ απαγγέλλει κατηγορίες για κατασκοπεία σε δύο Γερμανούς, οι οποίοι συνελήφθησαν ενώ έπαιρναν συνέντευξη από το γιο της Σακινέχ Αστιανί, της Ιρανής που είχε καταδικαστεί σε θάνατο διά λιθοβολισμού.

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ενέκρινε την Παρασκευή ένα νέο σχέδιο ψηφίσματος κατά της θανατικής ποινής, το οποίο χαιρετίστηκε αμέσως από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις. Το κείμενο εγκρίθηκε με πλειοψηφία 107 ψήφων υπέρ, έναντι 38 κατά και 36 αποχών. ΗΠΑ, Κίνα, Σαουδική Αραβία και Ιράν ψήφισαν κατά.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον πρότεινε στον Ιρανό διαπραγματευτή Σαΐντ Τζαλίλι να συναντηθούν στις αρχές Δεκεμβρίου, προκειμένου να συζητήσουν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, έγινε γνωστό από την ΕΕ.

Ο Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ κατήγγειλε την κοντόφθαλμη, όπως τη χαρακτήρισε, στάση πολλών ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι επιφυλακτικοί σχετικά με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ενώ διαβεβαίωσε ότι η χώρα του θα κάνει ό,τι μπορεί για να ενταχτεί τελικά στην ΕΕ. Αντίθετος και με την αντιπυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ γιατί «στρέφεται κατά του Ιράν».

Στη σύλληψη τεσσάρων «πληρωμένων δολοφόνων» υποστηρίζουν πως προχώρησαν οι ιρανικές αρχές. Οι συλληφθέντες φέρονται να ομολόγησαν ότι είχαν λάβει εντολές από έναν άνδρα ονόματι Τζαλίλ Φαταχί, που διαμένει στη Βρετανία, για να διαπράξουν -έναντι αμοιβής- πέντε δολοφονίες, τα τελευταία δύο χρόνια. Η είδηση προκάλεσε νέα προβλήματα στη ήδη τεταμένες σχέσεις των δύο χωρών, με το Λονδίνο να κατηγορεί την Τεχεράνη για «αβάσιμους ισχυρισμούς».

Δεν προτίθεται η Τεχεράνη να συζητήσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα στις επικείμενες συνομιλίες με τα ξένα κράτη, ανέφερε σύμβουλος του Ιρανού προέδρου, επαναφέροντας τους φόβους για εκ νέου αδιέξοδο στις συναντήσεις. Το Ιράν δέχθηκε να αρχίσουν ξανά οι συνομιλίες που είχαν «βαλτώσει» πέρυσι και οι δύο πλευρές δηλώνουν ότι η επανέναρξη είναι πιθανή μετά τις 10 Νοεμβρίου.

Έτοιμη να προσέλθει σε διάλογο για το πυρηνικό της πρόγραμμα με την «Ομάδα των Έξι» ανά πάσα στιγμή μετά τις 10 Νοεμβρίου δηλώνει η Τεχεράνη με επιστολή της προς την επικεφαλής διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάθριν Αστον. Για «πολύ σημαντική εξέλιξη» έκανε λόγο η βαρόνη Αστον από τις Βρυξέλλες.

Οι τρομοκράτες μπορεί να χτυπήσουν τη Δύση ξανά «με τεράστιο ανθρώπινο κόστος, αλλά ο κίνδυνος που εγκυμονεί η διασπορά των πυρηνικών όπλων είναι ευρύτερος, δήλωσε την Πέμπτη επικεφαλής της ΜΙ6 Τζον Σάουερς -στην πρώτη δημόσια ομιλία ενός εν υπηρεσία επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Βρετανίας.