εκεχειρία

Η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Ιορδανία συμφώνησαν να υποστηρίξουν μια κατάπαυση του πυρός στη νοτιοδυτική Συρία και η ανακωχή αυτή θα αρχίσει να εφαρμόζεται την Κυριακή.

Συνομιλίες σε τεχνικό επίπεδο για την τήρηση της συριακής εκεχειρίας έχουν στην πρωτεύουσα του Καζακστάν, Αστάνα, αξιωματούχοι από τη Ρωσία, την Τουρκία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Έθνη. Όσον αφορά τη διαδικασία της Γενεύης, η συνέχισή της είναι ακόμη θολή: Ο αρχικός προγραμματισμός για συνάντηση στις 8 Φεβρουαρίου είναι αβέβαιος.

Σε συμφωνία δημιουργίας ενός τριμερούς μηχανισμού ελέγχου και διασφάλισης της εκεχειρίας στη Συρία βρίσκονται Τουρκία, Ρωσία και Ιράν. Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των σύρων ανταρτών και εκπροσώπων του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ είναι έτοιμες να καταλήξουν σε μια «τελική ανακοίνωση», δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα λίγο πριν από την έναρξη της δεύτερης ημέρας των συνομιλιών στην Αστάνα.

Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Σταφάν Ντε Μιστούρα είπε την Πέμπτη ότι η κατάπαυση του πυρός στη Συρία διατηρείται σε γενικές γραμμές. Παράλληλα, σημείωσε ότι υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις και ότι η ανθρωπιστική βοήθεια δεν έχει φτάσει ακόμα σε πολιορκούμενες περιοχές, όπου τα τρόφιμα τελειώνουν.

Κατά την τελευταία μέρα του 2016 το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε την εκεχειρία που δρομολόγησε η ρωσοτουρκική πρωτοβουλία στη Συρία αλλά και τα σχέδια για την επανέναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών.

Τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στην οποία κατέληξαν Δαμασκός και αντάρτες, η οποία σε γενικές γραμμές τηρείται παρά τις αναφορές μεμονωμένες συγκρούσεις και ανταλλαγές πυροβολισμών. Αργότερα την Πέμπτη, το Παρατηρητήριο ανέφερε νέες συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις της συριακής κυβέρνησης με τους αντάρτες σε ανταρτοκρατούμενη περιοχή, βορειοδυτικά της Δαμασκού. Ως εγγυήτριες δυνάμεις για την εφαρμογή της ανέλαβαν η Τουρκία και η Ρωσία.

Σε κατάπαυση του πυρός συμφώνησαν το συριακό καθεστώς με την ένοπλη συριακή αντιπολίτευση. Η εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός ξεκινά από τα μεσάνυχτα της Πέμπτης και θα ακολουθήσουν ειρηνευτικές συνομιλίες. Την συμφωνία ανακοίνωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν και επιβεβαιώθηκε από την Τουρκία. Η εκεχειρία δεν περιλαμβάνει το Ισλαμικό Κράτος ή τις κουρδικές πολιτοφυλακές YPG. Σύγχυση για το εάν η συμφωνία περιλαμβάνει και το πρώην Μέτωπο Αλ Νόσρα.

Οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας συναντώνται το βράδυ της Πέμπτης στο Αμβούργο για το Συριακό, καθώς το μέτωπο στο Χαλέπι έχει πάρει φωτιά: Ο συριακός στρατός έχει επεκτείνει τον έλεγχό του στην πόλη ενώ οι αντικαθεστωτικοί ζητούν παύση πυρός -χωρίς να κάνουν όμως λόγο για αποχώρηση, όπως ζητά η Δαμασκός. Το καθεστώς δείχνει ξεκάθαρα τις προθέσεις του, με τον Άσαντ να λέει πως «η απόφαση να απελευθερωθεί η Συρία είναι ειλημμένη, και το Χαλέπι είναι μέρος της».

Σε ισχύ τέθηκε από το πρωί της Παρασκευής η νέα «ανθρωπιστική παύση» στο Χαλέπι, την οποία κήρυξε η Ρωσία στέλνοντας τελεσίγραφο στους αντάρτες πως είναι η τελευταία τους ευκαιρία να αποχωρήσουν με ασφάλεια. Οι «ανθρωπιστικοί διάδρομοι» επί της ουσίας δεν υπάρχουν απαντούν από την πλευρά τους ότι οι αντάρτες και δηλώνουν αποφασισμένοι να αντισταθούν στην πολιορκία της πόλης τους έως το τέλος.

Η «ανθρωπιστική» εκεχειρία έληξε στο Χαλέπι. Ο τρόμος των αεροπορικών επιδρομών επέστρεψε για τους περίπου 250.000 Σύρους που παραμένουν στην ανατολική πλευρά της πόλης. Η μικρή αυτή κατάπαυση του πυρός τούς έδωσε τη δυνατότητα να αποδράσουν από την κόλαση. Οι περισσότεροι ωστόσο επέλεξαν να μη διαβούν κανέναν από τους λεγόμενους οκτώ «ανθρωπιστικούς διαδρόμους» που άνοιξε η Ρωσία. Επειδή το Χαλέπι είναι η πόλη τους. Και έχουν μάθει να επιβιώνουν. Ιδού πώς.

Η Ρωσία ανακοίνωσε την παράταση της παύσης πυρός στο Χαλέπι κατά 24 ώρες. Νωρίτερα, ο ΟΗΕ είχε ανακοινώσει ότι η Μόσχα προτίθεται να σταματήσει τους βομβαρδισμούς στο Χαλέπι για 11 ώρες κάθε μέρα επί τέσσερις ημέρες. Ωστόσο, σημειώνει ο ΟΗΕ, αυτό δεν αρκεί ώστε να επιτευχθεί μία συμφωνία για την αποχώρηση των μαχητών από την πόλη που βρίσκεται υπό πολιορκία.

Σε ισχύ, από τις 8.00 το πρωί (τοπική και ώρα Ελλάδας) τέθηκε η «ανθρωπιστική» εκεχειρία, την οποία κήρυξε η Μόσχα και όπως ανακοίνωσε είναι πρόθυμη να παρατείνει. Προτού ωστόσο ανοιχτούν οι οκτώ «ανθρωπιστικοί» διάδρομοι για την αποχώρηση αμάχων, ασθενών, τραυματιών, αλλά και ανταρτών, η εκεχειρία αποδεικνύεται ήδη εύθραυστη: δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου αναφέρει μάχες και πυρά πυροβολικού.

Την κήρυξη εκεχειρίας διάρκειας 72 ωρών με τη δυνατότητα ανανέωσης σε όλη την Υεμένη και την ελπίδα να διευθετηθεί η κρίση στη χώρα που έχει προκαλέσει τον θάνατο σχεδόν 7.000 ανθρώπων τους τελευταίους 18 μήνες, ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας ο ΟΗΕ. Η εκεχειρία θα τεθεί σε εφαρμογή την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου στις 23.59 τοπική ώρα, δήλωσε ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, επισημαίνοντας ότι έχει λάβει διαβεβαιώσεις «από όλες τις πλευρές » ότι θα σεβαστούν την εκεχειρία.

Ως «κάτι καλό» μεν, αλλά λίγο και με μεγάλη καθυστέρηση υποδέχεται η αμερικανική κυβέρνηση τη ρωσική πρωτοβουλία για οκτάωρη εκεχειρία στο Χαλέπι της Συρίας. Η Μόσχα είχε αναφέρει πως οι επιδρομές θα σταματήσουν από το πρωί μέχρι το απόγευμα της Πέμπτης.

Μέχρι το τέλος του χρονου παρέτεινε ο πρόεδρος της Κολομβίας την παύση πυρός με τις FARC, σε μία προσπάθεια να κρατήσει ζωντανή την ειρηνευτική διαδικασία μετά την απόρριψη της γενικότερης συμφωνίας στην κάλπη του δημοψηφίσματος.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι αναστέλλουν τις συνομιλίες με την Ρωσία για την προσπάθεια τερματισμού του πολέμου στην Συρία και κατηγόρησαν την Μόσχα για μη «τήρηση των δεσμεύσεων της» με βάση τη συμφωνία εκεχειρίας στην οποία είχαν καταλήξει Ουάσιγκτον και Μόσχα στις 9 Σεπτεμβρίου. Στο έλεος των βομβαρδισμών βρίσκεται σε καθημερινή βάση το Χαλέπι· νοσοκομείο βρέθηκε ξανά στο στόχαστρο επιδρομών και φέρεται να έχει καταστραφεί, με τη Ρωσία να αρνείται παγίως κάθε ανάμειξη.

Μία από τις δυσκολότερες νύχτες, με σφοδρές αεροπορικές επιδρομές, τις σφοδρότερες εδώ και πολλούς μήνες, έζησε το Χαλέπι, ανακοίνωσε το Συριακό Παρατηρητήριο. Για τις επιθέσεις, από τις οποίες έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 45 άνθρωποι, δεν υπάρχει μέχρι στιγμής αντίδραση ούτε από τον συριακό Στρατό ούτε από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Ο συριακός στρατός κήρυξε τον «τερματισμό» της εκεχειρίας, όπως μετέδωσαν το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων και το Reuters, χωρίς να αναφέρει εάν ενδεχομένως θα εφαρμοστεί εκ νέου. Προηγουμένως, η Ρωσία -ο στενότερος σύμμαχος του Άσαντ στο εξωτερικό- ανέφερε πως η εκεχειρία στη Συρία «δεν έχει νόημα» μετά τις επανειλημμένες παραβιάσεις από τους αντάρτες και την ανικανότητα των ΗΠΑ να συνεργαστούν

Η εκεχειρία επτά ημερών που ανακοίνωσαν ΗΠΑ και Ρωσία έληξε, όπως ανακοίνωσε ο Στρατός του Άσαντ, και δεν υπάρχει κανένα νεότερο για το τι θα συμβεί στο εξής. Στο Χαλέπι, εκπρόσωπος των ανταρτών εμφανίστηκε απαισιόδοξος για τα επόμενα βήματα.

Η επιδρομή που χτύπησε «κατά λάθος» δυνάμεις του συριακού στρατού από μαχητικά του συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ έχει πυροδοτήσει υψηλού επιπέδου διαμάχη στο διπλωματικό επίπεδο μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, με τη δύσκολη συμφωνία για την εκεχειρία να μπαίνει σε κίνδυνο. «Λυπάται» μεν η αμερικανική πλευρά για το πλήγμα αλλά αντεπιθέτεται στη Μόσχα κατηγορώντας την για δημιουργία εντυπώσεων, την ώρα που η Ρωσία φτάνει στο σημείο να μιλήσει για «υποστήριξη των τζιχαντιστών».

Δεκάδες Σύροι στρατιώτες βρήκαν τον θάνατο από αεροπορική επιδρομή κατά θέσεων των κυβερνητικών δυνάμεων στα ανατολικά της χώρας. Σύμφωνα με πηγή του Συριακού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, νεκροί είναι πάνω από 80 στρατιώτες. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, θέσεις των κυβερνητικών δυνάμεων βομβάρδισε ο υπό αμερικανική διοίκηση συνασπισμός κατά του Ισλαμικού Κράτους, αν και την ίδια στιγμή ρωσικά τζετ βομβάρδιζαν την περιοχή. Απειλείται η εύθραυστη εκεχειρία.

Η κατάσταση στη Συρία «επιδεινώνεται» παρά την εκεχειρία που ισχύει από το βράδυ της Δευτέρας, ανακοίνωσε ο ρωσικός στρατός κατηγορώντας τους σύρους αντάρτες ως υπεύθυνους για περισσότερες από 50 επιθέσεις εναντίον των συριακών δυνάμεων και των αμάχων μέσα σε ένα 24ωρο. Ρώσος στρατηγός είπε ότι εάν η εκεχειρία καταρρεύσει, «υπεύθυνη θα είναι η Ουάσινγκτον», ενώ ο ρώσος ΥΠΕΞ κάλεσε τον αμερικανό ομόλογό του να κάνει περισσότερα για την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός.

Τα Ηνωμένα Έθνη διαμαρτύρονται ότι η πρόσβαση στο Χαλέπι για φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας είναι ακόμη αδύνατη κατηγορώντας τη Δαμασκό, ενώ ομάδες παρατηρητών μιλούν για νεκρούς αμάχους κατά την -ευαίσθητων ισορροπιών- παύση πυρός. Τόσο η Ρωσία όσο και ομάδες παρατηρητών υποστηρίζουν πως οι καθεστωτικές δυνάμεις έχουν ξεκινήσει την αποχώρηση από την κεντρική οδική αρτηρία που οδηγεί στις αποικλεισμένες περιοχές του Χαλεπίου.

Το Χαλέπι γίνεται η πρώτη σοβαρή δοκιμασία της δύσκολης συμφωνίας για εκεχειρία στη Συρία, με την πόλη να περιμένει φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας την Παρασκευή -ενώ στρατός και ένοπλες ομάδες ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει να αποχωρούν από την κύρια οδική αρτηρία που οδηγεί προς την πόλη. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί, με τη Γαλλία να υπογραμίζει πως η υπόθεση του Χαλεπίου είναι «κλειδί για την αξιοπιστία της συμφωνίας».

Φορτηγά του ΟΗΕ με προμήθειες τροφίμων για έναν μήνα και προορισμό πολιορκημένες πόλεις της Συρίας παραμένουν εγκλωβισμένα στα τουρκικά σύνορα, παρά την εκεχειρία στη χώρα -η οποία και παρατείνεται για άλλες 48 ώρες με συμφωνία Ρωσίας-ΗΠΑ. Οι διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές και οι ανησυχίες για την κατάσταση ασφαλείας έχουν καθυστερήσει τη μεταφορά της βοήθειας σε πολιορκημένες πόλεις της Συρίας, όπως το Χαλέπι.