πυρηνικό πρόγραμμα

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προειδοποίησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να μην «συγκρίνουν ανόμοια πράγματα μεταξύ τους» σε ό,τι αφορά τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Μετά τις αινιγματικές δηλώσεις του αμερικανού προέδρου για παραμονή ή μη των ΗΠΑ στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, η ιρανική πλευρά διαμηνύει σε έντονο ύφος ότι θα αντιδράσει με «αποφασιστικότητα» σε οποιαδήποτε παραβίαση της συνθήκης.

Η Ρωσία έχει ξεκινήσει συνομιλίες με το Ιράν για το ενδεχόμενο αγοράς αποθεμάτων βαρέος ύδατος που χρησιμοποιείται σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, αναφέρει τη Δευτέρα το ρωσικό πρακτορείο Interfax επικαλούμενο αξιωματούχο του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Αντιπροσωπεία επιτρόπων υπό την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι επισκέπτεται την Τεχεράνη το Σάββατο για συνομιλίες στο υψηλότερο επίπεδο, για πρώτη φορά έπειτα από μια δεκαετία και πλέον, σε μια προσπάθεια να κεφαλαιοποιηθεί η περσινή ιστορική συμφωνία των μεγάλων δυνάμεων με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Πράσινο φως και από τους ιρανούς βουλευτές έλαβε η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τρεις μήνες μετά την επίτευξή της με τις μεγάλες δυνάμεις. Το ιρανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία με 161 ψήφους υπέρ, 59 κατά και 13 αποχές, επιμένοντας ωστόσο στην περιορισμένη πρόσβαση των διεθνών επιθεωρητών στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, μετέδωσαν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Το δικό του μήνυμα προς τις ΗΠΑ έστειλε ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ξεκαθαρίζοντας ότι η Τεχεράνη δεν θα διαπραγματευτεί κανένα άλλο θέμα, πέραν του πυρηνικού προγράμματος για το οποίο υπήρξε η συμφωνία.

Μετά τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, πρόσκληση να επισκεφθεί τη χώρα του απηύθυνε στον ιρανό πρόεδρο Χασάν Ροχανί και ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, διά του υπουργού Εξωτερικών Πάολο Τζεντιλόνι. Πρόκειται για άλλη μία κίνηση δυτικής κυβέρνησης που δείχνει ότι οι σχέσεις με την Τεχεράνη έχουν μπει σε τροχιά εξομάλυνσης μετά τη συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Γεγονός αποτελεί πλέον η συμφωνία στις συνομιλίες των Έξι και της Τεχεράνης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πρώτες αντιδράσεις από το Ισραήλ ήρθαν πριν την επίσημη ανακοίνωση της συμφωνίας, με τον Νετανιάχου να την χαρακτηρίζει «μεγάλο λάθος ιστορικών διαστάσεων».

H ομάδα 5+1 (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα και Γερμανία) που εργάζεται για την επίτευξη μιας ιστορικής συμφωνίας με το Ιράν σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα σχεδιάζει να παρατείνει τις διαπραγματεύσεις πέραν της καταληκτικής ημερομηνίας της 30ής Ιουνίου, δήλωσε την Κυριακή υψηλόβαθμος αξιωματούχος των ΗΠΑ.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός κατήγγειλε την Τρίτη ότι το πλαίσιο συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα δώσει στην Τεχεράνη τη δυνατότητα ανάπτυξης πυρηνικού όπλου σε λιγότερο από έναν χρόνο.

Το Ιράν θα έχει διμερείς συναντήσεις με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία πριν από τη σύνοδο της Τετάρτης με τις μεγάλες δυνάμεις στη Γενεύη για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα, μετέδωσαν την Κυριακή τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης.

Χωρίς συμφωνία έληξαν οι συνομιλίες των υπουργών Εξωτερικών των Έξι και του Ιράν στη Βιέννη. Η προθεσμία για συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης παρατείνεται έως τα τέλη Ιουνίου του 2015 και οι συνομιλίες θα επαναληφθούν από τον επόμενο μήνα. Στόχος είναι να υπάρξει «συμφωνία επί της αρχής» έως τον Μάρτιο.

Κορυφώνεται στη Βιέννη ο διπλωματικός «πυρετός» εν όψει της προθεσμίας που λήγει τα μεσάνυχτα της Δευτέρας για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ωστόσο το κέντρο βάρος έχει ήδη μετατοπιστεί στην παράταση -για δεύτερη φορά- του διαλόγου, η οποία δεν θα έλθει χωρίς πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση Ομπάμα. Η «Ομάδα 5+1» (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) έχει ξεκινήσει ήδη εσωτερικές συνομιλίες για τις πιθανές προσεγγίσεις που θα παρουσιάσει στην Τεχεράνη, αναφέρουν δυτικοί διπλωμάτες.

Λίγα 24ωρα μετά το δημοσίευμα της Wall Street Journal, σύμφωνα με το οποίο ο Ομπάμα απευθύνθηκε στην Τεχεράνη, συνδέοντας το πυρηνικό της πρόγραμμα με την υπόθεση των τζιχαντιστών, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας ήλθε να διαψεύσει τις πληροφορίες. «Δεν υπάρχει καμία απολύτως σύνδεση των συνομιλιών με οποιοδήποτε άλλο θέμα» ξεκαθάρισε ο Τζον Κέρι.

Συνάντηση με τον ιρανό υπουργό Εξωτερικών είχε ο αμερικανός ομόλογός του, Τζον Κέρι. Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι το Ιράν έδειξε διάθεση για σοβαρές συνομιλίες με τις δυτικές δυνάμεις, ωστόσο, τόνισε ότι δεν έχει λάβει τις αποφάσεις που κρίνονται απαραίτητες ώστε το πυρηνικό του πρόγραμμα να θεωρηθεί ειρηνικό.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, ο οποίος έχει την Κυριακή συναντήσεις με ευρωπαίους ομολόγους του στη Βιέννη, είπε ότι παραμένουν οι μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο Ιράν και τη Δύση σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, ένα σχόλιο που ήταν παρόμοιο με εκείνο που έκανε ο ιρανός διαπραγματευτής. Οκτώ ημέρες απομένουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία για την επίτευξη μιας οριστικής συμφωνίας.

Το Ιράν δεν θα πραγματοποιήσει ποτέ στρατιωτική επιχείρηση εναντίον κανενός, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Τζαβάντ Μοχαμάντ Ζαρίφ, στη διάρκεια επίσκεψής του στο Βερολίνο. Ο Ζαρίφ δήλωσε ότι μία συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι εφικτή μέσα στους επόμενους έξι μήνες, εάν υπάρξει καλή θέληση.

Τη διαβεβαίωση πως το Παρίσι δεν θα υποχωρήσει από την «αυστηρή στάση» του απέναντι στο Ιράν έδωσε στο Ισραήλ ο γάλλος πρόεδρος, υπόσχεση που ο ισραηλινός πρωθυπουργός υποδέχθηκε με φανερή ικανοποίηση την ώρα που οι Έξι ετοιμάζονται να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων με την Τεχεράνη για το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Στη σκιά των συνομιλιών στη Γενεύη ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να διατηρούν αμφιβολίες για τη βούληση του Ιράν να εγκαταλείψει το πυρηνικό του πρόγραμμα και ότι οι κυρώσεις θα διατηρηθούν όσο θα συνεχίζονται οι συνομιλίες. «Δεν είμαστε τυφλοί και δε νομίζω ότι είμαστε ανόητοι. Είμαστε απολύτως σε θέση να εκτιμήσουμε εάν ενεργούμε προς το συμφέρον της χώρας και του υπόλοιπου κόσμου, ιδιαίτερα των συμμάχων μας όπως το Ισραήλ και οι χώρες του Κόλπου» είπε ο Τζον Κέρι στο δίκτυο NBC.

Χωρίς συμφωνία κατέληξαν οι διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που διεξήχθησαν στη Γενεύη μεταξύ του Ιράν και της ομάδας των έξι (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία). Ωστόσο οι εμπλεκόμενες πλευρές δήλωσαν ότι οι μεταξύ τους διαφορές έχουν ελαττωθεί και ότι θα επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις σε μια προσπάθεια να τερματιστεί η δεκαετής αντιπαράθεση για το επίμαχο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Νέα συνάντηση ορίστηκε για τις 20 Νοεμβρίου. «Υπάρχουν κόκκινες γραμμές που δεν παραβιάζονται» δήλωσε ο ιρανός πρόεδρος.

Η υπεραισιοδοξία που επικρατούσε στην αρχή φαίνεται ότι έχει κάπως υποχωρήσει. Ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών παραδέχθηκε ότι εξακολουθούν και υπάρχουν «διαφορές απόψεων» ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις που συζητούν στη Γενεύη για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ενώ δυτικοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι οι διαπραγματεύσεις θα λήξουν το Σάββατο χωρίς συμφωνία.

«Πολύ χρήσιμες» χαρακτήρισε ο ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών τις συνομιλίες που είχε τη Δευτέρα στη Βιέννη με τον επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), οι οποίες αποσκοπούν στην άρση του αδιεξόδου για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Η Βόρειος Κορέα επιθυμεί να λυθεί ειρηνικά η διαμάχη που έχει δημιουργηθεί για το πυρηνικό της πρόγραμμα και εμφανίζεται έτοιμη να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Ομάδα των Έξι, ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας, επικαλούμενο βορειοκορεάτη διπλωμάτη.

Χαράσσοντας πιο «ανοιχτή» γραμμή, που καλλιεργεί περιορισμένες έστω προσδοκίες στη Δύση για μία ευκαιρία διαλόγου προς αποκλιμάκωση των εντάσεων, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί δεσμεύεται για «μετριοπαθή πορεία» και μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Ξεκαθαρίζει, ωστόσο,  η διακοπή του εμπλουτισμού ουρανίου δεν βρίσκεται στο τραπέζι -απόφαση που ούτως ή άλλως δεν ανήκει στη σφαίρα της εξουσίας του, αλλά στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και τους ισχυρούς Φρουρούς της Επανάστασης.

Η Κίνα και η Ρωσία αναμένεται το επόμενο διάστημα να ενώσουν τις φωνές τους με τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία (τα υπόλοιπα μέλη της Ομάδας των «Έξι»), προκειμένου να εκφράσουν την ανησυχίες τους για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να το πιέσουν να συνεργαστεί με την ΙΑΕΑ.