Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με την καρική γλώσσα (Μέρος Β’)

Για τη γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι Κάρες, μια από τις γλώσσες της Ανατολίας όπως προαναφέραμε, υπάρχουν τόσο έμμεσες (ορισμένα αρχαία λεξικογραφικά σχόλια, αρκετά ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια) όσο και άμεσες μαρτυρίες, δηλαδή επιγραφές σε καρικό αλφάβητο. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι περισσότερες από αυτές προέρχονται όχι από την ίδια την Καρία (πολύ περιορισμένος ο αριθμός των επιγραφών που έχουν βρεθεί εκεί), αλλά από την Αίγυπτο (κυρίως από τη Μέμφιδα, όπου υπήρχε μάλιστα καρική συνοικία, αλλά και από τις Θήβες, την Άβυδο και άλλα μέρη), τεκμήρια της έντονης παρουσίας μισθοφόρων αλλά και απλών επισκεπτών από την Καρία. Καρικές επιγραφές έχουν ανακαλυφθεί επίσης στη Λυδία (κατά κύριο λόγο στις Σάρδεις) και στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Μεταξύ των ολιγάριθμων επιγραφικών μαρτυριών από την ίδια την Καρία συγκαταλέγονται ορισμένες δίγλωσσες επιγραφές, με κείμενο τόσο στην καρική όσο και στην ελληνική. Δεδομένου ότι οι εν λόγω επιγραφές δεν έχουν διασωθεί ακέραιες (σώζονται τμηματικά είτε το ελληνικό κείμενο είτε το καρικό είτε και τα δύο), ο εντοπισμός κάποιας αντιστοιχίας ανάμεσα στα δύο κείμενα είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Αντίθετα, η γνωστή δίγλωσση επιγραφή των Αθηνών (χαραγμένη στην πέτρινη βάση ενός αγάλματος), αν και τεμαχισμένη, επιτρέπει στους μελετητές να εικάσουν ότι υπάρχει απόλυτη αντιστοιχία μεταξύ του στίχου στην καρική και του πρώτου στίχου του ολιγόλογου ελληνικού κειμένου.

Σε κάθε περίπτωση, η ενδελεχής εξέταση των δίγλωσσων επιγραφών, προπάντων εκείνων που περιλαμβάνουν κείμενα στην καρική και την αιγυπτιακή, κατέστησε δυνατή την αποκρυπτογράφηση της καρικής και την αποκάλυψη των πραγματικών της διαστάσεων. Το γεγονός αυτό, με τη σειρά του, οδήγησε στην εγκατάλειψη της παλαιότερης τάσης των ερευνητών να αποδίδουν στην καρική τύπους της ελληνικής με άγνωστη ετυμολογία. Βεβαίως, παραμένουν αναπάντητα βασικά ερωτήματα σχετικά με την καρική, όπως εκείνα που αφορούν το ιδιόρρυθμο αλφάβητό της, τη γραμματική της, το λεξιλόγιό της ή και την καταγωγή της ακόμα.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, δίγλωσση επιγραφή (με κείμενο τόσο στην καρική όσο και στην ελληνική) από την Καύνο της Καρίας.

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι επαφές της ελληνικής με την καρική γλώσσα (Μέρος Α’)