«Αυτό δεν είναι τέχνη, είναι διασκέδαση» – Οι επαναστατικοί queer rave πίνακες του Doron Langberg

Ας μπούμε στο εσωτερικό του rave. Στα αριστερά γυμνόστηθες χορεύτριες χαμένες στη στιγμή. Ευθεία μπροστά είναι η chill our area: Οι φίλοι τυλιγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, με τα σώματά τους να αποπνέουν ηλεκτρικές δονήσεις κόκκινου, κίτρινου και μπλε κάτω από τα φώτα. Αλλά στα αριστερά είναι που λαμβάνει χώρα η πραγματική, γλυκιά αγριότητα: Μια θολούρα από σώματα στο σκοτάδι, με πέη, γλουτούς και στόματα που ανοίγουν σταδιακά στο προσκήνιο.

Το μόνο πράγμα που λείπει από αυτό το δωμάτιο γεμάτο ηδονισμό είναι η μουσική, γιατί αυτό το νυχτερινό κέντρο δεν είναι καθόλου νυχτερινό κέντρο. Αντίθετα, πρόκειται για τη «Νύχτα», μια έκθεση ζωγραφικής σε φυσικό μέγεθος του ισραηλινής καταγωγής καλλιτέχνη Doron Langberg.

Χαρτογραφεί χωρίς ντροπή τις απολαύσεις διαφόρων νυχτερινών εξόδων σε queer χώρους, από το χορό και το σεξ μέχρι τις ευτυχισμένες αποδράσεις στην παραλία. Ήταν ένα θέμα που ο Langberg αρχικά δεν ήταν σίγουρος για την αντιμετώπισή του.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Doron Langberg (@doronlangberg)

Πολλή διασκέδαση και επιθυμία

«Υπήρχε κάτι μέσα μου που έλεγε «ω, αυτό δεν μπορεί να είναι το θέμα μιας έκθεσης»», λέει ο 39χρονος. «Είναι πολύ επιπόλαιο. Υπάρχει πάρα πολλή διασκέδαση και επιθυμία». Τα προηγούμενα έργα του Langberg περιλάμβαναν τοπία, νεκρές φύσεις και πορτρέτα των φίλων και των εραστών του – πράγματα με τα οποία πιστεύει ότι ο καθένας θα μπορούσε να ταυτιστεί. «Ενώ πρόκειται για εμπειρίες που δεν έχουν όλοι… δεν έχουν πολλοί άνθρωποι εκτός αυτής της κοινότητας πρόσβαση σε αυτούς τους χώρους».

Παρόλα αυτά, πολλοί άνθρωποι έχουν στιγμές σε κλαμπ που τους διαμόρφωσαν, και ποιος δεν θα μπορούσε να μην ενδιαφερθεί τουλάχιστον για έναν πίνακα όπως το Dark Room (Underwear Party), ο οποίος προσφέρει μια εικόνα («σχεδόν μια εξωσωματική εμπειρία») γυμνών σωμάτων που είναι μπλεγμένα μαζί σε μια μουντή, στροβιλώδη, οργιαστική μάζα;

«Μεγάλο μέρος αυτού του πίνακα ζωγραφίστηκε με τα χέρια μου» λέει ο Langberg. Του αρέσει να συνδέεται με τον αισθησιασμό του χρώματος: Τον τρόπο που αισθάνεται όταν το χτυπάει πάνω στον καμβά ή όταν το περνάει από πάνω του. «Ήθελα σχεδόν να αναδημιουργήσω αυτή την αίσθηση του να περνάς μέσα από αυτό το σμήνος ανθρώπων, όπου όλοι σε αγγίζουν και εσύ αγγίζεις όλους τους άλλους».

Δείτε το βίντεο 

«Ήθελα η δουλειά μου να περιγράφει διαφορετικά είδη εμπειριών»

Ο Langberg μεγάλωσε στο Yokneam Moshava, έναν μικρό, αγροτικό οικισμό στο Ισραήλ, και φιλοτέχνησε την πρώτη του ελαιογραφία – την Ariel από τη Μικρή Γοργόνα – σε ηλικία μόλις έξι ετών. Ο πατέρας του ήταν καθηγητής μαθηματικών και η μητέρα του καθηγήτρια ψυχολογίας και παιδικής ανάπτυξης, αλλά ζούσαν περιτριγυρισμένοι από γείτονες αγρότες. «Ήταν πολύ ήσυχα: Ήμασταν δίπλα στα βουνά και ήταν πράσινα και όμορφα και πηγαίναμε για πεζοπορία».

Έκανε την εθνική του θητεία, δουλεύοντας ως μηχανικός αεροπλάνων, πριν πάει να σπουδάσει τέχνη στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Πενσυλβάνια και στη συνέχεια στο Γέιλ. Ως προπτυχιακός φοιτητής, ο Langberg προσελκύστηκε από τη ζωγραφική σεξουαλικών σκηνών, αν και τότε δεν ήταν σίγουρος γιατί. «Οι άνθρωποι θέλουν να ξέρουν το γιατί, σαν να πρέπει να δικαιολογούνται όλα», λέει.

«Αλλά ήμουν στις αρχές της δεκαετίας των 20 όταν έκανα αυτά τα έργα. Και νομίζω ότι, εκείνη την εποχή, το queerness ήταν το σεξ». Έκτοτε θέλησε να διευρύνει τα όρια του τι μπορεί να σημαίνει queerness. «Απλά μεγαλώνοντας ως άτομο, ήθελα η δουλειά μου να περιγράφει διαφορετικά είδη εμπειριών».

«Μεγάλο μέρος αυτού του πίνακα ζωγραφίστηκε με τα χέρια μου» λέει ο Langberg. Του αρέσει να συνδέεται με τον αισθησιασμό του χρώματος

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Doron Langberg (@doronlangberg)

«Αυτό το κομμάτι μπογιάς είναι γκέι»

Ο Langberg έχει μιλήσει και στο παρελθόν για το πώς να φέρει μια queer προοπτική σε πίνακες όπως ένα τοπίο ή μια εικόνα των αδελφών του που κάνουν πεζοπορία. Πώς το κάνει αυτό; Ήταν ένα ερώτημα που κάποτε δυσκολευόταν να απαντήσει, μέχρι που του το επισήμανε ένας σύντροφος στο στούντιο: «Γιατί ένα τοπίο να είναι στρέιτ; Όπως, γιατί θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό για μένα, ως queer άτομο, να το κάνω queer, με την προϋπόθεση ότι δεν είναι;».

Γελάει: «Δεν μπορείς να πεις “αυτό το κομμάτι μπογιάς είναι γκέι”. Αλλά υπάρχει ίσως ένα σύνολο εμπειριών που δομούν τον τρόπο που είμαστε στον κόσμο. Και μέσα από αυτό μπορείς να δεις διαφορετικά πράγματα.

Μετά την αποφοίτησή του, οι πίνακες του Langberg διευρύνθηκαν και απεικονίζουν τρυφερές σκηνές εραστών, φίλων και αδελφών. Τέτοια έργα τον οδήγησαν στο να χαρακτηριστεί ως μέρος μιας ομάδας που ονομάζεται New Queer Intimists – μια συλλογή νέων καλλιτεχνών, συμπεριλαμβανομένων των Louis Fratino και Salman Toor, οι οποίοι βασίζονται στις ιδέες των αυθεντικών intimists, των Pierre Bonnard και Édouard Vuillard.

«Ήθελα σχεδόν να αναδημιουργήσω αυτή την αίσθηση του να περνάς μέσα από αυτό το σμήνος ανθρώπων, όπου όλοι σε αγγίζουν και εσύ αγγίζεις όλους τους άλλους»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Doron Langberg (@doronlangberg)

Αναγκαίος ο συναισθηματισμός

Με μια πανδημία να αποτελεί ακόμα πρόσφατη ανάμνηση και με την εξάρτησή μας από τις ψηφιακές επικοινωνίες να μειώνει την ανάγκη για προσωπική επαφή, ο χρόνος μοιάζει κατάλληλος για πίνακες που μπορούν να μας κάνουν να νιώσουμε μια ανθρώπινη σύνδεση. «Όταν αποφοίτησα, όλα αφορούσαν την αφαίρεση με βάση τη διαδικασία», λέει ο Langberg. «Αν μιλούσες για οικειότητα ή οτιδήποτε έστω και ελάχιστα συναισθηματικό, θα ήταν τόσο uncool. Τώρα υπάρχει μεγαλύτερη προθυμία να δούμε αυτές τις συνδέσεις ως πολύτιμες για την καλλιτεχνική δημιουργία».

Ίσως ο πιο εντυπωσιακός είναι ο πίνακας The Walk Back (Underwear Party), ο οποίος απεικονίζει δύο φιγούρες να επιστρέφουν στο σπίτι τους από ένα πάρτι στο Fire Island της Νέας Υόρκης. Υποτίθεται ότι είναι χαρούμενο; Γιατί με τα σκοτεινά πράσινα, καφέ και μαύρα χρώματα, μου μοιάζει περισσότερο με κάτι που θα μπορούσε να έχει επινοήσει ο Paul Nash, δύο φιγούρες που διασχίζουν ερημικά χαρακώματα.

Ο Langberg λέει ότι ο πίνακας χρειάστηκε τέσσερις μήνες, επειδή πάλευε να απεικονίσει «τη μέση της φύσης τη νύχτα, χωρίς τεχνητό φως… Έπρεπε να τον ζωγραφίσω ξανά και ξανά πριν να είμαι ευχαριστημένος με αυτόν. Και όλα αυτά συνέβαιναν ενώ ο πόλεμος στη Γάζα βρισκόταν σε εξέλιξη. Τα αδέρφια μου έβλεπαν πάνω σε τι δούλευα και σχολίαζαν πώς ο εξωτερικός κόσμος παρεισφρέει στη δουλειά μου». Η σύγκρουση, λέει, ήταν «σπαρακτική» και «ανυπόφορο να την παρακολουθείς».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Doron Langberg (@doronlangberg)

«Όταν οι άνθρωποι ατενίζουν το διάστημα ή κοιμούνται…»

Ο επόμενος πίνακας, που απεικονίζει έναν φίλο να αναρρώνει σε έναν καναπέ καθώς ανατέλλει ο ήλιος, έρχεται σχεδόν ως ανακούφιση – μια έκρηξη φωτός και χρώματος, που μοιάζει περισσότερο με τα προηγούμενα έργα του Langberg. «Όταν οι άνθρωποι ατενίζουν το διάστημα ή κοιμούνται… τότε είναι που είναι περισσότερο ο εαυτός τους», λέει ο Langberg. «Τότε είναι που μπορώ να αποκτήσω μεγαλύτερη πρόσβαση στο θέμα μου».

Και τότε το πάρτι, δυστυχώς, τελειώνει: Αυτές οι σπουδαίες στιγμές υπέρβασης είναι πλέον μόνο μια ανάμνηση. «Νομίζω ότι οι ίδιοι οι πίνακες μπορούν να είναι υπερβατικές εμπειρίες», σημειώνει ο Langberg πριν φύγω. «Ότι μπορούμε να κοιτάξουμε κάτι από μια διαφορετική εποχή, ένα διαφορετικό πλαίσιο, και να βιώσουμε αυτό που ο ζωγράφος απεικονίζει πραγματικά έντονα. Είναι ενδιαφέρον να συναντιούνται αυτά τα δύο πράγματα».

*Doron Langberg: Έκθεση «Night» στο Victoria Miro, του Λονδίνου, έως τις 28 Μαρτίου.

*Με στοιχεία από theguardian.com