Ενδοοικογενειακή βία: Αύξηση στα κρούσματα κατά την περίοδο των Χριστουγέννων

Τα Χριστούγεννα δεν είναι για όλους μια γιορτή χαράς που αποτελεί ευκαιρία για ξεκούραση και να περάσεις χρόνο με την οικογένεια.

Κατά την περίοδο των χριστουγεννιάτικων γιορτών ο αριθμός των γυναικών που πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας φαίνεται να αυξάνεται, όπως φαίνεται από τις κλήσεις προς τις γραμμές βοήθειας.

Η Refuge, η κορυφαία υπηρεσία υποστήριξης στην Αγγλία, είπε ότι οι κλήσεις και οι επαφές στην εθνική γραμμή βοήθειας για την ενδοοικογενειακή βία το 2023 εξακολουθούσαν να είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι πριν από την πανδημία, με 171.490 κλήσεις το έτος που έληξε τον Μάρτιο του 2023, σύμφωνα με τον Guardian.

Η φιλανθρωπική οργάνωση προειδοποιεί ότι τα Χριστούγεννα, κατά την περίοδο των οποίων σημειώνονται πάντα περισσότερα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, παρουσιάζουν συγκεκριμένες προκλήσεις όπως η κοινωνική απομόνωση και τα έξοδα που επιδεινώνονται από την κρίση κόστους ζωής.

«Μου είπε ότι ήμουν άχρηστη και ανόητη, ότι δεν νοιαζόμουν για την οικογένειά και ότι είμαι «πόρνη»»

Η Sarah Berry-Valentine του Refuge δήλωσε: «Η ζήτηση για την εθνική γραμμή βοήθειας για την ενδοοικογενειακή βία του Refuge αυξήθηκε κατά ένα εντυπωσιακό ποσοστό του 61% μεταξύ Απριλίου 2020 και Φεβρουαρίου 2021 και πρόσφατα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής δείχνουν ότι αυτή η ζήτηση παρέμεινε ανησυχητικά υψηλή, ενώ εξακολουθεί να είναι, ξεπερνώντας τα προ πανδημίας επίπεδα.

Γιατί τα Χριστούγεννα;

«Η κρίση του κόστους ζωής δημιουργεί προκλήσεις που επιδεινώνουν τον αντίκτυπο της ενδοοικογενειακής βίας και στους επιζώντες. Το προσωπικό της πρώτης γραμμής στο Refuge ανέφερε ότι η κρίση κόστους ζωής δημιουργεί ή εντείνει την οικονομική κακοποίηση, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει παρακράτηση των κεφαλαίων του θύματος, συγκέντρωση χρέους στο όνομα και περιορισμό της δυνατότητας εργασίας του θύματος.

Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα χρειάζεται επτά προσπάθειες για να εγκαταλείψει οριστικά έναν βίαιο σύντροφο

Η φιλανθρωπική οργάνωση σημείωσε ότι τα δεδομένα παρουσιάζουν το ζήτημα ως μικρότερο από ό,τι είναι, καθώς τόσες πολλές καταχρήσεις δεν αναφέρονται. Έχει υπολογίσει ότι η ενδοοικογενειακή βία επηρεάζει μία στις τέσσερις γυναίκες στη ζωή τους, με δύο γυναίκες την εβδομάδα να σκοτώνονται από έναν νυν ή πρώην σύντροφο και τρεις να αυτοκτονούν. Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα χρειάζεται επτά προσπάθειες για να εγκαταλείψει οριστικά έναν βίαιο σύντροφο.

Η Women’s Aid δήλωσε ότι αναμένει άνοδο 15% που συνήθως έβλεπε αμέσως μετά την εορταστική περίοδο. Η Sarah Davidge, επικεφαλής της έρευνας της φιλανθρωπικής οργάνωσης, είπε ότι αυτό «αποδεικνύει πόσες γυναίκες αναγκάστηκαν να περάσουν έναν χρόνο παγιδευμένες σε μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή τους κατάσταση».

«Επιπλέον, λόγω πολλών υπηρεσιών – από γενικούς γιατρούς και φαρμακοποιούς, μέχρι γραφεία και σχολεία – με μειωμένο ωράριο, πολλοί δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση στη βοήθεια που χρειάζονται», είπε ο Davidge.

«Άχρηστη, ανόητη, πόρνη»

Μια γυναίκα είχε επικοινωνήσει με τη Women’s Aid μέσω της ζωντανής συνομιλίας της την Boxing Day μετά από συνεχιζόμενη συναισθηματική κακοποίηση –συμπεριλαμβανομένων απειλών, εκφοβισμού, επιθετικότητας και συναισθηματικής χειραγώγησης– επί σειρά ετών από τον σύζυγό της. Ο σύντροφός της έφυγε από το σπίτι την παραμονή των Χριστουγέννων λέγοντας ότι ήθελε να αυτοκτονήσει επειδή τον απατούσε. Επέστρεψε και ξεκίνησε μια λογομαχία που συνεχίστηκε το πρωί των Χριστουγέννων.

Όταν έκανε ένα λάθος στο δείπνο, ο άντρας της της είπε ότι ήταν άχρηστη και ανόητη, ότι δεν νοιαζόταν για την οικογένειά τους και ότι ήταν «πόρνη». Πέταξε ένα πιάτο στο δωμάτιο, γκρέμισε τα χριστουγεννιάτικα στολίδια και άρχισε να σπάει τα χριστουγεννιάτικα δώρα των παιδιών, λέγοντάς τους, «μπορείτε να ευχαριστήσετε τη μαμά σας για αυτό».

Κατά μέσο όρο, μια γυναίκα χρειάζεται επτά προσπάθειες για να εγκαταλείψει οριστικά έναν βίαιο σύντροφο

Η λεκτική κακοποίηση συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, αλλά η γυναίκα δεν είχε πού να πάει και ανησυχούσε ότι τα παιδιά της δεν ήταν ασφαλή γύρω από τον σύζυγό της, ο οποίος έπινε όλη την ημέρα. Η Women’s Aid τη βοήθησε να εκπονήσει ένα σχέδιο ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης έκτακτης ανάγκης, και παρείχε στοιχεία επικοινωνίας για την τοπική της υπηρεσία ενδοοικογενειακής κακοποίησης.

Η δικηγορική εταιρεία Slater Heelis, η οποία ειδικεύεται στο οικογενειακό δίκαιο, δήλωσε ότι είχε ήδη δει την ετήσια αύξηση των κλήσεων ενδοοικογενειακής βίας, η οποία, όπως είπε, ήταν αυξημένη κατά 20% περίπου σε σχέση με πέρυσι και 30% το 2019.

Η Vicki McLynn, εταίρος οικογενειακού δικαίου στην εταιρεία, δήλωσε: «Η συνεχιζόμενη κρίση κόστους ζωής εντείνει αναμφίβολα μια ήδη υπό πίεση εποχή του χρόνου, με αποτέλεσμα μια ακόμη μεγαλύτερη από το κανονικό κύμα κλήσεων προς εμάς όπου υπήρξαν εγχώριες κατάχρηση.

«Αυτή την εποχή του χρόνου, βλέπουμε συχνά την οικονομική πίεση να εμφανίζεται ως πραγματικός στρεσογόνος παράγοντας και φέτος είναι ακόμα χειρότερα».

Η μητέρα που δεν πρόλαβε να κάνει αλλαγή χρόνου

Οι γιορτές για ορισμένες γυναίκες σημαίνουν έντονο στρες και άγχος, καθώς φοβούνται ότι μπορεί να είναι ένα από τα επόμενες θύματα ενδοοικογενειακής βίας.

Όπως είχε αναφέρει και σε ανακοίνωσή της το 1018 η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία (ΕΙΕ), σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, κατά τη διάρκεια των εορτών αυξάνονται σημαντικά τα περιστατικά βίας.

Κατά την περίοδο των γιορτών πολλοί δεν εργάζονται και παραμένουν για πολλές ώρες της ημέρας στο σπίτι. Η στενή επαφή για μεγάλο χρονικό διάστημα και για μέρες διευκολύνει τους διαπληκτισμούς. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που σύντροφοι δεν επιθυμούν να βάλουν τέλος στους καυγάδες και φθάνουν στο σημείο να ασκήσουν, εκτός από λεκτική, και σωματική βία.

Δεν είναι άλλωστε λίγα τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που έχουν σημειωθεί μόνο τον Δεκέμβρη στην Ελλάδα.

Στις αρχές Δεκέμβρη, μια γυναίκα έπεσε νεκρή από τα χέρια του ίδιο της του συντρόφου στη Σαλαμίνα, πριν προλάβει καν να ολοκληρώσει τον στολισμό του σπιτιού της ή να αγοράσει δώρα για τους αγαπημένους της.

Στη Βοιωτία, ένας αστυνομικός συνελήφθη γιατί τραυμάτισε με μαχαίρι την πρώην σύντροφό του.

Στη Θεσσαλονίκη, ένας άντρας ξυλοκόπησε την σύντροφό του επειδή «δεν έκανε τις δουλειές».

Στον Νέο Κόσμο στην Αθήνα, μια γυναίκα από την Κίνα, επέλεξε να παίξει τη ζωή της κορώνα γράμματα και να βρεθεί στο κενό από τον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας στην οποία διέμενε, από το να συνεχίσει να ζει εφιαλτικές στιγμές στα χέρια του συντρόφου της που την είχε δέσει και τη βίαζε.

Την πρωτοχρονιά του 2019 η 29χρονη Αγγελική Πέτρου επέλεξε να περάσει την αλλαγή χρόνου δίπλα στον πατέρα της. Ο 52χρονος, έχοντας πιει και τσακωθεί με την κόρη του η οποία δεν «συμμορφωνόταν» στις απαιτήσεις του πατέρα της, άρπαξε έναν λοστό και έκοψε το νήμα της ζωής της κοπέλας.

Έξι χρόνια μετά, δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει πολλά και συνεχίζουμε να θρηνούμε θύματα ενδοοικογενειακής βίας ενώ τα δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο θα παραμένουν σφιχτά δεμένα.