Ευλογιά προβάτου: Πώς μεταδίδεται και πώς αντιμετωπίζεται – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Νόσημα υψηλής μεταδοτικότητας που οφείλεται σε ιό και προσβάλλει τα πρόβατα και τις αίγες είναι η ευλογιά, η οποία μπορεί να επιφέρει σημαντική ζημιά στους κτηνοτρόφους και στην κτηνοτροφία της χώρας. Στη χώρα μας, μέχρι τώρα συμπτώματα παρατηρούνται κυρίως στα πρόβατα, ωστόσο και οι αίγες μπορούν να μολυνθούν.

Υπενθυμίζεται ότι κρούσμα ευλογιάς επιβεβαιώθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2023 από το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς σε πρόβατο εκτροφής αποτελούμενη από 454 πρόβατα στη Δημοτική Κοινότητα Μαλεσίνας, του Δήμου Λοκρών, της  Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας. Η υποψία προήλθε λόγω κλινικών ευρημάτων στο εν λόγω ζώο (υψηλός πυρετός 42°C, ανορεξία, κατάπτωση, ερυθρές βλατίδες και οζίδια στην κάτω κοιλιακή χώρα).

Εστία Ευλογιάς Προβάτων στην Π.Ε. Φθιώτιδας

Στη χώρα μας, μέχρι τώρα συμπτώματα παρατηρούνται κυρίως στα πρόβατα, ωστόσο και οι αίγες μπορούν να μολυνθούν

Οι ζώνες προστασίας και επιτήρησης αλλά και οι έλεγχοι που πρέπει να πραγματοποιούνται από τις αρμόδιες αρχές, παρουσιάστηκαν σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Λαμία.

Όπως τονίστηκε, άμεση προτεραιότητα είναι η καταγραφή και απογραφή όλων των μονάδων που βρίσκονται εντός αυτών των ζωνών, η κλινική εξέταση όλων των ζώων και η διενέργεια δειγματοληψιών, όπου αυτή κρίνεται απαραίτητη από τους κτηνιάτρους.

Μεταξύ άλλων συζητήθηκε και η διαδικασία, αλλά και τα πρόσθετα μέτρα που θα πρέπει να συνοδεύουν τη διακίνηση των παραγώγων κρέατος και γάλακτος από τις μονάδες αυτές.

Πώς μεταδίδεται

Η ευλογιά των προβάτων και αιγών χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση δερματικών αλλοιώσεων που είναι πιο εμφανείς στο κεφάλι, το πρόσωπο, και γενικά τα άτριχα μέρη του σώματος (μασχάλες, κοιλιά, εσωτερικό μέρος της ουράς, μαστό, γεννητικά όργανα).

Η μετάδοση γίνεται με:

• άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα
• έμμεση επαφή με μολυσμένα αντικείμενα ή προϊόντα (π.χ. εργαλεία, οχήματα, χόρτα, στρωμνή, μαλλί, δέρματα κ.λπ. ).

Η ευλογιά των προβάτων και αιγών χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση δερματικών αλλοιώσεων

Συμπτώματα και αλλοιώσεις

Αρχικά τα ζώα (κυρίως τα πρόβατα) εμφανίζουν

• αδιαθεσία, ανορεξία και πυρετό,
• μπορεί να έχουν και ρινικό έκκριμα (μύξες), και δάκρυα.

Στη συνέχεια εμφανίζονται δερματικές αλλοιώσεις που είναι πιο εμφανείς στο κεφάλι, το πρόσωπο, γενικά τα άτριχα μέρη του σώματος (μασχάλες, κοιλιά, εσωτερικό μέρος της ουράς, μαστός, γεννητικά όργανα).

Αυτές είναι κοκκινίλες (ερυθρές κηλίδες) και σπυριά κόκκινου συνήθως χρώματος, μεγέθους 0,5-1εκ.(βλατίδες).

Σταδιακά (μετά από 5-10 ημέρες) οι κοκκινίλες και τα σπυριά μετατρέπονται σε στρογγυλά μαύρα κάπαλα (εφελκίδες) και ανοικτές πληγές (έλκη).

Λόγω των δερματικών αλλοιώσεων το κεφάλι συνήθως φαίνεται διογκωμένο και παραμορφωμένο.

Στην αρχή μπορεί να έχουν προσβληθεί μόνο 1-2 ζώα, πολύ σύντομα όμως κολλάνε και τα υπόλοιπα ζώα του κοπαδιού ενώ γρήγορα μολύνονται και τα υπόλοιπα κοπάδια στην ίδια περιοχή.

Απαραίτητα τα μέτρα βιοασφάλειας στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις

Μέτρα βιοασφάλειας στις εκμεταλλεύσεις

Οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύσεων αιγοπροβάτων και βοοειδών θα πρέπει να αυξήσουν τα μέτρα βιοασφάλειας στις εκτροφές τους, ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες εισόδου ασθενειών, μεταξύ των οποίων είναι και η Ευλογιά των προβάτων και των αιγών.

Πιο συγκεκριμένα, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα παρακάτω σημεία:

• Περίφραξη των εγκαταστάσεων για την αποτροπή εισόδου και εξόδου ζώων/φορέων.
• Απολυμαντική τάφρος για τα οχήματα στην είσοδο-έξοδο των εγκαταστάσεων.
• Τακτικός καθαρισμός και απολύμανση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού.
• Αποφυγή της εισόδου οχημάτων και άλλων μηχανημάτων στις εγκαταστάσεις και στους βοσκοτόπους που έχουν έρθει σε επαφή με άλλες εκμεταλλεύσεις.
• Καθαρισμός και απολύμανση των οχημάτων που εισέρχονται και εξέρχονται από τις εγκαταστάσεις και επιπλέον πριν και μετά την μεταφορά ζώων και προϊόντων.
• Περιορισμός των ανθρώπων που εισέρχονται στις εκμεταλλεύσεις και έρχονται σε επαφή με τα ζώα και ιδιαίτερη προσοχή σε όσους έρχονται σε επαφή και με άλλες εκμεταλλεύσεις αιγοπροβάτων.
• Καθαρισμός και απολύμανση των υποδημάτων των ανθρώπων που εισέρχονται και εξέρχονται από την εκμετάλλευση.
• Παραμονή των νεοεισαχθέντων ζώων σε περιορισμό από τα υπόλοιπα ζώα της εκτροφής, για τουλάχιστον 21 ημέρες.
• Έλεγχος της προέλευσης των ζωοτροφών, των μηχανημάτων και των συσκευών που χρησιμοποιούνται.
• Απομάκρυνση εστιών ρύπανσης και λιμναζόντων υδάτων που  ευνοούν την προσέλκυση εντόμων.
• Απεντόμωση και μυοκτονία στις εγκαταστάσεις.
• Καταπολέμηση εξωπαράσιτων και χρήση εντομοαπωθητικών.
• Να μη χρησιμοποιούνται μεταχειρισμένα εργαλεία, εξοπλισμός και αντικείμενα προερχόμενα από άλλες εκμεταλλεύσεις.
• Αποφυγή προμήθειας εργαλείων, εξοπλισμού και αντικειμένων για τις εκμεταλλεύσεις από την Τουρκία.
• Να μην επιτρέπεται σε άτομα που έχουν επισκεφτεί πρόσφατα την Τουρκία να εισέρχονται στις εκμεταλλεύσεις τους και να έρχονται σε επαφή με ζώα.
• Προμήθεια ζώων, προϊόντων και ζωοτροφών, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας