Εσείς, θα πηγαίνατε σε ένα μυστικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην Ταϊβάν;

Σε ένα ήσυχο νησιωτικό χωριό της Ταϊβάν, μόλις οκτώ μίλια μακριά από τις ακτές της ηπειρωτικής Κίνας, τα σκούτερ περνούν από ένα διακριτικό κτίριο που στέκεται εδώ και δεκαετίες, σε μεγάλο βαθμό παραμελημένο.

Όσον αφορά τους κατοίκους του Μπέιγκαν – τμήμα του ακριτικού αρχιπελάγους Μάτσου – το οικοδόμημα αυτό στεγάζει την είσοδο ενός εγκαταλελειμμένου θερμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ο οποίος είναι σκαμμένος βαθιά μέσα στο βουνό. Αλλά με την τοποθεσία να έχει χαρακτηριστεί απαγορευμένη περιοχή από τον στρατό της Ταϊβάν, ελάχιστοι είχαν καταφέρει να δουν το εσωτερικό της μυστικοπαθούς εγκατάστασης.

Με το ξεπάγωμα των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών στο τέλος του αιώνα, το εργοστάσιο τέθηκε εκτός λειτουργίας και έκτοτε παραμένει ένα απομεινάρι του Ψυχρού Πολέμου

Αυτό συνέβη όμως μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, όταν το εργοστάσιο άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό από τότε που τέθηκε σε λειτουργία πριν από σχεδόν 50 χρόνια, στο πλαίσιο της Μπιενάλε Μάτσου. Μεταμορφώνοντας τις εγκαταστάσεις σε έναν φουτουριστικό χώρο cyberpunk τέχνης, η εγκατάσταση έχει ως στόχο να φωτίσει την ιστορία του Μάτσου ως στρατιωτικό φυλάκιο στην πρώτη γραμμή ενός πολέμου που δεν ήρθε ποτέ – ή τουλάχιστον, ενός πολέμου που δεν έχει έρθει ακόμα.

Γνωστό στην περιοχή ως Jun Hun (ή «Army Soul»), ένα κοινό παρατσούκλι με τη μεραρχία του στρατού της Ταϊβάν που το έχτισε, ο σταθμός παραγωγής ρεύματος Beigan τέθηκε σε λειτουργία το 1975 και αποτέλεσε βασικό άξονα της ντόπιας οικονομίας πριν κλείσει το 2010. «Άλλαξε τη ζωή των κατοίκων του νησιού για πάντα», αναφέρεται σε πρόσφατο άρθρο της κρατικής εφημερίδας Matsu Daily.

View this post on Instagram

A post shared by Tokyo Art Beat (@tokyoartbeat)

Η ναυαρχίδα της Μπιενάλε Matsu

Όταν οι εθνικιστικές δυνάμεις του Κουομιντάνγκ (KMT) αποσύρθηκαν στην Ταϊβάν το 1949, μετά την ήττα από τους εξεγερμένους κομμουνιστές του Μάο Τσετούνγκ στον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο, διατήρησαν τον έλεγχο των νησιών Κινμέν και Μάτσου, που βρίσκονται εκατοντάδες χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Ταϊβάν, την Ταϊπέι, απέναντι όμως από τις ακτές της ηπειρωτικής Κίνας. Οι σκιές του πολέμου αιωρούνται πάνω από τα νησιά εδώ και δεκαετίες- μεταξύ της δεκαετίας του 1950 και του 1979, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας τα βομβάρδισε σποραδικά με οβίδες πυροβολικού.

Για να προστατέψουν το νέο εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος από τους βομβαρδισμούς, το KMT έσκαψε βαθιά στα κακοτράχαλα βουνά του Matsu και το έχτισε σε μια μυστική στρατιωτική σήραγγα – γεγονός που επέτρεψε στην εγκατάσταση όχι μόνο να παράγει ηλεκτρική ενέργεια αλλά και να χρησιμεύσει ως καταφύγιο για τους κατοίκους. Με το ξεπάγωμα των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών στο τέλος του αιώνα, το εργοστάσιο τέθηκε εκτός λειτουργίας και έκτοτε παραμένει ένα απομεινάρι του Ψυχρού Πολέμου.

Το μεταμορφωμένο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας Beigan είναι η ναυαρχίδα της Μπιενάλε Matsu, η οποία διαρκεί έως τις 12 Νοεμβρίου και φιλοξενεί έργα τέχνης που εξερευνούν την κληρονομιά, την πολιτιστική ταυτότητα και το πολεμικό παρελθόν των απομακρυσμένων νησιών. Για να εισέλθουν στην εγκατάσταση, οι επισκέπτες οδηγούνται σε μια στενή σήραγγα εξοπλισμένη με βιομηχανικούς λαμπτήρες που εκπέμπουν θερμή φωτεινότητα.

Τα πορτοκαλί φώτα που προβάλλονται στις ίδιες τις γεννήτριες ενέργειας τονίζουν το σκουριασμένο μέταλλο των μηχανημάτων

View this post on Instagram

A post shared by 馬祖國際藝術島 (@matsubiennial)

Φτάνοντας σε μια αίθουσα ελέγχου που βλέπει στο μηχανοστάσιο, συναντούν «δυσοίωνα» κόκκινα φώτα που σηματοδοτούν την περίμετρο του χώρου. Τα πορτοκαλί φώτα που προβάλλονται στις ίδιες τις γεννήτριες ενέργειας τονίζουν το σκουριασμένο μέταλλο των μηχανημάτων.

«Θέλω να χρησιμοποιήσω τον ήχο για να δώσω νέα πνοή στο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο»

Οι φωτιστές πίσω από την καλλιτεχνική εγκατάσταση, Annie Chu και Liu Ping-yi, δήλωσαν στο CNN σε κοινή συνέντευξή τους ότι η διάταξη των λαμπτήρων και τα χρώματα χαμηλής θερμοκρασίας σχεδιάστηκαν για να προκαλέσουν την αίσθηση ότι ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία.

Εν μέσω της συνεχιζόμενης εχθροπραξίας από την άλλη πλευρά του πορθμού, το Μάτσου και το Κινμέν βρίσκονταν υπό στρατιωτική κυριαρχία για περισσότερες από τρεις δεκαετίες μέχρι το 1992, πολλά χρόνια μετά την άρση του στρατιωτικού νόμου στην υπόλοιπη Ταϊβάν. Διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής των ανθρώπων τέθηκαν υπό καθεστώς ελέγχου, με απαγόρευση της κυκλοφορίας και αυστηρούς περιορισμούς στις μετακινήσεις. Οι κάτοικοι απαγορεύονταν ακόμη και να κατέχουν μπάλες μπάσκετ ή να ανάβουν τα φώτα τη νύχτα, για να μην προσελκύσουν την προσοχή του εχθρού.

Αυτή η οπτική εμπειρία πλαισιώνεται από ένα soundtrack που συνδυάζει τον εκκωφαντικό θόρυβο των ηλεκτρογεννητριών με το βουητό των ηλεκτρικών ρευμάτων και τη μουσική του πιάνου, μια ηχητική εμπειρία που δημιούργησε η καλλιτέχνις ήχου και συνθέτρια Wang Yu-jun.

«Θέλω να χρησιμοποιήσω τον ήχο για να δώσω νέα πνοή στο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής, ώστε οι θεατές να μπορούν να αντιληφθούν πώς ήταν όταν αυτές οι γεννήτριες λειτουργούσαν ακόμη», δήλωσε η Wang στο CNN στο στούντιό της.

Προσομοιώνοντας τον εκκωφαντικό θόρυβο ενός εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής, η εγκατάσταση σκοπεύει επίσης να αποτίσει φόρο τιμής στους εργαζόμενους που εργάζονταν εκεί, ορισμένοι από τους οποίους υπέστησαν βλάβη στην ακοή τους λόγω της μακρόχρονης έκθεσης τους σε υψηλά επίπεδα θορύβου, σύμφωνα με την Wang.

*Με πληροφορίες από CNN | Kεντρική φωτογραφία θέματος: Matsubiennial | Instagram