Τα λόγια και τα χρόνια

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος πάντα επεφύλασσε εκπλήξεις ακόμη και για τον πιο βαθύ γνώστη του πραγματικά τεράστιου έργου του. Ηταν η μουσική του «Φόβου» σε σκηνοθεσία Κώστα Μανουσάκη με τον Ανέστη Βλάχο, του σημαντικότερου ελληνικού θρίλερ ή των μελοποιήσεων των ποιημάτων του Νίκου Καρούζου ή του Μανώλη Πρατικάκη; Ηταν το μεγάλο κίνημα Επιστροφή στις Ρίζες που μαζί με τον Κώστα Χ. Μύρη, ανανέωσαν ευφυώς όλη την παράδοση και σε δυσμενές περιβάλλον; Ή μια εσωστρεφής γραμμή του με το «Ο Στράτης Θαλασσινός ανάμεσα στους αγάπανθους» ή μια πιο λαϊκή με τους «Μετανάστες» με την περίφημη «Φάμπρικα»;

Οπως και να ‘χει ο Γιάννης Μαρκόπουλος έχει γράψει ήδη τη βαριά του σελίδα στην ελληνική και ευρωπαϊκή μουσική. Στερέωσε έναν ήχο μιας Ελλάδας που έψαχνε τον βηματισμό της διεθνώς έστω και ως πόστερ του ΕΟΤ με την «Επιχείρηση Απόλλων» ή μια Ελλάδα που αναστοχαζόταν πάνω στη διαδρομή της με τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους». Επανέφερε τα λαϊκά και παραδοσιακά όργανα στις ορχήστρες, έβαλε τον Κώστα Μουντάκη, τον Αριστείδη Μόσχο, τον Ξυλούρη (μαζί με τον Ξαρχάκο) ή τον Γαργανουράκη, τον Λάκη Χαλκιά ή τον Κλωναρίδη, τη Γιώτα Λύδια, τη Λαβίνα ή τον Παύλο Σιδηρόπουλο δίπλα. Διαμόρφωσε ένα ηχητικό και νοηματικό περιβάλλον, ανεξίθρησκο μα και με βαθιά πίστη σε ό,τι προηγήθηκε. Του χρωστάμε την καλύτερη εικόνα των 60s με τους Καζαντζίδη – Κούρκουλο – Μαρινέλλα στο «Ποιος δρόμος είναι ανοιχτός».

Του χρωστάμε την πιο πρόσφατη εμπιστοσύνη του σε νεότερους όπως ο Βασιλικός, η Μποφίλιου, ο Δήμος Αναστασιάδης. Και πάλι το σημείωμα μοιάζει φτωχό, αφήνει έξω τα περισσότερα της μαρκοπούλειας κατάθεσης, ακόμη και την αμφιλεγόμενη μα ενδιαφέρουσα διασκευή μέρους του έργου του απ’ τον Παύλο Παυλίδη που άναψε προ καιρού την αντιπαράθεση στα μαρμαρένια αλώνια των κοινωνικών δικτύων.

Ισως γιατί ο Μαρκόπουλος υπήρξε πιο νεωτεριστής ακόμη και από τους διασκευαστές του. Ισως, πιο πικρό αυτό, γιατί η Ελλάδα δεν κατανόησε σε βάθος και εύρος το έργο του, αρκέστηκε στις μεγάλες επιτυχίες του. Πού χρόνος πια εν μέσω κινητών και βομβαρδισμού πληροφοριών να ακούσει κάποιος σοβαρά το «Οροπέδιο» ή τον «Θεσσαλικό Κύκλο»; Η περίπτωση Μαρκόπουλου, μας υπενθυμίζει πως η πρόσληψη της μουσικής δεν είναι μόνον συνοδευτική της ζωής μας, μα και αδιαίρετη αυτής. Μας θυμίζει πως υπάρχει και η ακρόαση ως ιεροτελεστία, η προσεκτική ακρόαση της κάθε λεπτομέρειας, της χορδής του Κώστα Παπαδόπουλου για παράδειγμα στη «Φάμπρικα», τον συγκρατημένο λυγμό της Βίκυς Μοσχολιού στο «Πέραμα» σε ποίηση του Γιώργου Χρονά.

Ο Μαρκόπουλος επίσης μας θυμίζει πως ο δημιουργός είναι πάνω από όλα παλμογράφος των εποχών. Οχι ξερά σχολιαστής τους ή στεγνά επικριτής τους. Ο Μαρκόπουλος, που έπαιζε το «Παπαντόπ» τις ημέρες του Πολυτεχνείου μέσα στο κατειλημμένο ίδρυμα (μαρτυρία Γιώργου Κοτανίδη), μας θυμίζει πως ο μεγάλος δημιουργός δεν εγκλωβίζεται επίσης απ’ την εποχή του όσο φλεγόμενη κι αν είναι. Κοιτά μπροστά. Επιστρέφει στους ποιητές, στον Σολωμό ή τον Θωμά Γκόρπα, ή στα μεγάλα κείμενα. Ανοίγει δρόμο, ανανεώνει και απορρίπτει. Πιάνει όμως το νήμα μιας συνέχειας, που στην πραγματικότητα είναι η συνέχεια μιας συλλογικής αγωνίας, όχι ενός ρηχού τοπικισμού. Το έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου θα ανακαλύπτεται όσο διατηρείται μια αξιακή αγωνία. Οσο δεν βυθιζόμαστε σε έναν νέο κυνισμό.