Γιατί ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ετοιμάζονται να μετακομίσουν στις ΗΠΑ

Μεγάλη απειλή για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης αποτελούν οι προκλήσεις στην προμήθεια ενέργειας, οι πολύ υψηλές τιμές, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, η έλλειψη εξειδικευμένων επαγγελματιών αλλά και τα επιθετικά κίνητρα που δίνονται από την Ουάσιγκτον για την προσέλκυση επιχειρήσεων στο έδαφος των ΗΠΑ.

Αυτοί είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που έχουν κάνει τους περισσότερους από τους επικεφαλής των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να εξετάζουν να μεταφέρουν επενδύσεις, παραγωγή ή και τα δύο προς την αμερικανική ήπειρο – εις βάρος της Ευρώπης, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους.

Ειδικά ο λεγόμενος νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ (Inflation Reduction Act – IRA) έχει δημιουργήσει μεγάλες στρεβλώσεις στην ανταγωνιστικότητα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού παρά τις προσπάθειες της Κομισιόν να γεφυρώσει το χάσμα. Οπως αναφέρει το γερμανικό Ινστιτούτο Bruegel, ο IRA είναι σημαντικός νόμος για την περιβαλλοντική προστασία επειδή ευνοεί τις πράσινες επενδύσεις, αλλά περιλαμβάνει επίσης επιδοτήσεις που προκαλούν στρέβλωση του εμπορίου, «συμπεριλαμβανομένων απαιτήσεων τοπικού περιεχομένου που απαγορεύονται βάσει των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου – η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ το κάνουν αυτό αποτελώντας πλήγμα στο διεθνές εμπορικό σύστημα που θα μπορούσε να προκαλέσει προστατευτισμό σε άλλες χώρες».

Ως απαιτήσεις τοπικού περιεχομένου προσδιορίζει το Bruegel μαζικές επιδοτήσεις του IRA που κάνουν διακρίσεις εις βάρος ξένων – περιλαμβανομένων και ευρωπαϊκών – βιομηχανιών. Οι επιδοτήσεις καθαρής τεχνολογίας του IRA είναι απλούστερες και λιγότερο κατακερματισμένες και επικεντρώνονται κυρίως στη μαζική ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών παρά στην καινοτομία, αναφέρεται. «Ο IRA πιθανότατα θα βλάψει την Ευρώπη μέσω της ανταγωνιστικότητάς του, ενώ πιθανότατα θα ωφελήσει την κλιματική μετάβαση στην Ευρώπη και στο μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου κόσμου» επειδή θα αλλάξουν πολλοί κλάδοι, σημειώνεται.

Mεγάλες επιδοτήσεις

Για παράδειγμα, ο IRA παρέχει μεγάλες επιδοτήσεις για αυτοκίνητα που παράγονται στις ΗΠΑ ακόμη και από ευρωπαϊκές εταιρείες. Γι’ αυτό πολλοί ευρωπαίοι κατασκευαστές σκέφτονται να επενδύσουν στην Αμερική αντί για την Ευρώπη. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλους κλάδους, από τα χημικά μέχρι την τεχνολογία.

Η κίνηση των ΗΠΑ με τον νόμο IRA έχει μεγάλη σχέση με την κόντρα της με την Κίνα. Ουσιαστικά, η απάντηση της Αμερικής στον κινεζικό ανταγωνισμό είναι να ακολουθήσει μια βιομηχανική πολιτική που θα αποβεί εις βάρος των ευρωπαίων και ιαπώνων κατασκευαστών.