Ιδανικοί αυτόχειρες στο Μουντιάλ των εκπλήξεων

Μετά από τέσσερα ματς στα προημιτελικά με πολύ σασπένς φτάνουν στους ημιτελικούς του Μουντιάλ τέσσερις ομάδες που μας δίνουν δύο ζευγάρια που δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να φανταστεί στην αρχή της διοργάνωσης. Τίποτα δεν είναι ανεξήγητο ή παράξενο. Το Μαρόκο αντιπροσωπεύει την ομάδα – έκπληξη που σχεδόν πάντα προκύπτει. Ο Μέσι και η Αργεντινή του είναι συνεπής. Η Κροατία είναι ο ορισμός της ομάδας που υπάρχει για να κάνει τη ζωή δύσκολη σε όποιον αντίπαλο τολμήσει να την υποτιμήσει. Η Γαλλία είναι απλά η παγκόσμια πρωταθλήτρια: πήγε στο Κατάρ για να δείξει πως όποιος θέλει το τρόπαιο πρέπει να της το πάρει και το έδειξε. Παρόλο που και οι τέσσερις ομάδες δεν έφτασαν τόσο μακριά ανεξήγητα, εντούτοις τα ζευγάρια Κροατία – Αργεντινή και Μαρόκο – Γαλλία στα ημιτελικά του Μουντιάλ δεν τα προέβλεψε κανείς. Οχι πριν αρχίσει το Μουντιάλ (πράγμα που ήταν αδύνατον…) αλλά αφού κι αυτό άρχισε και είχαμε δει όλες τις ομάδες επί το έργον!

Δίκαια

Προκρίθηκαν δίκαια αυτές οι ομάδες από τους ημιτελικούς; Καμία δεν έκλεψε τίποτα. Οι Αργεντινοί ήταν πιο ψύχραιμοι από τους Ολλανδούς στη διαδικασία των πέναλτι. Ο τερματοφύλακάς τους Εμιλιάνο Μαρτίνες είχε δείξει και στα προηγούμενα ματς έτοιμος να βοηθήσει τη στιγμή που θα χρειαζόταν: σαφώς και μέτρησε και το ότι ο Λίο Μέσι πήγε πρώτος να χτυπήσει (και να ευστοχήσει…) σε πέναλτι – στη Βραζιλία ακόμα περιμένουν να δουν το πέναλτι που θα χτυπούσε ο Νεϊμάρ. Οι Κροάτες είναι μεγάλοι γνώστες της διαδικασίας των πέναλτι: έχουν πλέον τέσσερις προκρίσεις δια μέσου αυτής στα δυο τελευταία Μουντιάλ. Οι Βραζιλιάνοι έπρεπε να μη φτάσουν ποτέ σε αυτού του είδους τον επίλογο, αλλά αποδείχτηκε πως δεν ξέρουν πώς να αμυνθούν ακόμα κι όταν αποφασίζουν πως η άμυνα θα τους δώσει την πρόκριση: όχι μόνο δέχτηκαν την ισοφάριση του Πέτκοβιτς από μια αντεπίθεση πέντε λεπτά πριν από το τέλος της παράτασης, αλλά επέτρεψαν την ενορχήστρωση αυτής της αντεπίθεσης να την κάνει ο Λούκα Μόντριτς, αυτός που έπρεπε να φροντίσουν να μην πάρει την μπάλα! Το Μαρόκο έδειξε πως μπορεί να παίζει άμυνα και αντεπιθέσεις καλύτερα από πολλές ευρωπαϊκές ομάδες: έχει δεχτεί μόλις ένα γκολ στη διοργάνωση (αυτογκόλ στο ματς με τον Καναδά…) και στο γκολ του Ελ Νεσίρι πολλοί είδαν το γκολ που σημείωσε κάποτε ο Αγγελος Χαριστέας στον τελικό Ελλάδα – Πορτογαλία (1-0) στο Euro του 2004. Τέλος οι Γάλλοι απέναντι στους Αγγλους έδειξαν όλη τη διαφορά τους από τις υπόλοιπες ομάδες: η παγκόσμια πρωταθλήτρια μπορεί να κερδίζει τέτοιου είδους παιχνίδια ακόμα κι αν δεν είναι καλύτερη από την αντίπαλό της. Το κάνει με την προσωπικότητα των παικτών της και με την αυτοπεποίθησή της. Αυτή που είναι περίπου ανύπαρκτη στις τάξεις των παικτών της Αγγλίας που ποτέ δεν κερδίζουν.

Ηττες

Ο,τι έγινε στους προημιτελικούς μοιάζει να μην μπορούσε να γίνει αλλιώς, αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς. Πιο πολύ και από μεγάλες προκρίσεις, είδαμε ιδανικούς αυτόχειρες: είδαμε κυρίως ομάδες να χάνουν σχεδόν μόνες και μάλιστα ενώ ήταν κοντά σε νίκες ιστορικές.

Βραζιλιάνοι

Η Βραζιλία που προηγήθηκε με τον Νεϊμάρ στην παράταση του ματς με την Κροατία και δεν κατάφερε να κρατήσει τη νίκη απέναντι σε μια ομάδα που έκανε ένα μόνο σουτ στην εστία του Αλισον, μοιάζει ακόμα να πληρώνει την ήττα από τη Γερμανία στο Μπέλο Οριζόντε το 2014. Εκείνο το βαρύ 1-7 δημιούργησε ένα φόβο για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο που είναι κάτι διαφορετικό από τον θαυμασμό. Οι συνεχείς ήττες σε νοκάουτ ματς από ευρωπαίους (τους Γερμανούς το 2014, τους Βέλγους το 2018, τους Κροάτες τώρα) δείχνουν πως οι Βραζιλιάνοι χαρακτηρίζονται από μια έλλειψη εμπιστοσύνης στο ποδόσφαιρό τους που κοπιάρει το ευρωπαϊκό χωρίς να το καταλαβαίνει. Ισως τελικά οι χοροί και τα μεγάλα πανηγύρια στο ματς με τη Νότια Κορέα να ήταν ένας τρόπος να πείσουν τον εαυτό τους πως υπάρχει μια βραζιλιάνικη συμπεριφορά που μπορεί να δώσει στην ομάδα δύναμη. Κανείς που δεν νιώθει σίγουρος για τις αρετές του δεν έχει κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Ολλανδοί

Οι Ολλανδοί αποκλείστηκαν από την Αργεντινή στην παράταση κι ενώ προηγουμένως είχαν πείσει όλο τον κόσμο πως γύρισαν το ματς. Η επιλογή του προπονητή τους να παίξει στο τέλος με τρία σέντερ φορ πανύψηλα (τον σκόρερ Βέρχορστ, τον Λουκ Ντε Γιονγκ και τον στόπερ Φαν Ντάικ, που στρατοπέδευσε στην περιοχή των Αργεντινών το τελευταίο εικοσάλεπτο) αποδείχτηκε ο καλύτερος τρόπος για να γυρίσει ένα χαμένο ματς: η Αργεντινή πάλι με τον Μέσι πρωταγωνιστή είχε προηγηθεί με 2-0. Αλλά ο Φαν Ντάικ στην παράταση έπρεπε να γυρίσει στη φυσική του θέση και η Ολλανδία μπλόκαρε: θα μπορούσε να έχει χάσει το ματς πριν από τα πέναλτι. Γιατί; Γιατί όσο μεγάλη κι αν είναι η παρεμβατικότητα ενός προπονητή χρειάζονται παίκτες με προσωπικότητα και οι Ολλανδοί τέτοιους δεν έχουν. Το ποδόσφαιρό τους παράγει ασταμάτητα ταλέντα που πωλούνται ακριβά, αλλά δεν μεγαλώνουν ποτέ.

Πορτογάλοι

Οι Πορτογάλοι πλήρωσαν ακριβά την «υπόθεση Ρονάλντο»: τελικά ο αποκλεισμός του από το ματς με την Ελβετία, αντί να αποδειχτεί ένα είδος τέλους στην ιστορία ήταν απλά μια εξέλιξη που μεγάλωσε την έντασή της. Ο Φερνάντο Σάντος ρίχνοντας τον Κριστιάνο στο ματς με το Μαρόκο στο δεύτερο ημίχρονο ήταν σαν να παραδέχεται πως η ομάδα δεν μπορεί χωρίς αυτόν, ενώ στην πραγματικότητα μόνο χωρίς αυτόν είχε κάποια τύχη. Τα κλάματα του Ρονάλντο στο τέλος (ενός Ρονάλντο που αποχωρεί για τα αποδυτήρια μόνος και χωρίς ένα συμπαίκτη πλάι του…) μοιάζουν με συμπεριφορά προβλεπόμενη και υποχρεωτική – κάτι σαν σκηνοθετημένο φινάλε. Το ποδόσφαιρο είναι κάτι άλλο.

Αγγλοι

Και οι Αγγλοι; Αυτοί μοιάζουν θύματα μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας – παίζουν περιμένοντας το πώς θα χάσουν ακόμα κι όταν είναι καλύτεροι, όπως στο ματς με τους Γάλλους όπου είχαν περισσότερες ευκαιρίες, περισσότερους διακριθέντες και περισσότερη ώρα την μπάλα στα πόδια. Η πίστη τους έλειψε – η πίστη ως αντίδοτο στην αναμφίβολα μεγάλη πίεση, η οποία στο τέλος τους λυγίζει. Το καταλαβαίνεις ακόμα και από το γεγονός πως κάθε φινάλε είναι σχεδόν ίδιο: σχεδόν πάντα υπάρχει κάπου στην ιστορία ένα χαμένο πέναλτι. Και μάλιστα τα χαμένο αυτό πέναλτι είναι όμοιο με προηγούμενα χαμένα πέναλτι: αυτό που έχασε ο Χάρι Κέιν θυμίζει αυτά που έχασαν σε αντίστοιχες περιπτώσεις ο Χοντλ, ο Μπέκαμ, ο ίδιος ο Σαουθγκέιτ. Ολοι επιχείρησαν να σκοράρουν σουτάροντας δυνατά, σαν η οργή τους να εξόρκιζε κάποια κατάρα. Και σε κάθε περίπτωση η μπάλα έφυγε εκτός γηπέδου…