Κίνα: O μεγάλος χαμένος της αποπαγκοσμιοποίησης

Γράφει ο Pei Minxin (Project Syndicate)

Ο απρόκλητος πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας έχει επιταχύνει τη διαίρεση του κόσμου σε δύο μπλοκ, το ένα περιλαμβάνει τις δημοκρατίες του κόσμου και το άλλο τις απολυταρχίες του. Αυτό, με τη σειρά του, έχει εκθέσει τους κινδύνους που ενυπάρχουν στην οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ χωρών με συγκρουόμενες ιδεολογίες και συμφέροντα ασφαλείας. Και παρόλο που η επερχόμενη διαδικασία αποπαγκοσμιοποίησης θα αφήσει όλους σε χειρότερη θέση, η Κίνα πρόκειται να χάσει τα περισσότερα.

Μερική αποσύνδεση

Φυσικά, η Κίνα κατευθυνόταν προς μια τουλάχιστον μερική αποσύνδεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες πολύ πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία. Και επιδιώκει να διασφαλίσει ότι αυτή η διαδικασία θα συμβεί με τους όρους της, μειώνοντας την εξάρτησή της από τις αγορές και την τεχνολογία των ΗΠΑ. Για τον σκοπό αυτό, το 2020 η Κίνα παρουσίασε τη λεγόμενη στρατηγική διπλής κυκλοφορίας, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και της τεχνολογικής αυτάρκειας.

Και όμως, πέρυσι, η Κίνα εξακολουθούσε να είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, αποστέλλοντας αγαθά 3,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στον υπόλοιπο κόσμο, με τις ΗΠΑ να είναι η πρώτη τους εξαγωγική αγορά. Στην πραγματικότητα, το συνολικό εμπόριο με τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά περισσότερο από 20% το 2021, καθώς το συνολικό εμπόριο της Κίνας έφτασε σε νέο υψηλό. Το εμπόριο με την Ευρωπαϊκή Ενωση αυξήθηκε επίσης, φτάνοντας τα 828 δισεκατομμύρια δολάρια.

Διαβάστε επίσης Πόλεμος στην Ουκρανία: Ενας κόσμος χωρισμένος στα δύο – Προς νέο σχήμα ΗΠΑ-ΕΕ vs Ρωσία-Κίνα

Το υψηλό χρέος, η ταχεία γήρανση του πληθυσμού και ο κλάδος των ακινήτων θα συνεχίσουν να εμποδίζουν την ανάπτυξη του ΑΕΠ, ενώ η έντονη εισοδηματική ανισότητα, το αυξανόμενο κόστος στέγασης και η ανεπαρκής κοινωνική προστασία θα περιορίσουν τη ζήτηση των καταναλωτών. Το κλείσιμο εργοστασίων που παράγουν αγαθά προς εξαγωγή και οι σχετικές απώλειες θέσεων εργασίας θα επιδεινώσουν περαιτέρω αυτές τις προκλήσεις. Εκτός από τη συρρίκνωση των εξαγωγικών αγορών, η Κίνα θα χάσει την πρόσβαση στις τεχνολογίες που χρειάζεται για να οικοδομήσει μια οικονομία της γνώσης.

Βαρύτερο τίμημα

Το τρίτο βασικό κόστος της αποπαγκοσμιοποίησης για την Κίνα είναι πιο δύσκολο να μετρηθεί, αλλά μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί το υψηλότερο: η απώλεια κερδών αποδοτικότητας από τον δυναμικό ανταγωνισμό. Τα προϊόντα που παράγονται και πωλούνται στην Κίνα είναι πολύ υψηλότερης ποιότητας σήμερα κυρίως επειδή οι κινεζικές εταιρείες πρέπει να ανταγωνιστούν τους δυτικούς αντιπάλους τους. Εάν ο Σι Τζινπίνγκ επιτρέψει στη Ρωσία, τον στρατηγικό εταίρο της Κίνας «χωρίς όρια», να διχάσει τον κόσμο με τον πόλεμό της στην Ουκρανία, είναι η Κίνα που θα πληρώσει το βαρύτερο τίμημα.

(Ο Pei Minxin είναι καθηγητής στο Claremont McKenna College και συνεργάτης του Γερμανικού Σχεδίου Μάρσαλ των ΗΠΑ -German Marshall Fund of the United States).

Πηγή ΟΤ