Η προίκα της οικονομίας

Το εφετινό καλοκαίρι και όσα καταστροφικά το συνόδευσαν πλήγωσαν την κυβέρνηση και τραυμάτισαν τον Πρωθυπουργό.

Αρχικώς ήταν η απώλεια ελέγχου των πυρκαγιών που κλόνισε την εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του κυβερνητικού σχήματος και ακολούθως ήταν οι ατελείς χειρισμοί, προς άμβλυνση των δυσμενών εντυπώσεων, που μετέφεραν φθορά και πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση και τον κ. Μητσοτάκη.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι τις τελευταίες εβδομάδες σπαταλήθηκε σημαντικό απόθεμα πολιτικού κεφαλαίου που είχε συσσωρευθεί τα τελευταία χρόνια. Και μαζί ηγέρθησαν αμφισβητήσεις για την αποτελεσματικότητα του σχήματος που κυβερνά, για την ικανότητά του να ξενακερδίσει το χαμένο έδαφος και να αναγεννήσει εκ νέου τις προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια.

Υπό αυτή την έννοια, οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για τη συνέχεια. Θα φανούν οι αντοχές και οι δυνατότητες επούλωσης των τραυμάτων της προηγούμενης περιόδου.

Η αλήθεια είναι ότι ευνοείται ο Πρωθυπουργός από την αδυναμία, επί του παρόντος τουλάχιστον, της αντιπολίτευσης να διαμορφώσει αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση. Αλλά αυτή μπορεί να διαμορφωθεί αν συνεχίσουν τα κυβερνητικά ολισθήματα και αν ταυτόχρονα ο κ. Τσίπρας αποφασίσει να συγκρουστεί με τους εχθροπαθείς που τον συνοδεύουν, να ανανεώσει το κόμμα του και να επιχειρήσει ένα πραγματικό άνοιγμα στην κοινωνία και στην οικονομία.

Επιπλέον μπορεί να πει κανείς ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει ακόμη την «προίκα» αφάγωτη.

Εκ των στοιχείων του επιτρέπεται να ελπίζει πραγματικά σε ταχεία ανάταξη της ελληνικής οικονομίας και μέσω αυτής να αμβλύνει ή και να παρακάμψει τις δυσμενείς εντυπώσεις της τρέχουσας περιόδου.

Ολα τα στατιστικά δεδομένα βεβαιώνουν πως οδεύουμε σε συνθήκες εκρηκτικής οικονομικής ανάπτυξης. Οι περισσότεροι των οικονομικών αναλυτών εκτιμούν ότι η ανάκαμψη θα είναι εντυπωσιακή τόσο στο δεύτερο όσο και στο τρέχον τρίτο τρίμηνο του έτους.

Προβλέπουν χαρακτηριστικά διψήφια ποσοστά και για τα δύο τρίμηνα. Στηρίζουν δε την εκτίμησή τους αυτή στην έκρηξη κατανάλωσης που παρατηρήθηκε από τον περασμένο Μάρτιο και εντεύθεν, αλλά και στην αναγέννηση των κατασκευών γενικά, των οικοδομών συμπεριλαμβανομένων.

Ο τουρισμός προσέφερε μεγάλη έκπληξη τόσο σε επίπεδο αφίξεων όσο και σε επίπεδο εσόδων. Υπολογίζεται μάλιστα ότι τα έσοδα προπορεύονται του ρυθμού αύξησης των αφίξεων, επειδή οι τουρίστες ξόδευαν περισσότερο και αναζητούσαν ασφαλέστερα καταλύματα, τα οποία βεβαίως πλήρωναν ακριβότερα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι όλα τα μεγάλα και ακριβά ξενοδοχειακά συγκροτήματα επέτυχαν πληρότητες καλύτερες του 2019 και τα έσοδά τους ήταν υψηλότερα.

Εκτιμάται δε ότι και στο τέταρτο τρίμηνο, παρά τις αβεβαιότητες που εγείρονται εξαιτίας της παράτασης του πανδημικού φαινομένου, ο ρυθμός ανάπτυξης θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα. Και τούτο γιατί η τουριστική περίοδος παρατείνεται και επειδή από το πρώτο τρίμηνο του 2021, σε καθεστώς κοινωνικής αποστασιοποίησης, η οικονομία έτεινε να ξεπερνά το βάρος των υγειονομικών περιορισμών. Πιστεύεται δηλαδή ότι η επίδραση των όποιων περιοριστικών μέτρων δεν θα εμποδίσει την οικονομική δραστηριότητα από τον Οκτώβριο και εντεύθεν.

Βάσει των παραπάνω, λοιπόν, κοινή είναι η πεποίθηση ότι ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης θα προσεγγίσει ή και θα ξεπεράσει εφέτος το 5,5%. Εκτιμούν δε ότι αυτή η τάση θα διατηρηθεί και το 2022, επηρεαζόμενη κυρίως από την πολυαναμενόμενη έκρηξη των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, εξαιτίας των ευκαιριών και των δυνατοτήτων που θα προσφέρουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης.

Στη βάση αυτών των προοπτικών το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υπολογίζει ότι θα έχει τη δυνατότητα να επιστρέψει στους πολίτες «μέρισμα» ανάπτυξης. Αυτή την ώρα αναζητείται τι είναι προσφορότερο για την οικονομία, αν δηλαδή θα πρέπει να μειωθούν και άλλο οι φορολογικοί συντελεστές ή να περιορισθεί εκ νέου το λεγόμενο μη μισθολογικό κόστος προκειμένου να ενισχυθεί η απασχόληση.

Η πρόκληση λοιπόν για την κυβέρνηση είναι να ανασυγκροτηθεί και να αξιοποιήσει το χαρτί της αναδυόμενης οικονομίας. Και βεβαίως να ασφαλιστεί κατά το δυνατόν έναντι των κινδύνων, των λαθών και των δυσλειτουργιών που την απειλούν.