Το γενετικό προφίλ των Ελλήνων «φέρει ίχνη από Πόντο και Κασπία»

Οι σημερινοί Έλληνες παρουσιάζουν σημαντική γενετική ομοιότητα με προϊστορικούς πληθυσμούς από την στέπα του Πόντου και της Κασπίας, αποκαλύπτει μελέτη με ελληνική συμμετοχή.

Οι γενετικές αναλύσεις σε σκελετούς που χρονολογούνται στην Εποχή του Λίθου και την Εποχή του Χαλκού οδηγούν σε δύο σημαντικά συμπεράσματα, αναφέρει η διεθνής ερευνητική ομάδα στην έγκριτη επιθεώρηση Cell.

Πρώτον, όλοι οι προϊστορικοί πολιτισμοί του Αιγαίου -ο μινωϊκός πολιτισμός στην Κρήτη, ο ελλαδικός πολιτισμός στην ηπειρωτική χώρα και ο κυκλαδικός πολιτισμός- ήταν γενετικά όμοιοι μέχρι πριν από περίπου 5.000 χρόνια, παρά τις πολιτιστικές διαφορές τους όσον αφορά τα ταφικά έθιμα, την αρχιτεκτονική και την τέχνη.

Το εύρημα αυτό, λένε οι ερευνητές, είναι σημαντικό επειδή δείχνει ότι οι πολιτιστικές καινοτομίες που εμφανίστηκαν κατά τη μετάβαση από τη Νεολιθική Εποχή στην Εποχή του Χαλκού δεν οφείλονται αποκλειστικά σε κύματα μαζικής μετανάστευσης από την ανατολή, όπως υπέθεταν μέχρι σήμερα οι αρχαιολόγοι. Όπως φαίνεται, ρόλο έπαιξε και η «πολιτιστική συνέχεια των τοπικών νεολιθικών ομάδων» αναφέρει η ερευνητική ομάδα σε ανακοίνωσή της.

Ένας από τους σκελετούς που εξετάστηκαν προήλθε από τη θέση Λογγάς Ελάτης στη Β. Ελλάδα (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης, Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσσίδη)

Το δεύτερο βασικό συμπέρασμα είναι ότι το γενετικό προφίλ των Ελλήνων άλλαξε πριν από περίπου 4.000 χρόνια, όταν έφτασαν στο Αιγαίο μετανάστες από τη στέπα της Κασπίας και του Πόντου, μια μεγάλη περιοχή που εκτείνεται από τον Δούναβη μέχρι τον Ουράλη ποταμό στη νότια Ρωσία.

Οι μετανάστες αυτοί αντιστοιχούν περίπου στο ήμισυ του γενετικού υλικού των κατοίκων της Βόρειας Ελλάδας στη Μέση Εποχή του Χαλκού, δείχνουν τα γενετικά δεδομένα.

Επιπλέον, οι κάτοικοι της Β.Ελλάδας εκείνη την εποχή ήταν γενετικά όμοιοι με τους σύγχρονους Έλληνες σε ποσοστό 90%, κάτι που σημαίνει ότι οι σημερινοί Έλληνες έλκουν κι αυτοί μέρος της καταγωγής τους από τον Πόντο και την Κασπία.

«Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι κύματα μετανάστευσης κτηνοτρόφων από τη στέπα του Πόντου και της Κασπίας, ή πληθυσμοί βόρεια του Αιγαίου με καταγωγή από τη στέπα του Πόντου και της Κασπίας, διαμόρφωσαν τη σημερινή Ελλάδα» αναφέρει η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής την Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και την Άννα-Σαπφώ Μαλασπίνα του Πανεπιστημίου της Λωζάννης.

Η μελέτη είναι η πρώτη που εξετάζει πλήρεις γενετικές αλληλουχίες προϊστορικών σκελετών, επισημαίνουν οι ερευνητές. Συγκεκριμένα, η ομάδα διάβασε τα πλήρη γονιδιώματα έξι σκελετών από διάφορες περιοχές της σημερινής Ελλάδας (Εύβοια, Κρήτη, Κουφονήσι, Β.Ελλάδα) για τους οποίους υπήρχαν αξιόπιστα δεδομένα χρονολόγησης.

Περαιτέρω έρευνες, λέει η ομάδα, θα μπορούσαν να εξετάσουν τα γονιδιώματα σκελετών της Μεσολιθικής Εποχής και της Εποχής του Χαλκού στη στέπα του Πόντου και της Κασπίας προκειμένου να προσδιοριστεί η ταυτότητα των μεταναστών που βοήθησαν στη διαμόρφωση της σημερινής Ελλάδας.