Παθήματα-μαθήματα

Φανταστείτε πόσο διαφορετικά θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί η πανδημία, η οποία  μέχρι σήμερα έχει κοστίσει τη ζωή σε σχεδόν 3 εκατομμύρια ανθρώπους, αν διαθέταμε ένα ισχυρό αντι-ιικό φάρμακο. Ενα φάρμακο το οποίο θα μπορούσε κανείς να λαμβάνει στην αρχή της μόλυνσης και το οποίο θα ήταν ικανό να αναχαιτίσει την επέκταση του SARS-CoV-2 στον οργανισμό του. Από τον μετριασμό και μόνο της σοβαρότητας της νόσου ο οποίος θα μπορούσε να επιτευχθεί με ένα τέτοιο φάρμακο, οι πνευμονίες και κατ’ επέκταση οι νοσηλείες, οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι θα μειώνονταν δραστικά. Ομοίως, μειωμένη θα ήταν και η μεταδοτικότητα όσων είχαν μολυνθεί, αφού η παρεμπόδιση του πολλαπλασιασμού του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό σημαίνει μείωση του ιικού φορτίου.

Πού οφείλεται όμως η έλλειψη ενός τέτοιου φαρμάκου; Γιατί ενώ έχουμε πλήθος αντιβιοτικών, τα οποία καταπολεμούν αποτελεσματικά βακτήρια και μύκητες, η φαρέτρα  μας έναντι των ιών μειονεκτεί; Κομβικό ρόλο την υστέρηση αυτή παίζει η ίδια η φύση των ιών. Ολοι οι ιοί αποτελούνται μόνο από ένα πρωτεϊνικό περίβλημα μέσα στο οποίο φυλάσσεται το γενετικό υλικό τους, ενώ στερούνται μεταβολισμού. Για να υπάρξουν έχουν ανάγκη τους ξενιστές τους, τον μεταβολισμό των οποίων οικειοποιούνται. Σε αντίθεση λοιπόν με τα βακτήρια και τους μύκητες, οι ιοί δεν παρέχουν και πολλούς στόχους φαρμακευτικής παρέμβασης. Επιπροσθέτως, οι ιοί μεταλλάσσονται με μεγάλες ταχύτητες. Ετσι εν τέλει οι ιοί παρέχουν όχι μόνο λίγους αλλά και μεταβαλλόμενους στόχους φαρμακευτικής παρέμβασης.

Σημαίνουν τα παραπάνω ότι θα μείνουμε άοπλοι έναντι του SARS-CoV-2; Οχι! Εξάλλου ήδη έχει ανακοινωθεί η ύπαρξη αντι-ιικών ενάντια στον ιό, τα οποία βρίσκονται σε προχωρημένα στάδια κλινικών δοκιμών. Ωστόσο τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ καλύτερα. Οι δύο προηγούμενες εμφανίσεις κορωνοϊών, του SARS το 2003 και του MERS το 2012, οι οποίες έστω και αν αποσοβήθηκαν κατέδειξαν τη μεγάλη πιθανότητα ανάδυσης ενός πανδημικού στελέχους, θα έπρεπε να έχουν λειτουργήσει ως σήμα κινδύνου. Θα έπρεπε δηλαδή κυβερνήσεις και φαρμακευτικές εταιρείες να είχαν χρηματοδοτήσει την έρευνα που θα στόχευε στην ανάπτυξη ισχυρών αντι-ιικών φαρμάκων για τους κορωνοϊούς και όχι μόνο. Αυτές τις επιλογές που δεν έγιναν πληρώνουμε τώρα ακριβά. Ας ελπίσουμε ότι το πάθημα θα γίνει μάθημα ώστε να μη ζήσουμε και άλλη πανδημία.

Έντυπη έκδοση Το Βήμα