Ανοιχτή πληγή παραμένουν για την Ελλάδα οι καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών και σε αυτό το πλαίσιο αυξάνονται οι πιέσεις για τη διενέργεια ερευνών.

Να διερευνηθούν οι καταγγελίες

Ο πρώην υπουργός Μετανάστευσης Γιάννης Μουζάλας κατάθεσε επίκαιρη ερώτηση στη βουλή ζητώντας από το Νότη Μηταράκη, να διερευνήσει τα δημοσιεύματα και τις καταγγελίες για τις παράνομες ενέργειες των ελληνικών αρχών εις βάρος προσφύγων και μεταναστών στα θαλάσσια και στα χερσαία σύνορα.

Η ερώτηση του κ. Μουζάλα αναφέρεται στις καταγγελίες που έχουν αυξηθεί δραματικά ειδικά μετά τον Μάρτιο, καθώς και στον προβληματισμό που εκφράζουν οι διεθνείς οργανισμοί για τις πρακτικές που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι δημόσιες ανακοινώσεις του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και οι δύο ανακοινώσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός επικαλείται το πρόσφατο δημοσίευμα των New York Times, στο οποίο αναφέρονται πάνω από τριάντα υποθέσεις επαναπροωθήσεων καθώς και για πάνω από χίλια άτομα, τα οποία έχουν επιστραφεί παράνομα ή έχουν εξαφανιστεί από την ενδοχώρα και τα νησιά της χώρας μας.

Μάλιστα, αναφέρεται και η καταγγελία που έστειλε η γερμανική κυβέρνηση στην Ελλάδα στις αρχές Αυγούστου, στην οποία έκανε συστάσεις στη χώρα για την ορθή εφαρμογή του Δικαίου της θάλασσας.

Σύμφωνα με αυτές τις καταγγελίες, ο πρώην υπουργός υπέβαλε το ερώτημα προς τον τέως υπουργό ως προς τις ενέργειες που προτίθεται να προβεί για την πλήρη διερεύνησή τους.

«Προπαγάνδα των λαθροδιακινητών»

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο BBC ο αρμόδιος υπουργός Νότης Μηταράκης είχε «απορρίψει κατηγορηματικά» τα όσα καταλογίζονται στις ελληνικές αρχές σχετικά με τις παράνομες επαναπροωθήσεις και είχε κάνει λόγο για «περιστατικά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα» σημειώνοντας ότι «πιστεύουμε πως αυτό είναι αποτέλεσμα της προπαγάνδας κυκλωμάτων λαθροδιακινητών που χάνουν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ».

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι από την περασμένη άνοιξη, οπτικοακουστικά ντοκουμέντα εμφανίζουν μασκοφόρους να καταδιώκουν σκάφη γεμάτα πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο στο Αιγαίο Πέλαγος και είτε καταστρέφοντας τα πλεούμενα είτε αλλάζοντας με τη βία την πορεία τους, πραγματοποιούν παράνομες επιχειρήσεις επαναπροωθήσεων στην Τουρκία.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση των New York Times, τουλάχιστον 1.072 αιτούντες άσυλο εγκαταλείφθηκαν στη θάλασσα από Έλληνες αξιωματούχους, σε τουλάχιστον 31 ξεχωριστές περιπτώσεις, από τον περασμένο Μάρτιο.

Ερωτήματα για τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς

Πρόσφατη ανάλυση του Δικτύου Παρακολουθήσεων της Βίας στα Σύνορα (BVMN), που στηρίχθηκε σε αποκαλυπτικό οπτικό υλικό, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για τους συνεχείς ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι στην Ελλάδα δεν γίνονται επαναπροωθήσεις.

Στην ανάλυση του BMVN, η οποία λαμβάνει υπόψη της έρευνα της οργάνωσης Josoor, παρουσιάζεται ένα σύνολο οπτικού υλικού που τεκμηριώνει περιστατικά με κουκουλοφόρους άνδρες σε φουσκωτό σκάφος, στη Λέσβο, στις αρχές Ιουνίου και Ιουλίου. Ειδικά, στην ανάλυση του BVMN, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της Josoor, εξακριβώνεται ένα περιστατικό επαναπροώθησης λέμβου με 32 πρόσφυγες που έλαβε χώρα στις 11 Ιουλίου 2020.

Σε μια σειρά τεσσάρων βίντεο, φαίνονται μασκοφόρους άνδρες σε ένα μεσαίου μεγέθους σκάφος που πλησιάζει μια λέμβο με γυναίκες και παιδιά. Ο Σύριος άντρας που μαγνητοσκόπησε αυτό το βίντεο έστειλε το υλικό στην οργάνωση Josoor ενώ ήταν ακόμα στη λέμβο, ανέφερε ότι μετά από αυτό επέστρεψε στην Τουρκία και τέθηκε υπό κράτηση για μια περίοδο δύο εβδομάδων.

Σειρά ξένων ΜΜΕ όπως το Spiegel , η DW και ο Guardian έχουν επίσης φιλοξενήσει ρεπορτάζ όπου γίνονται καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι το δόγμα των παράνομων επαναπροωθήσεων (pushbacks) στο Αιγαίο από την Ελληνική Ακτοφυλακή, στο βαθμό που ευσταθούν οι καταγγελίες, γίνεται με την κάλυψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Frontex, κάτι που αποδεικνύει και την υποκρισία της Ευρώπης στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.