Ο αστυνόμος του χωριού

Θυμάστε στη «Μανταλένα» την Αλίκη Βουγιουκλάκη που την είχε βάλει φυλακή ο αστυνόμος – Θανάσης Βέγγος; Θυμάστε τον Βαγγέλη Καζάν στο «Κορίτσια στον ήλιο», στον ρόλο του αστυνόμου του νησιού, που είχε συλλάβει τον Γιάννη Βόγλη, ως επίδοξο βιαστή της Αν Λόμπεργκ, και τον είχε κλείσει στο μπουντρούμι; Οι παλιές ελληνικές ταινίες και κάποιες αχνές μνήμες διατηρούν «ζωντανό» τον χαρακτήρα του αστυνόμου σε ένα μικρό νησί.

Λίγο αμήχανος, που μάλλον γαβγίζει παρά δαγκώνει και προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στα νέα ήθη που φέρνουν ναυτικοί και τουρίστες και την παράδοση. Ενας χαρακτηριστικός τύπος της ελληνικής ηθογραφίας εκείνης της εποχής. Εκτοτε έχουν αλλάξει πολλά και ιδιαίτερα τα ήθη. Αυτό που μοιάζει να έχει παραμείνει αναλλοίωτο είναι η γραφειοκρατία και η δυσλειτουργία του ελληνικού κράτους που διαιωνίζει τις «ασθένειες» προσπαθώντας κάθε τόσο να τις γιατροπορέψει παρά να τις θεραπεύσει μια και καλή.

Οι αστυνομικοί σήμερα σίγουρα δεν μοιάζουν με τους «ενωμοτάρχες» του ασπρόμαυρου ελληνικού σινεμά. Νέα παιδιά, καλοβαλμένα, με γνώσεις και, σε μεγάλο ποσοστό, ιδιαίτερα ευγενικά. Το καλοκαίρι, στα νησιά, όταν δεν έχουν υπηρεσία, εύκολα τους μπερδεύεις με τους παραθεριστές. Τον χειμώνα, προσπαθούν να συμβιώσουν με τα χούγια και τις ιδιοτροπίες των ντόπιων. Ακόμη και με το γλωσσικό ιδίωμα του κάθε νησιού.

Είναι ένα περιστατικό που, μεταξύ μύθου και αλήθειας, έχει καταγραφεί στα χρονικά της ιδιαίτερης πατρίδας μου, της Σύρου. Οπου η ντοπιολαλιά – όπως και άλλων γειτονικών νησιών – κάνει την αιτιατική πληθυντικού, στο αρσενικό γένος, ονομαστική.

«Καλύτερα να μπλέξεις με τις γιατροί παρά με τις χωροφυλάκοι» είναι η μνημειώδης φράση. Οι ντόπιοι δημοτικοί υπάλληλοι λοιπόν έκαναν έργα σε κάποιον δρόμο και οι αστυνομικοί του τμήματος είχαν τοποθετήσει πορτοκαλί κώνους για να εμποδίζουν την κυκλοφορία. Οταν τα έργα τελείωσαν, οι εργάτες του δήμου πήγαν στο Τμήμα και τους είπαν να μαζέψουν «τις κώνοι». Οι αστυνομικοί όμως άκουγαν «τη σκόνη». Παραλίγο να πιαστούν στα χέρια μέχρι να συνεννοηθούν.