Παχυσαρκία: Συγχρονισμός της συσσώρευσης και καύσης του λίπους στο ήπαρ

Όσο αυξάνει η παραγωγή λίπους στο ήπαρ, τόσο αυξάνει και η ικανότητα του οργάνου να το καίει, παρατήρησαν ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Perelman στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβανία.

Σε άρθρο που δημοσιεύουν στο επιστημονικό έντυπο Cell εξηγούν πως σε ποντίκια που είχαν κάνει λιπαρή διατροφή παρατήρησαν έναν νέο ηπατικό κιρκαδιανό ρυθμό που επιδρούσε στον τρόπο που συσσωρευόταν το λίπος και αμέσως καιγόταν.

Αυτές οι αντίθετες μεταξύ τους διαδικασίες έφταναν στην κορύφωσή τους περίπου στις 17:00 το απόγευμα, αναδεικνύοντας μια αναπάντεχη σχέση μεταξύ υπερφαγίας, κιρκαδιανών ρυθμών και συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ.

«Ξέρουμε ότι η παχυσαρκία συντελεί σε συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, κάτι που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και πιθανόν ηπατίτιδα, ηπατική ανεπάρκεια και ακόμα και καρκίνο του ήπατος», εξηγεί ο συγγραφέας της μελέτης Μίτσελ Λάζαρ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Διαβήτη, Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού του αμερικανικού πανεπιστημίου.

Οι κιρκαδιανοί ρυθμοί που ακολουθούν η συσσώρευση λίπους και η καύση του είναι φυσιολογικές διαδικασίες που συμβαίνουν σε 24ωρη βάση. Σε μοριακό επίπεδο αυτοί οι κύκλοι περιλαμβάνουν την ανατροφοδότηση του συστήματος με πρωτεΐνες που εκφράζονται κυριολεκτικά σε κάθε κύτταρο του σώματος. Αυτή η αέναη διαδικασία χρονομέτρησης υπάρχει για να  λειτουργεί για να ενσωματώσει περιβαλλοντικά ερεθίσματα και γενετική πληροφορία για τον έλεγχο της γονιδιακής ρυθμικής έκφρασης με έναν εξειδικευμένο ιστολογικό τρόπο.

Οποιαδήποτε δυσλειτουργία σε αυτό το πρόγραμμα θεωρείται παράγοντας κινδύνου για μεταβολικές διαταραχές. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι σε νυχτερινές βάρδιες και τα άτομα με διαταραχές ύπνου διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών νοσημάτων. Η κατανόηση των μηχανισμών που επιδρούν στην σχέση κιρκαδιανών ρυθμών και μεταβολικών διαταραχών είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη θεραπευτικών στρατηγικών αντιμετώπισης των παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία.

Η 24ωρη αυτή λειτουργία του βιολογικού ρολογιού του ήπατος ενδεχομένως να έχει αξία για την χορήγηση των φαρμάκων σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, όταν δηλαδή είναι πιθανότερο να έχουν καλύτερη επίδραση και να γίνουν καλύτερα ανεκτά, και έτσι να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά τους και να μειωθεί η τοξικότητα.

οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο ρυθμός καύσης του λίπους ελέγχεται από την πρωτεΐνη PPAR-αλφα, η οποία είναι στόχος των φιμπράτων, μιας κατηγορίας φαρμάκων που χορηγούνται ήδη για τη μείωση των λιπιδίων στο αίμα. Η ποσότητα της PPAR-άλφα κορυφωνόταν στο ήπαρ περίπου στις 17:00 το απόγευμα.

Οι επιστήμονες παρατηρώντας αυτό, αναρωτήθηκαν θα υπήρχε όφελος από την χορήγηση σκευασμάτων PPAR-άλφα πρωτεΐνης σε συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, όταν δηλαδή αυτή είναι στα ύψιστα επίπεδα. Αυτό είχε τελικά ως αποτέλεσμα τη μείωση του λίπους στο ήπαρ όταν η χορήγηση έγινε το απόγευμα, εν αντιθέσει με τη χορήγηση του το πρωί.

«Ομοίως με τη σύσταση για λήψη των στατίνων το βράδυ, τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι λόγω της ρυθμικότητας της πρωτεΐνης PPAR-άλφα, τα φάρμακα που μειώνουν τα λιπίδια στο ήπαρ και το αίμα θα μπορούσαν να είναι πιο αποτελεσματικά αν χορηγούνται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας», εξηγεί ο Δρ Λαζαρ.