58ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Ταινίες «γίνονται» εικαστικά έργα

Κινηματογραφούνται οι ιδέες; Ζωγραφίζονται οι κινηματογραφικές ταινίες; Εν αρχή ην ο λόγος. Αυτός της Σιμόν Βέιλ. Η «ανάγκη για ρίζες» – μια διακήρυξη καθηκόντων απέναντι στον άνθρωπο και την κοινωνία». Αυτός, τον οποίο η διοίκηση του 58ου φεστιβαλ κινηματογράφου «δανείστηκε» από την Γαλλίδα φιλόσοφο για να τον κάνει πυξίδα για την επιλογή των 14 ταινιών του φετινού Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος. Οι εικόνες- έπονται. Πρώτα οι κινούμενες- του σινεμά, ύστερα οι σταθερές…. -των εικαστικών.

Το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης που προτείνει φέτος έναν ανατρεπτικό τρόπο να προσεγγίσουμε το σινεμά ανέθεσε σε 14 νέους Έλληνες εικαστικούς να δουν ο καθένας από μια ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος και να φιλοτεχνήσουν ένα έργο εμπνευσμένο από αυτήν. Οι 14 ταινίες έγιναν το υλικό μιας πρωτότυπης έκθεσης.

Σ’ όλους ζητήθηκε να χρησιμοποιήσουν και αυτοί την ίδια πυξίδα: το βιβλίο της Σιμόν Βέιλ, που διατρέχει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, θέτει υπό αμφισβήτηση τις θεμελιώδεις πλάνες του, και αναλύει την ασθένεια του «ξεριζώματος» που τον έχει πλήξει, διακηρύσσοντας πως το «ρίζωμα είναι η σημαντικότερη αλλά και η πλέον παραγνωρισμένη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής». Στους 14 καλλιτέχνες ζητήθηκε να χρησιμοποιήσουν και αυτοί την ίδια πυξίδα: το βιβλίο της Σιμόν Βέιλ.

«Η επεξεργασία των κινηματογραφικών συμβόλων και η εικαστική τους ανασύνταξη διαμόρφωσε τελικά μια πολύπλοκη καλλιτεχνική συνθήκη», σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης – ο διευθυντής του Φεστιβαλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ορέστης Ανδρεαδάκης, υπογραμμίζοντας πως «η σπαρακτική φράση της Βέιλ («το ρίζωμα είναι η σημαντικότερη αλλά και η πλέον παραγνωρισμένη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής») που βρίσκεται στον πυρήνα των 14 ταινιών του Διαγωνιστικού Τμήματος, μάς βοήθησε να περιηγηθούμε ανάμεσά τους, εντοπίζοντας ερωτήματα που έθεσε η Γαλλίδα φιλόσοφος πριν από 70 χρόνια και μένουν ακόμη ανοιχτά.

Το να διαλέγεις ταινίες εξάλλου -αλλά και έργα τέχνης- είναι μια παράξενη διαδικασία, την οποία δεν μπορείς να την ολοκληρώσεις μόνος, κλεισμένος στις υποτιθέμενες βεβαιότητές σου. Δεν μπορείς να χρησιμοποιείς σαν πυξίδα μόνο το προσωπικό σου γούστο, το οποίο εντέλει δεν ενδιαφέρει κανέναν, ούτε να απορρίπτεις έργα με βάση τις εμμονές σου. Η επιλογή έργων τέχνης είναι, πρωτίστως, μια διαδικασία συλλογική, ένας συνεχής διάλογος με το παρελθόν και το μέλλον- μια περιπέτεια ιδεών»…

Έτσι, η Πάκυ Βλασσοπούλου σχολίασε την ταινία «Για την οικογένεια» του Κάντεμιρ Μπαλάγκοφ, ο Λεωνίδας Γιαννακόπουλος το «Lucky» του Τζον Κάρολ Λιντς, η Νατάσα Ευσταθιάδη το «Κτήνος» του Μάικλ Πίρς, η Χρυσάνθη Κουμιανάκη την «Καθοδήγηση Ζωής» της Ρουθ Μάντερ, η Μαρία Κριαρά το «Ούτε όνομα ούτε υπογραφή» του Βαίντ Τζαλιλβάντ, η Μαρία Μαυροπούλου την «Επιφάνεια των πραγμάτων» της Νάνσυς Μπινιαδάκη, η Ράνια Μπέλλου του «Φορτίο» του Ζιλ Κουλιέρ, ο Κοσμάς Νικολάου το «Εκείνες οι μακρομαλλούσες νύχτες» του Τζεράρντο Καλάγκι, ο Γιώργος Παπαφίγκος την «’Αμυνα του Δράκου» της Νατάλια Σάντα, ο Βασίλης Σελιμάς το «Winter Brothers» του Χλίνουρ Πάλμασον, ο Αναστάσης Στρατάκης τα «Κοράκια» του Γενς Ανσούρ, η Στεφανία Στρούζα τις «Εξοχικές κατοικίες» της Σόνια Μαρία Κρούνερ, η Μαρία Τσάγκαρη τον «Γιο της Σοφίας» της Ελίνας Ψύκου και ο Δημήτρης Φραγκάκης το «The Ox» του Γιώργου Νικόπουλου.

Οι ταινίες προβάλλονται στις αίθουσες του Φεστιβάλ και τα έργα εκτίθενται στην Αποθήκη Στρατού στην Α’ Προβλήτα του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Θα μπορούσε κάποιος να δει μόνο τις ταινίες ή μόνο τα έργα. Θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει τα έργα για την καλύτερη κατανόηση των ταινιών ή ακόμη και το αντίστροφο.

«Σε κάθε περίπτωση η σχέση τους είναι διαρκής και προκλητική, όπως και κάθε σχέση εννοιακής αλληλεπίδρασης που μας καλεί να αναζητήσουμε τις, αρχικά μη ορατές, συνδέσεις. Αυτές που είναι βεβαίως και οι πιο ενδιαφέρουσες», καταλήγει στο σημείωμα του ο επιμελητής της «εικαστικο-κινηματογραφικής έκθεσης» .

Η εκθεση που διοργανώθηκε με την υποστήριξη της 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ και θα ειναι ανοιχτή ως και το πέρας του φεστιβαλ (Κυριακή 12 Νοεμβρίου).

ΑΠΕ,in.gr