Αβεβαιότητα επικρατεί για τις παγωμένες, προς το παρόν, ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την ΕΕ. Θα ξαναρχίσουν ή θα διακοπούν για τα καλά; Η άποψη που επικρατεί σε πολλές πρωτεύουσες είναι να αποφευχθεί η ρήξη, κυρίως επειδή η Άγκυρα πρέπει να παραμείνει συνομιλητής της Ευρώπης για το μεταναστευτικό και την ασφάλεια. Σαφής απάντηση δεν αναμένεται να δοθεί πριν την σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου, όπου η όποια απόφαση, αν ληφθεί, θα πρέπει να είναι ομόφωνη.

Στα λόγια, οι ενδείξεις είναι αρνητικές για την Τουρκία. Η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε στη διάρκεια της προεκλογικής τηλεμαχίας στις αρχές Σεπτεμβρίου ότι «η Τουρκία δεν πρέπει να γίνει μέλος της ΕΕ». Κατ’ ιδίαν, η γερμανίδα καγκελάριος χρησιμοποιεί πιο σκληρές εκφράσεις όπως να μπει τέλος στην «υποκρισία της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρόεδρος της ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην προχθεσινή του ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης: «Η Τουρκία απομακρύνεται από την ΕΕ με γιγαντιαία βήματα». Προειδοποίησε την Άγκυρα «να σταματήσει να προσβάλει τα κράτη-μέλη και τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων αποκαλώντας τους φασίστες και ναζιστές» διότι αυτό οδηγεί στο κλείσιμο του δρόμου προς την ΕΕ.

Το μεγαλύτερο εμπόδιο στον οριστικό τερματισμό των ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, αν και πολλοί θεωρούν ότι και αυτή θα τεθεί κάποτε υπό αμφισβήτηση.

Μετά τις γερμανικές εκλογές θα φανούν οι πραγματικές προθέσεις της Μέρκελ. Προεκλογικά, τόσο η ίδια όσο και ο Σοσιαλδημοκράτης αντίπαλός της Μάρτιν Σουλτς δηλώνουν υπέρ της διερεύνησης της πιθανότητας του οριστικού τέλους.

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι διχασμένα ως προς αυτό. Τα περισσότερα, μεταξύ αυτών και η Γαλλία, διστάζουν να ζητήσουν την διακοπή των διαπραγματεύσεων από τον φόβο των αρνητικών επιπτώσεων στη στρατηγική συνεργασία με την Τουρκία για την τρομοκρατία. Η Αυστρία, αντίθετα, ζητά απερίφραστα να τερματιστούν οι διαπραγματεύσεις. Ενδεχομένως να βρεθεί μια μέση λύση, όπως η διατήρηση του σημερινού καθεστώτος στην ενταξιακή πορεία και το παράλληλο πάγωμα της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας ή της απελευθέρωσης της βίζας για τους τούρκους πολίτες.

Η ΕΕ πάγωσε το 2016 το άνοιγμα νέων κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων που είχαν ξεκινήσει το 2005. Την ερχόμενη άνοιξη, το αργότερο, αναμένεται έκθεση του επιτρόπου Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν για την πρόοδο της Τουρκίας στην εκπλήρωση των ευρωπαϊκών κριτηρίων και ίσως η έκθεση αυτή αποτελέσει την βάση για μια απόφαση.

Τάνια Μποζανίνου