Εικόνες από τα Βαλκάνια στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Νέες ταινίες από τα Βαλκάνια, ενδιαφέρουσες δουλειές σκηνοθετών με αιχμηρή ματιά και ένα πλήρες αφιέρωμα στον τούρκο σκηνοθέτη Ζεκί Ντεμίρκουμπουζ συνθέτουν το παζλ του τμήματος «Ματιές στα Βαλκάνια» του 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Στο τμήμα που επιμελείται ο Δημήτρης Κερκίνος, θα προβληθούν οι ταινίες του Ρουμάνου Κρίστι Πούιου και του Τούρκου Ρεχά Ερντέμ, οι οποίοι θα βρεθούν φέτος στο Φεστιβάλ.

Αφιέρωμα στον Ζεκί Ντεμίρκουμπουζ

Το Φεστιβάλ παρουσιάζει την πρώτη πλήρη ρετροσπεκτίβα στον Ζεκί Ντεμίρκουμπουζ, τον τούρκο δημιουργό, ο οποίος μαζί με τον Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, θεωρείται θεμελιωτής του νέου τουρκικού σινεμά.

Η διαδρομή του, ταραγμένη. Γεννήθηκε το 1964. Οι αριστερές του πεποιθήσεις τον οδήγησαν στη φυλακή για τρία χρόνια, σε ηλικία 17 ετών.

Εκεί, ανακάλυψε τον Ντοστογιέφσκι. Επηρεασμένος από τον ρώσο κλασικό λογοτέχνη, ο Ντεμίρκουμπουζ δημιούργησε ήρωες βγαλμένους απ’ τα σπλάχνα της τουρκικής κοινωνίας. Το σινεμά του αποτυπώνει τις διακρίσεις των τάξεων και των φύλων, χωρίς ίχνος ωραιοποίησης.

Συνολικά 11 ταινίες παρουσιάζουν στο κοινό έναν σκηνοθέτη που με ωμή ειλικρίνεια αποσυνθέτει και ανασυνθέτει την τουρκική κοινωνία.

Μεταξύ άλλων θα προβληθούν ταινίες όπως Οι Στάχτες, Η Ναυτία, Μέσα, Ο Φθόνος, καθώς και το αντισυμβατικό φιλμ νουάρ, Πεπρωμένο (ελληνοτουρκική συμπαραγωγή), μια ταινία για την επιθυμία, τη λαγνεία και την εμμονή. Παράλληλα θα προβληθεί η τριλογία «Ιστορίες του σκότους», η ταινία «Η τρίτη σελίδα» (1999) και «Η Αθωότητα» (1997), ταινία που επανακαθόρισε το είδος του μελοδράματος -η ταινία τον καθιέρωσε και επηρέασε μια ολόκληρη γενιά σκηνοθετών στη Τουρκία.

Βαλκανικό πρόγραμμα

Δράμα, κωμωδία, γουέστερν, σουρεαλισμός. Φέτος οι βαλκανικές ταινίες καταγράφουν την ανάγκη των δημιουργών να εκφράσουν κάτι διαφορετικό:

Μια ταινία που θα συζητηθεί είναι το Sieranevada του Κρίστι Πούιου. Ο ρουμάνος σκηνοθέτης εισβάλλει στο σπίτι μιας μεσοαστικής οικογένειας και χορογραφεί ανάμεσα στους διαδρόμους και τα κλειστά δωμάτια. Όλοι έχουν συγκεντρωθεί για να τιμήσουν τη μνήμη ενός αγαπημένου προσώπου που χάθηκε. Η υποψηφιότητα της Ρουμανίας για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.

Το ντεμπούτο του Μπογκντάν Μίρικα, Όταν ξέσπασε η βία (Ρουμανία), είναι ένα βίαιο γουέστερν, με γοητευτικούς ήρωες, δόσεις μαύρου χιούμορ και αυθεντικούς διαλόγους. Ο Ρομάν, κληρονομεί μια τεράστια έκταση από τον παππού του. Θέλει να την πουλήσει, όμως θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους συμμορίτες που ακολουθούσαν σαν πιστά σκυλιά τον μαφιόζο παππού του. Βραβείο FIPRESCI, στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα», του Φεστιβάλ Καννών.

Από τη Ρουμανία και η κωμωδία χαρακτήρων Δυο λαχνοί του Πάουλ Νεγκοέσκου, μια ταινία δρόμου με αυτοσαρκασμό για το νέο ρουμάνικο σινεμά. Αντιήρωες είναι τρεις losers οι οποίοι κερδίζουν τον πρώτο λαχνό, χάνουν το δελτίο και ξεκινούν ένα απρόβλεπτο περιπετειώδες ταξίδι για να το βρουν.

Η ηθοποιός Μιριάνα Καράνοβιτς από τη Σερβία φέτος σκηνοθετεί την ταινία Η καλή σύζυγος. Πρωταγωνιστεί η ίδια, στο ρόλο μιας γυναίκας που μαθαίνει ξαφνικά πως ο σύζυγός της υπήρξε εγκληματίας πολέμου.

Στο φιλμ Μέγας ο κόσμος (Τουρκία) του Ρεχά Ερντέμ, ένα κορίτσι κι ένα αγόρι, αδέρφια, γίνονται φυγάδες μέσα στο δάσος. Ο θεατής νιώθει με όλες τις αισθήσεις του, τη δύναμη της φύσης. Ένα υπέροχο και βίαιο παραμύθι που κέρδισε το Ειδικό βραβείο της Επιτροπής, στο τμήμα Ορίζοντες του Φεστιβάλ Βενετίας.

Ένα ζευγάρι ετοιμάζει φωτογραφικό άλμπουμ με μια ψεύτικη εγκυμοσύνη. Έτσι ξεκινά το ντεμπούτο Άλμπουμ (Τουρκία) του Μεχμέτ Τζεν Μέρτογλου, μια αλλιώτικη κωμωδία, που παίζει με το παράλογο και φλερτάρει με το σινεμά του Ρόι Άντερσον. Βραβείο στο τμήμα Εβδομάδα Κριτικής στο Φεστιβάλ Καννών.

Το δίδυμο Πέταρ Βαλτσάνοφ και Κριστίνα Γκρόζεβα μετά το πολυβραβευμένο Μάθημα φέρνει στη Θεσσαλονίκη τη βουλγαρο-ελληνική συμπαραγωγή Δόξα. Ένας εργάτης βρίσκει παρατημένες δεσμίδες με χρήματα στις γραμμές του τρένου. Τα επιστρέφει στις αρχές που στήνουν στην πλάτη του ένα άγριο παιχνίδι δημοσιότητας. Σκληρή σάτιρα, που σχολιάζει με κωμικοτραγικό τρόπο το σύστημα εξουσίας.

Ένα ερωτευμένο μικρό αγόρι θέλει να κάνει δώρο ένα ροζ μαντήλι στο κορίτσι των ονείρων του. Μόνο που δεν ξέρει πως μοιάζει το χρώμα ‘ροζ’. Το Ραούφ είναι το γλυκόπικρο ντεμπούτο των Μπαρίς Καγιά και Σονέρ Τζανέρ από την Τουρκία, μια ιστορία ενηλικίωσης σε αντίξοες συνθήκες.

Η άγρια ομορφιά της ομώνυμης ηρωίδας στο Ανισοάρα της Άνα-Μαρία Σκουτέλνικου, αντανακλά τη φύση της Μολδαβίας. Τέσσερις εποχές από τη ζωή μιας έφηβης. Ο έρωτας, οι τάσεις φυγής, ο κίνδυνος που κρύβει ο κόσμος των μεγάλων.

Τι γίνεται όταν επιστρέφει ο πατέρας απ’ το μέτωπο;

Στο φιλμ Στην άλλη πλευρά του Ζρίνκο Ογκρέστα είναι ο προδότης που πολέμησε με την άλλη πλευρά. Η ταινία απέσπασε Ειδική Μνεία Europa Cinema στην πρόσφατη Μπερλινάλε, ενώ αποτελεί την υποψηφιότητα της Κροατίας για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.

Στο Home Sweet Home του Φάτον Μπαϊρακτάρι, ο πατέρας θεωρείται νεκρός και στον θάνατό του, έχει χτίσει η οικογένεια την ευημερία της.

Οι Σημαδεμένες καρδιές (Ρουμανία) του Ράντου Ζούντε, φέρνουν στο νου το Μαγικό Βουνό του Τόμας Μαν. Λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας άντρας με πολιομυελίτιδα μπαίνει στο νοσοκομείο. Γίνεται κομμάτι μιας παρέας διανοούμενων ασθενών που σχολιάζουν την άνοδο του ναζισμού, τον καλλιτεχνικό αναβρασμό της εποχής και μια ολόκληρη κοινωνία που αλλάζει (Ειδικό βραβείο επιτροπής και βραβείο Δον Κιχώτης στο Φεστιβάλ Λοκάρνο).

Τέλος, πέντε μικρού μήκους ταινίες, σε διάλογο με την επικαιρότητα, αποτυπώνουν τις τάσεις της βαλκανικής παραγωγής: από το προσφυγικό ζήτημα στο Ένα νέο σπιτικό ως τις έμφυλες ταυτότητες στη Μετάβαση, στον τυπικά βαλκανικό αυτοσαρκασμό στο Μια βραδιά στο Τοκορίκι και στις ενδοοικογενειακές σχέσεις στο Θηρίο και στον Γιο.

To 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται από τις 3 έως τις 13 Νοεμβρίου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ