Γρηγόρης Βαλτινός: «Νιώθω ότι είμαι στη σκηνή και δεν παίζω στο »Βιολιστή»»

Για άλλη μια φορά ντύνεστε Τέβιε στο «Βιολιστή στη Στέγη». Tι απαιτεί ο ρόλος αυτός και πώς αισθάνεστε που τον ερμηνεύετε ξανά μετά από χρόνια;
Έπαιξα το ρόλο μικρότερος απ’ο,τι θα έπρεπε να είμαι. Εκείνο που λέω είναι ότι πολλά πράγματα από αυτά που ήμουν αναγκασμένος να τα παίξω στο παρελθόν, τώρα τα είμαι. Όπως λέει και ο Ελύτης αυτό που ήμουν πάντα έγινα. Αισθάνομαι ότι ο Τέβιε είναι μέσα στην κυτταρική μου μνήμη. Είναι ένας ρόλος που τολμώ να πω ότι έχω ταυτιστεί απόλυτα μαζί του.

Πού εντοπίζετε τα σημεία ταύτισης;
Έχουμε την ίδια αντιμετώπιση στα πράγματα. Σαν άνθρωπος του θεάτρου έχω την ικανότητα με την παρατήρηση να βιώνω. Γύρω μου υπάρχει πολλή δυστυχία, μετανάστευση, αλλά και αγάπη, προβληματισμός, διάλογος με το Θεό. Αισθάνομαι τον Τέβιε να είναι κοντά μου. Με αγγίζει απόλυτα. Πολλές φορές αισθάνομαι ότι είμαι στη σκηνή και δεν παίζω. Απλώς λέω τη φράση. Όπως θα την έλεγε ένας πάσχων στο θέατρο. Που δεν χρειάζεται να στολίσει θεατρικά τη φράση του.

Τι κρατάτε από τον Κώστα Τσιάνο, ο οποίος είχε σκηνοθετήσει το «Βιολιστή στη Στέγη» , που είχατε πρωταγωνιστήσει το 1997;

Κρατώ τα πάντα. Είναι χαζός αυτός που πετά πράγματα στη ζωή του. Κρατώ την πρώτη προσέγγιση , η οποία ήταν και η βασική, η αξεπέραστη. Απλά αυτή η παράσταση θα είναι φαντασμαγορική. Είναι με τους διπλάσιους συντελεστές.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας κομμάτι μέσα στο μιούζικαλ και σε τι οφείλεται, κατά τη γνώμη σας, η μακροχρόνια αυτή επιτυχία του;
Δεν υπάρχει μόνο ένα σημείο στο μιούζικαλ. Είναι από το πρώτο δευτερόλεπτο μέχρι το τελευταίο. Είναι απόλυτα συμβατό με την ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι σαν λαϊκό δρώμενο. Όταν ο Τέβιε κάνει τον πρόλογο και βγαίνει όλο το χωριό και τραγουδά, είναι ακριβώς όπως συμβαίνει στα χωριά σε μέρες πανηγυριού. Αυτό είναι οικείο στο DNA κάθε λάού, και όλων των βασανισμένων ανθρώπων. Αγγίζει και συνήθειες κόσμων πέρα από εμάς. Σκεφτείτε λαούς της Αφρικής, ακόμα και φυλές στα βάθη του Αμαζονίου. Είναι ένα αρχετυπικό έργο. Σκεφτείτε ότι δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο που να μη συνομιλεί με κάποιον Θεό. Την αγωνία που έχει κάθε γονιός για τα παιδιά του να μην κακοπέσουν, να μην ενωθούν με κάτι ξένο και εχθρικό, όπως συμβαίνει με την τελευταία κόρη του Τέβιε. Εκεί βγαίνει και το αιώνιο πρόβλημα της κλειστής κοινωνίας των Εβραίων.

Ποιες ερμηνείες στο ρόλο του Τεβιέ ξεχωρίζετε διεθνώς ανά τα χρόνια;
Μου αρέσει ο Τοπόλ, τον Ζίρο Μόστελ δεν τον είδα.

Τι σας δυσαρεστεί περισσότερο σήμερα;
Σιχαίνομαι την ελληνική συνήθεια ότι κάποιος άλλος φταίει. Mε ενοχλεί η αφέλεια, η επιπολαιότητα και η ασθενής μνήμη.

Ποια είναι η μεγαλύτερη ανασφάλεια που τρέφετε για το μέλλον;
Όταν χάνεις ένα χέρι ή ένα πόδι από το σώμα σου, αυτό δεν αντικαθίσταται πια. Πιστεύω ότι η πατρίδα μας έχει αποδεκατιστεί και θα αποδεκατιστεί και άλλο. Μόνο ένα συμπαντικό θαύμα θα μπορούσε να τη σώσει. Όλη αυτή η έξαρση της τεχνολογίας και του καταναλωτισμού σε συνδυασμό με μια χώρα που εγκατέλειψε κάθε μονάδα παραγωγής της, τον υπερβολικό δανεισμό και αυτή την ψεύτικη ευημερία, ήταν ένα κοκτέιλ που πήγαινε προς την καταστροφή.

Όσον αφορά στο θέατρο, τι σας ενοχλεί περισσότερο στην παρούσα κατάσταση;
Με ενοχλεί αυτή η υπερβολή. Πριν φτάσουμε στις 200 θεατρικές σκηνές στην Αθήνα και στις 500 παραστάσεις κάθε χρόνο, θα ήθελα λίγο περισσότερο σκέψη και επεξεργασία εάν το τελικό καλλιτεχνικό προϊόν που παρουσιάζουμε θα προσηλυτίσει θεατές ή θα τους διώξει για πάντα από το θέατρο. Δεν θέλω ο καθένας να ανεβάζει την εγωπάθεια και τη φιλοδοξία του, αλλά να σκέφτεται πριν παραδώσει την παράσταση στο ελληνικό κοινό. Αυτό δεν έχει να κάνει με τα είδη του θεάτρου , «καλλιτεχνικό», «ποιοτικό», «βαρύ», «ρηχό», «εμπορικό», «κουλτουριάρικο», ούτε με καθιερωμένους πρωταγωνιστές και θιασάρχες ή νέες ομάδες. Έχει να κάνει με όλους λίγο πριν ανοίξουμε τις πόρτες του θεάτρου. Έχω δει αρκετούς θεατές να φεύγουν από παραστάσεις, είτε «εμπορικές» είτε «ποιοτικές», και στην έξοδο του θεάτρου να λένε: «Άμα ξαναπάω θέατρο, να μου γράψεις». Αυτό είναι εγκληματικό.

Πιστεύετε ότι τα ποιοτικά μιούζικαλ εκλείπουν όσο περνά ο καιρός;
Ο Έλληνας είναι της υπερβολής. Από εκεί που δεν ανέβαινε κανένα μιούζικαλ μέσα σε 10 χρόνια, ξαφνικά ανεβαίνουν 10 μέσα σε ένα χρόνο. Πολλές φορές στη χώρα μας κοιτάμε την ποσότητα και όχι την ποιότητα. Επικαλούμαστε την αρχαία κληρονομιά μας μόνο σε πράγματα που μας συμφέρουν . Το θέμα είναι να εφαρμόζουμε όλα τα αρχαία ρητά

Ποιο ρόλο θα θέλατε να ερμηνεύσετε στο μέλλον;
Τον Τέβιε.

Εκτός από τον Τέβιε;
Με εκείνον που θα ήθελα να αναμετρηθώ ξανά μαζί του είναι ο Οιδίπους Τύραννος. Υπάρχουν και ρόλοι σε έργα του Σαίξπηρ που θα ήθελα να ερμηνεύσω. Δύο πάντως κορυφαίους ρόλους, Οιδίποδα και Τέβιε, τους έχω χαρεί. Μου λείπει ένας αριστοφανικός ρόλος, στον οποίο θα μπορέσω να βγάλω όλη μου την τρέλα.

Συνέντευξη: Ελισάβετ Σταμοπούλου