Πώς οι άνθρωποι έγιναν τόσο καλοί στο να πετάνε πέτρες

Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που μπορεί να εκτελεί βαλλιστικές κινήσεις με ταχύτητα και ακρίβεια -οι παίκτες του μπέιζμπολ, για παράδειγμα, μπορούν να πετούν τη μπάλα με ταχύτητα 160 χιλιομέτρων την ώρα.

Το μοναδικό αυτό ανθρώπινο ταλέντο βασίζεται σε ανατομικές προσαρμογές που εμφανίστηκαν στον πρόγονό μας Homo erectus πριν από περίπου δύο εκατομμύρια χρόνια, υποδεικνύει η τελευταία μελέτη στο περιοδικό Nature.

«Οι χιμπατζήδες είναι εξαιρετικά δυνατοί και αθλητικοί. Κι όμως, τα νεαρά αρσενικά μπορούν να εκτοξεύουν αντικείμενα με ταχύτητα μόλις 32 χιλιομέτρων ανά ώρα» επισημαίνει ο Νιλ Ρόουτς του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσινγκτον, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Συγκριτικά, ένας 12χρονος παίκτης του μπέιζμπολ μπορεί να ρίχνει τη μπάλα με τριπλάσια ταχύτητα.

Σε συνεργασία με ερευνητές του Χάρβαρντ, ο Δρ Ρόουτς χρησιμοποίησε ειδικές κάμερες για να καταγράψει σε τρεις διαστάσεις τις κινήσεις 20 νεαρών αθλητών του μπέιζμπολ.

Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε ότι η ανθρώπινη ικανότητα βολής βασίζεται κυρίως σε προσαρμογές του ώμου, ο οποίος αποθηκεύει ενέργεια και λειτουργεί ουσιαστικά ως σφεντόνα.

«Όταν ο άνθρωπος εκτοξεύει ένα αντικείμενο, πρώτα περιστρέφει το βραχίονά του προς τα πίσω, μακριά από το στόχο. Στη διάρκεια αυτής της φάσης τεντώνονται οι τένοντες και οι σύνδεσμοι που περνούν από τον ώμο, οπότε αποθηκεύεται ελαστική ενέργεια» εξηγεί ο Δρ Ρόουτς.

«Όταν αυτή η ενέργεια απελευθερώνεται, επιταχύνει το βραχίονα προς τα εμπρός, παράγοντας την ταχύτερη κίνηση που μπορεί να δώσει το ανθρώπινο σώμα» προσθέτει. Η επιτάχυνση είναι μάλιστα τόσο μεγάλη ώστε αντιστοιχεί σε 25 πλήρεις περιστροφές του ώμου ανά δευτερόλεπτο.

Επιπλέον ενέργεια αποθηκεύεται όμως και στον κορμό, χάρη στην ασυνήθιστη ελαστικότητα της ανθρώπινης μέσης, η οποία περιστρέφεται κι αυτή προς τα πίσω πριν από τη ρίψη, έδειξε η ανάλυση.

Σε μια προσπάθεια να ανακαλύψουν πότε ο άνθρωπος απέκτησε αυτή τη βαλλιστική ικανότητα, οι ερευνητές ανέτρεξαν στο αρχείο των απολιθωμάτων, και προσπάθησαν να δουν πότε εμφανίστηκαν οι αντίστοιχες ανατομικές προσαρμογές.

Διαπίστωσαν τελικά ότι αυτά τα ανατομικά χαρακτηριστικά του ώμου, του κορμού και του βραχίονα πρωτοεμφανίστηκαν στον Homo erectus πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια.

Το ενδιαφέρον είναι ότι περίπου την ίδια εποχή ο πρόγονός μας απέκτησε έναν ασυνήθιστα μεγάλο εγκέφαλο, ενώ παράλληλα η σιαγόνες του έγιναν πιο αδύναμες.

Όλα αυτά τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η ικανότητα ρίψης με ταχύτητα και ακρίβεια επέτρεψε στον άνθρωπο να γίνει καλύτερος κυνηγός. Η διατροφή με θρεπτικό κρέας επέτρεψε στη συνέχεια την εξέλιξη ενός μεγάλου, ενεργοβόρου εγκέφαλου.

Σε πρώτη φάση, ο Homo erectus πιθανότατα σκότωνε ζώα απλά πετώντας τους πέτρες. Πολύ αργότερα, ο απόγονός του Homo sapiens έμαθε τελικά να χρησιμοποιεί ακόντια, πριν περάσει τελικά στις μπάλες του μπέιζμπολ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ