H θερμοκρασία ανεβαίνει, οι θάμνοι της τούνδρας ψηλώνουν σαν δέντρα

Το τοπίο έχει αρχίσει να αλλάζει στην Ευρασιατική τούνδρα, μια αχανή ζώνη γύρω από τον αρκτικό κύκλο, όπου το ψύχος εμποδίζει την επιβίωση των δέντρων. Με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι θάμνοι του οικοσυστήματος έχουν αρχίσει να ψηλώνουν σαν δέντρα, μια εξέλιξη που μπορεί να ακούγεται θετική, αλλά δεν είναι.

Εξ΄ορισμού, τούνδρα ονομάζονται οι περιοχές όπου η χαμηλή θερμοκρασία και η μικρή διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης της βλάστησης εμποδίζουν την ανάπτυξη ψηλών δέντρων. Στο βορειότερο τμήμα της τούνδρας, μόνο βρύα, λειχήνες και λίγες πόες μπορούν να επιβιώσουν. Νοτιότερα η τούνδρα περιλαμβάνει μικρούς θάμνους, ενώ ακόμα πιο νότια βρίσκεται η τάιγκα, μια ζώνη νότια του αρκτικού κύκλου με αχανή δάση κωνοφόρων.

Πριν από 30 χρόνια, σχεδόν κανένας θάμνος δεν ξεπερνούσε σε ύψος το ένα μέτρο στην αρκτική τούνδρα της Ευρασίας. Σήμερα, όμως, το 10 με 15 τοις εκατό της ξηράς στο νότιο τμήμα της τούνδρας, από τη Φινλανδία μέχρι τη δυτική Σιβηρία, καλύπτεται από θάμνους που φτάνουν σε ύψος τα δύο μέτρα και θυμίζουν πλέον δέντρα,

«Ουσιαστικά διαπιστώσαμε ότι η ανάπτυξη αυτών των θάμνων πράγματι συνδέεται με τη θερμοκρασία. Αντιδρούν στις αυξημένες θερμοκρασίας μεγαλώνοντας περισσότερο» αναφέρει ο Δρ Μαρκ Μασίας-Φαούρια του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Η ομάδα του δημοσιεύει τα αποτελέσματα στην επιθεώρηση Nature Climate Change.

Οι ερευνητές ενημερώθηκαν για τη μεταβολή του τοπίου από τους αυτόχθονες Νένετ, μια φυλή νομάδων που ζουν από την εκτροφή ταράνδων. Πριν από λίγα χρόνια, οι Νένετ άρχισαν να παραπονιούνται ότι έχαναν τα ζώα τους πίσω από την ασυνήθιστα ψηλή βλάστηση.

Οι παρατηρήσεις που προσέφεραν οι Νένετ συνδυάστηκαν με δορυφορικές εικόνες, μετρήσεις της θερμοκρασίας και των δακτύλιων ανάπτυξης στους κορμούς των θάμνων.

Η ανάλυση έδειξε ότι η περίοδος ανάπτυξης της βλάστησης έχει πράγματι παραταθεί και το ύψος των θάμνων μεγάλωσε. Η ανάπτυξη φτάνει μάλιστα στο μέγιστο τις χρονιές με θερμό Ιούλιο.

Με τη θερμοκρασία να αυξάνεται στην Αρκτική πιο γρήγορα από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, οι ερευνητές δηλώνουν ανήσυχοι για την πορεία του φαινομένου.

Όπως εξηγούν, το χιόνι που πέφτει στην τούνδρα δημιουργεί ένα συνεχές λευκό κάλυμμα, το οποίο ανακλά ένα σημαντικό μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας πίσω στο Διάστημα. Αντίθετα, η ψηλή βλάστηση εξέχει πάνω από το χιόνι και μειώνει την ανακλαστικότητα του τοπίου, αυξάνοντας την απορρόφηση θερμότητας.

Με άλλα λόγια, η αύξηση της βλάστησης απειλεί να δημιουργήσει ένα νέο φαύλο κύκλο που επιτείνει την κλιματική αλλαγή.

Ακόμα πιο ανησυχητικό, έχουν δείξει παλαιότερες μελέτες, θα ήταν να λιώσει εντελώς τα μονίμως παγωμένα εδάφη της Αρκτικής, οπότε θα απελευθερώνονταν στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου -των δύο κυριότερων αερίων του θερμοκηπίου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ