Ευρωβουλευτές

91

Αν και στις Συνθήκες του Παρισιού (1951) και της Ρώμης (1957) προβλεπόταν η εκλογή των μελών της τότε Συνέλευσης με άμεση καθολική ψηφοφορία στα κράτη-μέλη, κατά τα πρώτα χρόνια της ευρωπαϊκής οικοδόμησης οι ευρωβουλευτές ορίζονταν από τα εθνικά Κοινοβούλια και έπρεπε να είναι μέλη τους.

Το πράσινο φως για άμεσες εκλογές δόθηκε στη Διάσκεψη Κορυφής του Παρισιού (1974) και οι πρώτες εκλογές έγιναν τον Ιούνιο του 1979 κατόπιν σχετικής απόφασης του Συμβουλίου.

Τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου εκλέγονται κάθε πέντε χρόνια, με άμεσες γενικές εκλογές που γίνονται παράλληλα στα κράτη-μέλη. Δικαίωμα ψήφου έχει κάθε Ευρωπαίος πολίτης που είναι εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους.

Ο συνολικός αριθμός των ευρωβουλευτών διαφοροποιείται όσο αυξάνονται τα μέλη της Ένωσης, αλλά για λόγους αποτελεσματικής λειτουργίας της Βουλής, στόχος ειναι να μην υπερβεί ο αριθμός τούς 700 περίπου.

Έτσι, από 78 βουλευτές στην πρώτη Κοινή Συνέλευση (1952-1957), ο αριθμός των εδρών έφτασε τις 626 στη γνώριμη Ευρώπη των «15». Η Ευρωβουλή των «27» διαθέτει 785 έδρες μετά την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας το 2007.

Ο συνολικός αριθμός και η κατανομή των εδρών ορίζεται ύστερα από πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου. Βασικό κριτήριο είναι η πληθυσμιακή κατάσταση κάθε κράτους-μέλους. Παράλληλα, όμως, εφαρμόζεται σύστημα κλιμακωτής αναλογικής με σκοπό να ενισχυθεί η φωνή των μικρότερων χωρών.

Η συντριπτική πλειοψηφία των εκλεχθέντων βουλευτών εντάσσονται σήμερα σε οκτώ ευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες. Με βάση την συμμετοχή τους αυτή, οι βουλευτές τοποθετούνται στη Ημικύκλιο, το χώρο όπου συνεδριάζει η Ολομέλεια.

Στην απερχόμενο Κοινοβούλιο, ισχυρότερη δύναμη ήταν το Eυρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Χριστιανοδημοκράτες) και οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες (PPE-DE). Ακολουθεί το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSE), η Συμμαχία των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ELDR), η Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών (UEN), οι Πράσινοι και η Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (Verts/ALE), η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά και η Αριστερά των Πράσινων των Βόρειων Χωρών (GUE/NGL), το κόμμα της Ανεξαρτησία και της Δημοκρατίας (ID) και, τέλος, η ομάδα Ταυτότητα, Παράδοση, Κυριαρχία (ΙΤS).

Μετά την είσοδο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας το 2007 οι έδρες είχαν αυξηθεί σε 785 από 732 που εκλέχτηκαν το 2004, αλλά η τροποποιημένη Συνθήκη της Νίκαιας καθόρισε τον συνολικό αριθμό των ευρωβουλευτών σε 736 με αρχή τις Ευρωεκλογές του 2009.

Μία νέα αλλαγή θα επέλθει όταν τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας (προφανώς μετά τις Ευρωεκλογές του 2009) η οποία προβλέπει Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με 754 μέλη.

Οι ανακατανομές στον αριθμό των ευρωβουλευτών μεταβάλλουν και τους αριθμούς των βουλευτών ανά χώρα-μέλος.

Η Γερμανία «χάνει» τρεις ευρωβουλευτές βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, ωστόσο, θα της επιτραπεί να διατηρήσει τους 99 ευρωβουλευτές της μετά τις επόμενες ευρωεκλογές.

Μετά την εφαρμογή της Συνθήκης, η μείωση θα αντανακλάται και στον αριθμό των ευρωβουλευτών ανά χώρα-μέλος. Έτσι, η Ελλάδα από 24 ευρωβουλευτές θα έχει πλέον 22.

Οι έδρες της Γαλλίας μειώνονται σε 72 από 78 (74 μετά την εφαρμογή της συνθήκης), της Βρετανίας σε 72 από 78 (73 μετά τη Συνθήκη), της Ιταλίας σε 72 από 78 (73 μετά τη Συνθήκη) και της Πολωνίας σε 50 από 54 (51 μετά την εφαρμογή της Συνθήκης).

Τον αριθμό των εδρών τους διατηρούν μετά τις ευρωεκλογές του 2009 η Κύπρος (6), η Εσθονία και το Λουξεμβούργο.

Μετά την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβόνας, η Αυστρία, η Σλοβενία, η Σουηδία και η Μάλτα θα κερδίσουν από μία έδρα.

Για την ανάδειξη των Ελλήνων ευρωβουλευτών διενεργούνται κάθε πέντε χρόνιαάμεσες γενικές εκλογές (μαζί με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ) με βάση το αναλογικό σύστημα. Ολόκληρη η χώρα αποτελεί μία εκλογική περιφέρεια, ενώ ισχύει ελάχιστο ποσοστό 3% για τη συμμετοχή των κομμάτων στην κατανομή των εδρών. Δεν ισχύει σταυρός προτίμησης.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ