Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού είναι πρωτοβουλία μεγάλων διεθνών οργανώσεων που στοχεύει στην ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη χρόνια νεφροπάθεια. Στόχος είναι να γίνει γνωστόότι η χρόνια νεφροπάθεια είναι μια πολύ συχνή νόσος, η οποία αν ανιχνευτεί έγκαιρα, μπορεί να αντιμετωπιστεί μειώνοντας την εμφάνιση άλλων, πιθανώς απειλητικών για τη ζωή, επιπλοκών.

Η προσπάθεια αυτή αποτελεί πρωτοβουλία της Διεθνούς Εταιρείας Νεφρολογίας (International Society of Nephrology-ISN) και της Διεθνούς Ένωσης Νεφρολογικών Ιδρυμάτων (International Federation of Kidney Foundations-IFKF) και υποστηρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Στη χώρα μας, η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία, διοργανώνει εκστρατεία ενημέρωσης.

Χρόνια Νεφροπάθεια σημαίνει μόνιμη ανεπάρκεια της λειτουργίας των νεφρών. Η πάθηση ενδέχεται να παρουσιαστεί μετά από την εμφάνιση άλλης νόσου η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη σε αυτά τα όργανα. «Ευθύνη» έχουν ο διαβήτης και η αρτηριακή πίεση -δύο παθήσεις οι οποίες χρόνο με το χρόνο πλήττουν όλο και περισσότερα άτομα.

«Η προώθηση της έγκαιρης ανίχνευσης και πρόληψης της νεφροπάθειας είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την επίτευξη του στόχου που θέτει ο ΠΟΥ για τον περιορισμό των θανάτων οι οποίοι σχετίζονται με τη χρόνια νόσο. Δυστυχώς, περισσότερα από 500 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως -περίπου ο ένας στους δέκα- πάσχουν από κάποια μορφή χρόνιας νεφροπάθειας, χωρία οι περισσότεροι να το γνωρίζουν», εξηγεί ο Δρ Ι. Μπολέτης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος και Μεταμοσχευτικού Κέντρου του Νοσοκομείου «Λαϊκό».

Ο Δρ Κων. Σιαμόπουλος Καθηγητής Νεφρολογίας-Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εξηγεί ότι πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου είναι κοινοί για τις βλάβες που προκαλούν στο νεφρικό ιστό, την καρδιά και τα αγγεία.

«Πρέπει, λοιπόν, η παρέμβασή μας σε αρκετούς από τους παράγοντες αυτούς να αρχίζει νωρίς με σκοπό τόσο τη νεφροπροστασία όσο και την προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος αφού η κυριότερη αιτία θανάτου των ασθενών αυτών είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση ακόμη και στο πολύ πρώιμο στάδιο της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου τόσο καλύτερο θα είναι το αποτέλεσμα».

Ο κ. Σιαμόπουλος τονίζει ότι τις περισσότερες φορές, οι γιατροί πρέπει να παρεμβαίνουν -με φαρμακευτικά σκευάσματα ή άλλα μέτρα- προκειμένου να ρυθμίσουν την αρτηριακή πίεση των ασθενών. Επίσης, πρέπει να ελέγχουν τις τιμές του σακχάρου σε όλους όσοι πάσχουν από διαβήτη, τη λευκωματουρία και τη χρήσης νεφροτοξικών φαρμάκων.

«Διαιτητικές οδηγίες για την λήψη τροφών και πρόσληψη υγρών σε συνδυασμό με οδηγίες για τη μείωση του σωματικού βάρους στα φυσιολογικά όρια αποτελούν επίσης σημαντικές παρεμβάσεις», επισημαίνει.

Σε προχωρημένα στάδια της νόσου, η ιατρική παρέμβαση είναι δυσχερέστερη και το όφελος για τον ασθενή μικρότερο. Η εξέλιξη της χρόνιας νεφροπάθειας, μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου. Σε αυτό το στάδιο η λειτουργία των νεφρών μέσω της διαδικασίας αιμοκάθαρσης ή η μεταμόσχευσή τους είναι οι μόνες λύσεις.

Ο Δρ Δ. Τσακίρης Διευθυντής Νεφρολογικού τμήματος του Νοσοκομείου Βέροιας και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Νεφρολογικής Εταιρείας αναφέρει ότι έχει σχεδόν διπλασιαστεί ο αριθμός των ασθενών που έκαναν αιμοκάθαρση το 2005 σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, σύμφωνα με στοιχεία του 2005.

«Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν 137 μονάδες τεχνητού νεφρού και μέχρι το Δεκέμβριο του 2005 υποβάλλονταν σε εξωνεφρική κάθαρση περισσότεροι από 8.500 ασθενείς. Από αυτούς οι 1978 ήταν νέοι ασθενείς που εντάχθηκαν στη θεραπεία κατά τη διάρκεια του 2005».

Πληροφορίες για τους Νεφρούς

Οι άνθρωποι έχουν δύο νεφρούς, οι οποίοι βρίσκονται αριστερά και δεξιά της σπονδυλικής στήλης στο πίσω μέρος της κοιλιάς. Ο δεξιός νεφρός βρίσκεται κάτω από το ήπαρ και ο αριστερός κάτω από το διάφραγμα. Η ασυμμετρία που προκαλείται από το ήπαρ έχει σαν αποτέλεσμα ο δεξιός νεφρός να βρίσκεται ελαφρώς χαμηλότερα από τον αριστερό.

Κάθε νεφρός έχει περίπου μήκος 13 εκατοστά και περίπου 8 εκατοστά πλάτος -σχεδόν στο μέγεθος μίας γροθιάς.

Οι νεφροί έχουν ασυνήθιστο σχήμα και μοιάζουν με φασόλι.

Οι νεφροί είναι υπεύθυνοι για πολλές σημαντικές λειτουργίες:

  • Επεξεργάζονται /καθαρίζουν το αίμα, φιλτράρουν και αποβάλλουν το νερό και τις ουσίες που δεν είναι απαραίτητες στον οργανισμό.
  • Απελευθερώνουν ορμόνες.
  • Ρυθμίζουν το νερό και τις χημικές ουσίες στο αίμα, όπως το νάτριο και το κάλιο.
  • Απομακρύνουν κάποια φάρμακα και τοξίνες από το αίμα.

Οι νεφροί φιλτράρουν και επιστρέφουν στο αίμα περίπου 200 λίτρα υγρών κάθε 24ωρο -ποσότητα που ισούται με 20 κουβάδες! Περίπου δύο λίτρα απομακρύνονται από το αίμα υπό τη μορφή ούρων και άχρηστων ουσιών.

Η χρόνια νεφροπάθεια είναι η μόνιμη ανεπάρκεια της λειτουργίας των νεφρών. Η χρόνια νεφροπάθεια μπορεί να προκύψει από μία νόσο που προκαλεί βλάβη στους νεφρούς, όπως ο διαβήτης ή η υψηλή αρτηριακή πίεση. Οι δύο αυτές νόσοι ευθύνονται κυρίως για την ανάπτυξη χρόνιας νεφροπάθειας -και μάλιστα και οι δύο αυξάνονται παγκοσμίως.

Παγκοσμίως, περισσότερα από 500 εκατομμύρια άτομα, (σχεδόν ένας στους δέκα), έχει κάποιο βαθμό χρόνιας νεφροπάθειας. Ο αριθμός αυτός είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το άσθμα το οποίο προσβάλλει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 300 άτομα παγκοσμίως και το οποίο θεωρείται η συχνότερη χρόνια νόσος στον κόσμο.

Η αναιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλό επίπεδο μιας πρωτεΐνης που μεταφέρει οξυγόνο και βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια, είναι μία σχεδόν αναπόφευκτη επίπτωση της χρόνιας νεφροπάθειας. Οι νεφροί παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των ερυθροκυττάρων που μεταφέρουν οξυγόνο. Καθώς η χρόνια νεφροπάθεια εξελίσσεται, οι νεφροί χάνουν την ικανότητά τους να πραγματοποιούν αυτή τη σημαντική λειτουργία. Η νεφρική αναιμία διαταράσσει τη διανομή και χρήση του οξυγόνου στους ιστούς και στα όργανα σε όλο το σώμα, επιδρώντας σημαντικά τόσο στην ποιότητα ζωής όσο και στη συνολική υγεία και ευεξία.Το φορτίο της νεφρικής αναιμίας αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη, όσο η επίπτωση του διαβήτη, βασική αιτία της χρόνιας νεφροπάθειας, εξακολουθεί να αυξάνεται.

Η καρδιαγγειακή νόσος είναι πολύ συχνότερη στα άτομα με χρόνια νεφροπάθεια απ’ ό,τι στο γενικό πληθυσμό, προσβάλλοντας έως και 40% των ασθενών. Αποτελεί επίσης την κύρια αιτία θανάτου που σχετίζεται με τη χρόνια νεφροπάθεια. Η νεφρική αναιμία συντελεί στην ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου επειδή αναγκάζει την καρδιά να «εργάζεται» σκληρότερα από το φυσιολογικό για να διανείμει το οξυγόνο στο σώμα. Με το χρόνο, η καρδιά μεγαλώνει προκειμένου να αντεπεξέλθει στον πρόσθετο «φόρτο εργασίας». Αυτό το φαινόμενο γνωστό ως υπερτροφία της αριστερής κοιλίας, στην ουσία μειώνει την ικανότητα της καρδιάς να λειτουργεί σαν αντλία και αυξάνει την πίεση που ασκείται σε αυτή. Τελικά, η προοδευτική βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια. Η νεφρική αναιμία, η καρδιακή ανεπάρκεια και η χρόνια νεφροπάθεια δρουν μαζί ως φαύλος κύκλος, με τα συμπτώματα της καθεμίας να επιδεινώνουν τα συμπτώματα της άλλης. Αυτό το φαινόμενο συχνά αποκαλείται καρδιονεφρικό σύνδρομο.

Η εξέλιξη της χρόνιας νεφροπάθειας μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου, όπου η αντικατάσταση της λειτουργίας των νεφρών με αιμοκάθαρση (τεχνητό νεφρό) ή μεταμόσχευση νεφρού κρίνεται απαραίτητη.

Η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία (ΕΝΕ) ιδρύθηκε το 1970, ως μη κερδοσκοπική εταιρεία με στόχο την υποστήριξη και την ανάπτυξη της Νεφρολογίας, την διενέργεια ερευνητικών μελετών, την συνέχιση της ιατρικής εκπαίδευσης και την επαγγελματική υποστήριξη των μελών της.

Η Διεθνής Εταιρεία Νεφρολογίας είναι μία μη κερδοσκοπική ιατρική εταιρεία με αποστολή την παγκόσμια πρόοδο της νεφρολογίας.

Η Διεθνής Ένωση Νεφρολογικών Ιδρυμάτων, μία μη κερδοσκοπική ένωση, εργάζεται παγκοσμίως για τη βελτίωση της υγείας, της ευζωίας και της ποιότητας ζωής ατόμων με νεφροπάθεια, κάνει ευρέως γνωστά τα πρότυπα βέλτιστης κλινικής πράξης στην αντιμετώπιση και την περίθαλψη, βοηθάει στη δημιουργία νεφρολογικών ιδρυμάτων σε χώρες όπου δεν υπάρχουν, διευκολύνει τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τα μέλη της και προωθεί την έρευνα για τη νεφροπάθεια.

health.in.gr