Ακόμη και αυτοκτονικές τάσεις δημιουργεί η παχυσαρκία! Ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος συνδέεται με αυτοκτονικό ιδεασμό στις γυναίκες, ενώ στους άνδρες σχετίζεται με απόπειρες αυτοκτονίας και με αυτοκτονικό ιδεασμό.

Η αρνητική εικόνα του σώματος «τραυματίζει» περισσότερο τον ψυχισμό των γυναικών. Μεγάλες επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι τα παχύσαρκα άτομα εμφανίζουν γενικά μεγαλύτερη συναισθηματική κόπωση, ενώ συσχετίζουν άμεσα την κακή εικόνα που μπορεί να έχει κάποιος για το σώμα του με τα περιττά κιλά.

Την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αυτή παράμετρο υπογράμμισαν σε συνέντευξη τύπου ο κ. Ιωάννης Κακλαμάνος, πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, ο κ. Ιωάννης Ιωαννίδης, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας και ο κ. Ευθύμιος Καπάνταης, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της διημερίδας με θέμα «Παχυσαρκία: νεότερα δεδομένα, νέες προοπτικές». Η συνέντευξη δόθηκε με αφορμή τη διεξαγωγή της5ης Επιστημονικής Διημερίδας της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, η οποία πραγματοποιείταιστις 23 και 24 Φεβρουαρίου, στο ξενοδοχείο Athenaeum Intercontinental.

Αναφερόμενος στα ευρήματα διεθνών μελετών, ο κ. Κακλαμάνος επεσήμανε τους στενούς δεσμούς μεταξύ ψυχικής διάθεσης και παχυσαρκίας. Η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και παχυσαρκίας -είπε- εμφανίζεται πιο ισχυρή στις γυναίκες, ενώ συνδέεται και με το υψηλό επίπεδο μόρφωσης.

Σύμφωνα με τον ομιλητή, τα παχύσαρκα άτομα εμφανίζουν συνολικά μεγαλύτερη ψυχοπαθολογία απ’ ό,τι τα αδύνατα άτομα. Υπάρχουν, ωστόσο, συγκεκριμένες υποομάδες του παχύσαρκου πληθυσμού, οι οποίες είναι πιο ευπαθείς. Πρόκειται για τους αποκαλούμενους «binge eaters» (binge eating = καταναγκαστική υπερφαγία), τους παχύσαρκους οι οποίοι αναζητούν θεραπεία και τα παχύσαρκα άτομα που ανήκουν σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.

Όπως και με τη σχέση κατάθλιψης και παχυσαρκίας, έτσι και ο συνδυασμός παχυσαρκία και αυτοεκτίμηση εμφανίζει μεγαλύτερη συσχέτιση σε συγκεκριμένες υποομάδες του πληθυσμού, όπως είναι οι «binge eaters» και τα άτομα που αναζητούν θεραπεία.

Ο κ. Καπάνταης έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις σοβαρές επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία, λέγοντας ότι στα παχύσαρκα άτομα συνυπάρχουν παθολογικές καταστάσεις, όπως σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση και διαταραχές των λιπιδίων αίματος.

Η συνύπαρξη αυτή, αποκαλείται «μεταβολικό σύνδρομο» και συναντάται συχνότερα σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτά έχουν μεγάλη ποσότητα λίπους στην κοιλιά και τον κορμό. Η θνητότητα των ατόμων με μεταβολικό σύνδρομο από καρδιαγγειακά συμβάματα είναι τριπλάσια, ενώ η συνολική θνητότητα οποιασδήποτε αιτιολογίας είναι 2,3 φορές μεγαλύτερη από τα φυσιολογικά άτομα.

Πανελλήνια επιδημιολογική μελέτη της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, αποκάλυψε ότι στις ηλικίες 40 έως 70 ετών, το 1/3 των Ελλήνων έχει τουλάχιστον ένα στοιχείο του εν λόγω συνδρόμου, δηλαδή πάσχουν είτε από σακχαρώδη διαβήτη είτε από υπέρταση είτε από δυσλιπιδαιμία, υπενθυμίζοντας ότι το 67% των ανδρών και το 48% των γυναικών έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό.

Δίαιτες: τα «μυστικά»…

Η επιτακτική ανάγκη απώλειας βάρους, οδηγεί συχνά σε ακρότητες ή λανθασμένες επιλογές, τόνισε ο κ. Ιωαννίδης. Ο ομιλητής ανέφερε ότι μία δίαιτα πρέπει να έχει πρωτίστως σωστό προσανατολισμό και ρεαλιστικούς στόχους.

Ρεαλιστικός στόχος -εξήγησε- είναι η απώλεια σωματικού βάρους της τάξης του 5% έως 10% του αρχικού βάρους. Η απώλεια αυτή είναι εφικτή και συνοδεύεται από ευεργετικά μεταβολικά αποτελέσματα: βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη που υπάρχει ως αιτιολογικό υπόστρωμα του μεταβολικού συνδρόμου και επιτυγχάνει σημαντική βελτίωση των τιμών του σακχάρου, των λιπιδίων και της αρτηριακής πίεσης.

Σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη, η απώλεια 10% του αρχικού σωματικού βάρους συνοδεύεται από μείωση >20% ολικής θνητότητας, μείωση των θανάτων από κακοήθειες που σχετίζονται με τη παχυσαρκία, μείωση της αρτηριακής πίεσης (κατά 10mmHg της συστολικής και κατά 20mmHg της διαστολικής ΑΠ), μείωση του σακχάρου νηστείας των διαβητικών ατόμων κατά 50%, ενώ επιφέρει μείωση της ολικής χοληστερόλης (10%), της LDL (15%) και των τριγλυκεριδίων (30%) αυξάνοντας ταυτόχρονα την HDL (8%).

Η απώλεια βάρους -διευκρίνισε- πρέπει να είναι σχετικά αργή και σταδιακή και αυτό επιτυγχάνεται με ολιγοθερμιδική δίαιτα. Ιδιαίτερα σημαντική χαρακτήρισε την τροποποίηση της διαιτητικής συμπεριφοράς των παχύσαρκων ατόμων, κυρίως όσον αφορά τη διατήρηση μακροπρόθεσμα της απώλειας του σωματικού βάρους που θα επιτευχθεί.

Επικαλέστηκε, μάλιστα, το μεγάλο γιατρό της αρχαιότητας, τον Ιπποκράτη, ο οποίος είχε πει ότι οι πολύ αυστηρές δίαιτες δεν είναι σωστές, είναι μάλιστα και επικίνδυνες. Αυτό αναφέρεται και σήμερα από όλους τους γιατρούς και διαιτολόγους.

Τα κύρια συμπεράσματα είναι ότι δεν υπάρχουν «μαγικές» δίαιτες και τρόφιμα με ειδικές ιδιότητες που να προκαλούν απώλεια βάρους. Είναι καλό να απολαμβάνει κανείς όλα τα τρόφιμα, να έχει μία ευελιξία στη διατροφή του, να μπορεί να προσαρμοστεί σε διάφορες συνθήκες που απαιτεί η σύγχρονη ζωή. Και κυρίως να αυξήσει την ενεργητικότητά του, να αυξήσει τη σωματική του δραστηριότητα με ο,τιδήποτε μπορεί να συμβάλει σε αυτό.

Οι γενικές οδηγίες είναι να τρώει κανείς μία ποικιλία τροφίμων. Να τρώει οπωσδήποτε πέντε μερίδες φρούτα και λαχανικά κάθε μέρα. Να φροντίζει να τρώει μικρές μερίδες. Να περιορίσει τα τρόφιμα με ζάχαρη. Να περιορίσει τα τρόφιμα με πολύ λίπος και να έχει κάποια σωματική δραστηριότητα τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα.

Υπέρ και κατά

Ο κ. Ιωαννίδης αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες δίαιτες που ακολουθούν σήμερα παχύσαρκα και υπέρβαρα άτομα, επισημαίνοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους:

  • Ολιγοθερμιδική δίαιτα: Η μείωση των χορηγούμενων θερμίδων κατά 500 έως 1000 ημερησίως, οδηγεί σε απώλεια 0,5 έως 1 κιλού την εβδομάδα. Το διαιτολόγιο πρέπει να είναι θρεπτικά πλήρες, να είναι προσαρμοσμένο στον τρόπο ζωής και στους ρυθμούς του ατόμου και να μην περιλαμβάνει τρόφιμα που το άτομο δεν καταναλώνει ή δεν πρέπει να καταναλώσει.
  • Δίαιτα Atkins: Αποτελεί ένα πρόγραμμα διατροφής τεσσάρων φάσεων και βασίζεται στο μεγάλο περιορισμό των υδατανθράκων της τροφής. Το μεγάλο μέρος των θερμίδων προσλαμβάνεται από το λίπος (60%) και τις πρωτεΐνες (>30%). Η δίαιτα αυτή επιτυγχάνει σημαντική απώλεια βάρους και βραχυπρόθεσμα είναι ενδεχομένως πιο αποτελεσματική από την κλασσική, ισορροπημένη, ολιγοθερμιδική, και φτωχή σε λιπαρά δίαιτα που προτείνεται από όλους τους υπεύθυνους οργανισμούς και ιατρικές εταιρείες. Η μεγάλη κατανάλωση λίπους που χαρακτηρίζει τη δίαιτα αυτή, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων και θεωρείται απαράδεκτη. Αλλα προβλήματα από τη μακροχρόνια εφαρμογή μιας τέτοιας δίαιτας αφορούν αυξημένο κίνδυνο νεφρολιθίασης ενώ και οι ελλείψεις βιταμινών και απαραίτητων ιχνοστοιχείων μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες (γι’ αυτό άλλωστε η δίαιτα αυτή συνοδεύεται από τη χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμινών και ιχνοστοιχείων).
  • Δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (The south beach diet): Η δίαιτα αυτή προτείνει τη μειωμένη κατανάλωση υδατανθράκων με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Ο γλυκαιμικός δείκτης, ουσιαστικά, μετρά το πόσο γρήγορα τροφές που εμπεριέχουν υδατάνθρακες, ανεβάζουν τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος. Βάσει λοιπόν αυτού του δείκτη, η πατάτα έχει υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τη ζάχαρη, που σημαίνει πως ανεβάζει το σάκχαρο με πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι η επιτραπέζια ζάχαρη. Τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι τα φρούτα, τα όσπρια, τα ζυμαρικά κ.α. Σε αντίθεση με όλες τις «παράδοξες» φημισμένες δίαιτες, η εν λόγω δίαιτα δεν φαίνεται να ενέχει επικινδυνότητα.
  • Slim fast diet (Δίαιτα γευμάτων σε σκόνη): Βασίζεται στη χορήγηση έτοιμων σκευασμάτων σε μορφή σκόνης, που εμπεριέχουν σχεδόν όλα τα θρεπτικά συστατικά, με πολύ μικρή περιεκτικότητα σε λιπαρά και αποδίδουν σταθερό θερμιδικό περιεχόμενο ανά σερβίρισμα. Ο ενδιαφερόμενος καλείται να αντικαταστήσει ένα ή δύο γεύματα, με παρασκεύασμα που προκύπτει από την εν λόγω σκόνη στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου υποθερμιδικού διαιτολόγιου. Το καλό αποτέλεσμα τέτοιου είδους διατροφικών σχημάτων, οφείλεται στο γεγονός της απολύτου συγκεκριμένης και ελεγχόμενης, θερμιδικής απόδοσης των υποκατάστατων γευμάτων, σε σχέση με γεύματα που δίδονται σε μια δίαιτα απώλειας βάρους και που συχνά διαφοροποιούνται, από τη μεριά του ατόμου που εφαρμόζει τη δίαιτα, σε θερμιδική απόδοση. Τα υποκατάστατα γευμάτων πάντως αν και είναι αποτελεσματικά, δεν φαίνεται να συμβάλλουν στην αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς του ατόμου, που ουσιαστικά αποτελεί το βασικό προσανατολισμό κάθε σωστής θεραπευτικής προσέγγισης της παχυσαρκίας.
  • Δίαιτα Hey: Πρόκειται για δίαιτα, που περιορίζει συγκεκριμένους συνδυασμούς τροφίμων. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να καταναλώνουμε κρέας με πατάτες ή κιμά με μακαρόνια, κάτι που είναι επιστημονικά αστήρικτο. Η συγκεκριμένη δίαιτα δημιουργεί λαθεμένα την εντύπωση ότι μεγαλύτερη σημασία έχει ο συνδυασμός των τροφίμων, παρά η ποσότητα, στην οποία αυτά καταναλώνονται. Ο περιορισμός στην πρόσληψη ορισμένων ομάδων τροφίμων, όπως των γαλακτοκομικών, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ελλείψεις σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, όπως το ασβέστιο.
  • Δίαιτες μονοφαγίας: Πρόκειται για δίαιτες, στις οποίες καταναλώνεται ένα ορισμένο τρόφιμο ή φαγητό κατά τη διάρκεια της κάθε ημέρας, χωρίς να περιορίζουν τις ποσότητες που πρέπει να καταναλωθούν. Έχουν πολύ σοβαρά μειονεκτήματα, κυρίως επειδή δεν καλύπτουν τις ανάγκες του ατόμου σε θρεπτικά συστατικά, προκαλώντας σημαντικές ελλείψεις στον οργανισμό.

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: