Στη δίνη της βίας το Ιράκ εναποθέτει τις ελπίδες του στις εκλογές του 2005

51

Οι χειρότεροι φόβοι της διεθνούς κοινότητας επιβεβαιώνονται στο Ιράκ της κατοχής. Επιθέσεις αυτοκτονίας, απαγωγές και εκτελέσεις, παραλογισμός στη φυλακή Αμπού Γκράιμπ. Αιματηρή εξέγερση ανταρτών, «δάκτυλος» Αλ Κάιντα, στρατιωτικές επιχειρήσεις κάμψης της αντίστασης με εκατοντάδες νεκρούς.

Το 2004 ο πόλεμος δείχνει το φρικτό του πρόσωπο. Φωτογραφίες απίστευτης βαρβαρότητας από την κόλαση των φυλακών Αμπού Γκράιμπ προκαλούν θύελλα αντιδράσεων. Στρατιωτικοί, άνδρες και γυναίκες, γελούν επάνω από «πυραμίδα» γυμνών κρατουμενων, τρομοκρατούν Ιρακινούς, εξευτελίζουν και ταπεινώνουν. Τζορτζ Ο.Μπους και Ντόναλντ Ράμσφελντ αναγκάζονται σε δημόσια συγγνώμη.

Ανεξάρτητες εκθέσεις της αμερικανικής κυβέρνησης συγκλίνουν ότι το σκάνδαλο κακομεταχείρισης απηχεί έλλειμμα στρατιωτικής ηγεσίας και πειθαρχίας σε τοπικό επίπεδο. Δεν διαπιστώνεται επίσημη πολιτική βασανιστηρίων. Στην ηγεσία του Πενταγώνου και συγκεκριμένα στον υπουργό Ντόναλντ Ράμσφελντ επιρρίπεται έμμεση ευθύνη για το χάος της διαβόητης φυλακής, λόγω ανεπαρκούς συνολικής εποπτείας.

Από το χάος της Αμπού Γκράιμπ στο κύμα απαγωγών

Ένα νέο επικίνδυνο κεφάλαιο ανοίγει για το Ιράκ τον Απρίλιο με την εκτέλεση του πρώτου ομήρου. Σοκ προκαλεί το ανατριχιαστικό βίντεο με τον αποκεφαλισμό του Ιταλού Φαμπρίτσιο Κουατρόκι. Το μεγάλο χτύπημα για τις ΗΠΑ θα έλθει το Μάιο με την εκτέλεση του Αμερικανού Νίκολας Μπεργκ από την οργάνωση του διαβόητου καταζητούμενου Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι, ο οποίος διακηρύσσει πίστη στην Αλ Κάιντα.

Στα χέρια εξτρεμιστών πέφτουν δεκάδες πολίτες από 20 και πλέον χώρες. Πάγιο αίτημα των απαγωγέων είναι η απόσυρση των κατοχικών δυνάμεων από το Ιράκ, η ανταλλαγή κρατουμένων και η καταβολή λύτρων. Από πλευράς διεθνούς κοινότητας απορρίπτεται οποιαδήποτε διαπραγμάτευση, όπως επίσης και η «προσφορά» του Οσάμα Μπιν Λάντεν για υπό όρους ειρήνη με τα ευρωπαϊκά κράτη. Και οι εκτελέσεις πληθαίνουν…

Ανοιχτα μέτωπα σε Φαλούτζα-Νατζάφ και επιθέσεις αυτοκτονίας

Η άγρια δολοφονία τεσσάρων Αμερικανών εργολάβων στη Φαλούτζα συγκλονίζει τις ΗΠΑ τον Απρίλιο. Οι αντιστασιακοί εντείνουν τις επιθέσεις στη σουνιτική πόλη για να ακολουθήσει μαζική επιχείρηση των αμερικανικών δυνάμεων με εκατοντάδες νεκρούς. Λίγο πριν από την εκπονή του έτους οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν για την εξόντωση πυρήνων ανταρτών, καθοδηγούμενων από τον Αλ Ζαρκάουι.

Επί δύο μήνες οι αμερικανικές δυνάμεις θα πολεμήσουν με υποστηρικτές του σκληροπυρηνικού σιίτη ηγέτη Μοκτάντα Αλ Σαντρ και για τον έλεγχο της Νατζάφ. Το θρίλερ λήγει στα τέλη Αυγούστου με εκεχειρία κατόπιν της μεσολάβησης του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη των σιιτών Αγιατολάχ Αλί Αλ Σιστανί.

Έχει προηγηθεί εκατόμβη στην Κούφα, και επέκταση των συγκρούσεων στο Σαντρ Σίτι, Βασόρα και Νασιρίγια. Στο στόχαστρο εκκαθαριστικών επιχειρήσεων για τη διασφάλιση της ομαλότητας των εκλογών του 2005 βρίσκονται επίσης οι πόλεις Σαμάρα, Ραμάντι και Μοσούλη.

Το 2004 βρίσκει το Βόρειο Ιράκ να θρηνεί το θάνατο 271 ατόμων από διπλή επίθεση αυτοκτονίας στα γραρφεία κουρδικών κομμάτων, ενώ η χώρα βάφεται στο αίμα σιιτών κατά την κορύφωση της ιερότερης εορτής τους, Ασούρα. «Δάκτυλος» της Αλ Κάιντα διαφαίνεται πίσω από το μπαράζ εκρήξεων σε Κερμπάλα και Βαγδάτη με απολογισμό 182 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.

Οι διαρκείς επιθέσεις αυτοκτονίας κοστίζουν τη ζωή εκατοντάδων αμάχων και ανδρών των συμμαχικών δυνάμεων. Νεκρός θα πέσει στη Βαγδάτη ο προεδρεύων του μεταβατικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης, καθώς και ο υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας. Απόπειρα δολοφονίας και εις βάρος του Αγιατολάχ Αλί αλ Σιστανί.

Ο αριθμός των Αμερικανών που έχουν σκοτωθεί στο Ιράκ ξεπερνά πλέον τους 1.000. Λίγο πριν από την εκπνοή του έτους οι αμερικανικές δυνάμεις θα υποστούν τις μεγαλύτερες απώλειες από την έναρξη του πολέμου με το θάνατο 20 στρατιωτών σε επίθεση σε βάση της Μοσούλης. Έχει προηγηθεί διπλή επίθεση αυτοκτονίας κατά σιιτών σε Νατζάφ και Κερμπάλα με απολογισμό 62 νεκρούς.

Ανάκτηση εθνικής κυριαρχίας – Βαμμένος με αίμα ο δρόμος των εκλογών

Μήνας εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων ήταν ο Ιούνιος. Το Συμβούλιο Διακυβέρνησης διαλύεται κατόπιν της υπογραφής του προσωρινού Συντάγματος. Ακολουθεί την 1η Ιουλίου η μεταβίβαση της εξουσίας προς ιρακινή μεταβατική κυβέρνηση υπό τον σιίτη πρωθυπουργό Ιγιάντ Αλάουι. Μετά την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας, ο Σαντάμ Χουσεΐν μεταφέρεται υπό ιρακινή κράτηση εν όψει της δίκης του σε ορίζοντα διετίας.

Στις 31 Ιανουαρίου του 2005 οι Ιρακινοί καλούνται να εκλέξουν την Εθνοσυνέλευση που υποχρεούται -πέραν της εκ των έσω ανάδειξης πρωθυπουργού και προέδρου- να ολοκληρώσει τη διαδικασία κατάρτισης του μόνιμου Συντάγματος έως τις 15 Αυγούστου 2005 και ακολούθως να οργανώσει δημοψήφισμα προς έγκριση του κειμένου έως τις 15 Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Η πρώτη συνταγματική κυβέρνηση του Ιράκ -μέσω απευθείας εκλογής- δεν θα έλθει πριν από το Δεκέμβριο του 2005.

Για την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος μεταβίβασης της εξουσίας οι ΗΠΑ είχαν στραφεί τον Ιανουάριο του 2004 στον ΟΗΕ προκειμένου να απαντήσει στο επιτακτικό αίτημα των σιιτών «εκλογές τώρα». Ομάδα εμπειρογνωμώνων εστάλη στο Βαγδάτη, αποφαινόμενη -εξίσου με τις ΗΠΑ- ότι δεν υπήρχε δυνατότητα διενέργειας ελεύθερων και δίκαιων εκλογών προ της μεταβίβασης της εξουσίας.

Στις 15 Δεκεμβρίου αρχίζει η προεκλογική εκστρατεία και το Ιράκ βάφεται στο αίμα με την προαναφερθείσα επίθεση κατά Αμερικανών στη Μοσούλη και κατά σιιτών σε Νατζάφ και Κερμπάλα. Προς υποστήριξη των εκλογών του Ιανουαρίου μεταβαίνουν αιφνιδιαστικά στο Ιράκ οι Τόνι Μπλερ και Ντόναλντ Ράμσφελντ.

«Καυτά» πορίσματα και διπλωματία

Εν μέσω συνεχιζόμενων εκρήξεων και ταραχών εντείνεται η πολιτική διαμάχη για τη «δικαίωση» του πολέμου στο Ιράκ, λόγω του πορίσματος επίσημης αμερικανικής έκθεσης περί ανυπαρξίας (αλλά πρόθεσης για την ανάπτυξη) όπλων μαζικής καταστροφής την περίοδο της στρατιωτικής επέμβασης. Έχει προηγηθεί από πλευράς Κόλιν Πάουελ η αιφνίδια ομολογία ότι αποτελεί «ανοικτό ερώτημα» κατά πόσο υπήρξαν όντως αποθέματα απαγορευμένων όπλων.

Κόλαφος και το πόρισμα της Γερουσίας των ΗΠΑ για τη CIA, στην οποία χρεώνεται υπερεκτίμηση της απειλής των όπλων του Ιράκ. Πάντως, ο Λευκός Οίκος απαλλάσσεται των κατηγοριών για άσκηση πιέσεων προς τους αναλυτές της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών προκειμένου να στηρίξουν το «κατηγορώ» κατά του Σαντάμ Χουσεΐν. Απτόητος ο Μπους εμμένει στα «οφέλη» του πολέμου και ζητά ενότητα.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Τόνι Μπλερ, ο οποίος τελικώς «αθωώνεται» από τις κατηγορίες παραπλάνησης του βρετανικού λαού για τα όπλα του Ιράκ. Το σχετικό πόρισμα της επιτροπής Χάτον (αναφορικά με την υπόθεση της αυτοκτονίας του Δρ Ντέιβιντ Κέλι) ακολουθεί η επίσημη απολογία του BBC προς την Ντάουνινγκ Στριτ. Όμως, η πλειονότητα των πολιτών σε ΗΠΑ και Βρετανία δεν στηρίζει πλέον τον πόλεμο.

Πλήγμα για το διεθνές κύρος των ΗΠΑ συνιστά και η απόσυρση των ισπανικών δυνάμεων από το Ιράκ με απόφαση του νέου σοσιαλιστή πρωθυπουργού της Ισπανίας Χοσέ Θαπατέρο. Ως προς την προσέγγιση της Ουάσινγκτον με την Ευρώπη, η δήλωση του Ζακ Σιράκ ότι με τον πόλεμο στο Ιράκ «δεν είμαστε πιο ασφαλείς» είναι ενδεικτική…

Ε.Μ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ