Επιμέλεια:

Επιμέλεια:

Bιολογία

Ε: ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΡΩΤΗΣΩ ΑΝ ΣΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΤΡΙΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΗΤΑΝ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΥΟΤΥΠΟΥ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.ΑΝ ΔΕΝ ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ ΓΡΑΨΕΙ,ΠΟΣΟ ΠΕΡΙΠΟΥ ΘΑ ΑΦΑΙΡΕΘΕΙ?

Α: Εκ πρώτης όψεως και λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάντηση στην συγκεκριμένη ερώτηση θα ήταν πολύ μεγάλη, φαίνεται ότι δεν απαιτείται η καταγραφή του τρόπου κατασκευής του καρυότυπου. Για μεγαλύτερη σιγουριά θα πρέπει να περιμένετε τις οδηγίες του υπουργείου. Αν τελικά απαιτείται, τότε θα αφαιρεθεί περίπου το 1/3 των μορίων της ερώτησης. Πάντως για μεγαλύτερη σιγουριά και ειδικά όταν ένα θέμα σχετίζεται άμεσα με την απάντηση, καλό είναι να γράφεται έτσι ώστε να είστε σίγουροι ότι δεν πρόκειται να χάσετε βαθμούς.

Ε: ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ, ΕΡΩΤΗΣΗ 4 ΕΧΩ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ ΤΟ β. γιατι να μην θεωρηθει σωστο αφου το αναφερει στη πρωτη παραγραφο του βιβλιου, σελιδα 135 καθωs και στον πινακα τηs ιδιαs σελιδαs.

Α: Γιατί για να είναι σωστή αυτή η επιλογή, θα έπρεπε να λέει κύτταρα διαγονιδιακών ζώων.

Ε: Exo mia aporia. Stin Biologia, sto 4o thema zitage tous paragontes gia megali paragogikotita kai edine 10 monades. Etsi ego theorisa oti epeidi einai polles autes oi monades tha xreiazotan kati parapano kai eipa oti eksartatai kai apo tin klisi tou edafous kai apo ti sixnotita ton broxoptoseon kai kapoia alla. Den ithele pragmata parapano me toses monades? (Se antithesi i perigrafi gia to pos briskoume tin kathari protogeni paragogikotita, itan megalutero to kommati kai epairne ligoteres monades)

Α: Η απάντηση που έπρεπε να δοθεί είναι η παρακάτω: Σελ. 79 «Οι κύριοι παράγοντες … (μόνο για χερσαία οικοσυστήματα)».

Ε: Σε ένα αυτότροφο οικοσύστημα που έχει μέχρι 2ης τάξης καταναλωτές, ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός των διαφορετικών ειδών που υπάρχουν; 3 ή 4 και γιατί;

Α: H ερώτηση σου δεν μπορεί να απαντηθεί. Δεν πρέπει να μπερδεύεις τα τροφικά επίπεδα με τα διαφορετικά είδη των οργανισμών. Σε ένα οικοσύστημα με τρία τροφικά επίπεδα (παραγωγοί, καταναλωτές α τάξης και καταναλωτές β τάξης),όπως αναφέρεις στην ερώτηση σου, είναι δυνατό να υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη ανά επίπεδο. Μάλιστα όσο πιο πλούσιο είναι ένα οικοσύστημα τόσο πιο πολλά είδη διαφορετικών οργανισμών θα βρίσκονται σε κάθε τροφικό επίπεδο. Η αντίστοιχη λογική ισχύει και για φτωχά οικοσυστήματα.

Ε: To aminoksi einai treis azotouxes vaseis? dil. to ACG antiprosopevei ena aminoksi? Se ti diaferei apo to kodikonio?

Α: Το αμινοξύ είναι το μονομερές από το οποίο αποτελούνται οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες που σχηματίζουν τις πρωτείνες, δηλαδη οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες των πρωτεινών αποτελούνται από αμινοξέα. Αντιθετα το κωδικόνιο είναι μια τριπλέτα βάσεων (τρεις συνεχείς βάσεις ή τρία συνεχή νουκλεοτίδια) και σχετίζεται με την κωδικοποίηση πληροφορίας στο γενετικό υλικό. Ο όρος κωδικόνιο αναφέρεται τόσο στην κωδική αλυσίδα του γονιδίου όσο και στην αλυσίδα του mRNA που προκύπτει με την μεταγραφή ενός γονιδίου, δηλαδή η κωδική αλυσίδα του γονιδίου και η αλυσίδα του mRNA αποτελούνται από κωδικόνια. Κάθε κωδικόνιο αντιστοιχεί σε ένα αμινοξύ, εκτός από τα τρία κωδικόνια λήξης. Η σωστή έκφραση που πρέπει να χρησιμοποιείται λοιπόν είναι: ένα κωδικόνιο (στην κωδική αλυσίδα του γονιδίου ή στο mRNA) κωδικοποιεί ένα αμινοξύ (στην πολυπεπτιδική αλυσίδα που σχηματίζεται κατά την μετάφραση).

Ε: Θα μπορουσατε να μου λυσετε μια απορια? Σημερα στην βιολογια στο 1ο ερωτημα του 4ου θεματος εδωσα την εξης λυση : Η καθαρη πρωτογενης παραγωγικοτητα υπολογιζεται ως εξης: Βιομαζα απριλιου ? βιομαζα νοεμβριου = 800 ? 600 = 200 Εφοσον μιλαμε για παραγωγικοτητα ενοουμε το ρυθμο παραγωγης οργανικων ουσιων αρα πρεπει να διαιρεσουμε με το αντιστοιχο χρονικο διαστημα (5 μηνες) και θα εχουμε: Κ.Π.Π. = 200/5 = 40

Ειναι τελειως λαθος η σκεψη? Θα τις χασω και τις 4 μοναδες?

Α: Όπως αναφέρεται στο βιβλίο η παραγωγικότητα είναι ρυθμός και αναφέρεται σε δύο συγκεκριμένα χρονικά σημεία (βλεπε παράδειγμα στο βιβλίο όπου υπολογίζεται η καθαρή παραγωγικότητα ενός φρυγανικού οικοσυστήματος). Η συγκεκριμένη ερώτηση στις εξετάσεις ήταν απλή εφαρμογή του παραδείγματος του βιβλίου. Εσύ υπολόγισες τον μέσο ρυθμό ανά μήνα. Η προσέγγιση αυτή ωστόσο πέρα από το γεγονός ότι δεν ήταν το ζητούμενο της ερώτησης, είναι και λανθασμένη γιατί δεν ισχύουν οι ίδιες συνθήκες σε όλους τους μήνες, οπότε ο απόλυτος ρυθμός ανά μήνα διαφέρει (μην ξεχνάς ότι η ερώτηση δεν αναφερόταν σε μέσο όρο παραγωγικότητας). Για παράδειγμα από τη γραφική παράσταση η καθαρή παραγωγικότητα μεταξύ Νοέμβρη (600g/m2) και Δεκέμβρη (περίπου 680g/m2) είναι 680-600=80mg/m2, ενώ μεταξύ Δεκέμβρη και Ιανουαρίου (περίπου 680g/m2) είναι 680-680=0 δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα αυτό δεν υπήρχε αύξηση της καθαρής παραγωγικότητας.

Ε: Στο 4ο θέμα στο πρώτο ερώτημα βρήκα την παραγωγικότητα ανά μήνα ίση με 40gr/m2*mina Είναι σωστό κι αν όχι πόσα μόρια θα πάρω;

Α: Όπως αναφέρεται στο βιβλίο η παραγωγικότητα είναι ρυθμός και αναφέρεται σε δύο συγκεκριμένα χρονικά σημεία (βλέπε παράδειγμα στο βιβλίο όπου υπολογίζεται η καθαρή παραγωγικότητα ενός φρυγανικού οικοσυστήματος). Η συγκεκριμένη ερώτηση στις εξετάσεις ήταν απλή εφαρμογή του παραδείγματος του βιβλίου. Εσύ υπολόγισες τον μέσο ρυθμό ανά μήνα. Η προσέγγιση αυτή ωστόσο πέρα από το γεγονός ότι δεν ήταν το ζητούμενο της ερώτησης, είναι και λανθασμένη γιατί δεν ισχύουν οι ίδιες συνθήκες σε όλους τους μήνες, οπότε ο απόλυτος ρυθμός ανά μήνα διαφέρει (μην ξεχνάς ότι η ερώτηση δεν αναφερόταν σε μέσο όρο παραγωγικότητας). Για παράδειγμα από τη γραφική παράσταση η καθαρή παραγωγικότητα μεταξύ Νοέμβρη (600g/m2) και Δεκέμβρη (περίπου 680g/m2) είναι 680-600=80mg/m2, ενώ μεταξύ Δεκέμβρη και Ιανουαρίου (περίπου 680g/m2) είναι 680-680=0 δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα αυτό δεν υπήρχε αύξηση της καθαρής παραγωγικότητας.

Ε: Στη μεταλλάξη μιας πρωτεϊνης, όταν μας ζητουν να βρουμε που οφείλεται θα ψάχνουμε μόνο για προσθήκη, έλλειψη, αντικατάσταση μιας βάσης ή και περισσότερων της μίας;

Α: Εάν η μετάλλαξη δεν μπορεί να εξηγηθεί με μια προσθήκη ή έλλειψη ή αντικατάσταση βάσης τότε μόνο ψάχνουμε για περισσότερες από μία.

Ε: Το κωδ. λήξης ανήκει στα εξώνια; (Το σχ. βιβλίο ορίζει τα εξώνια σαν περιοχές που κωδικοποιούν αμινοξέα) Μπορούμε να πούμε ότι το κωδ. λήξης ανήκει στις κωδικοποιούσες περιοχές;

Α: Το κωδικόνιο λήξης είναι αναπόσπαστο τμήμα της κωδικής αλληλουχίας, παρόλο που δεν κωδικοποιεί για κανένα αμινοξύ! Τα υπόλοιπα είναι περιττά και άσχετα με το σχετικό θέμα!

Ε: Στα νυχτερινα λυκεια ειχε τεθει το εξης θεμα. Βοηθηστε με σας παρακαλω :
«Σε χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος, ποια θα είναι η αντίδραση των αιμοφόρων αγγείων του δέρματος που θα οδηγούσε, μετά το κατάλληλο σήμα του εγκεφάλου, στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος; »

Α: Το κέντρο ρύθμισης θερμοκρασίας εντέλει τα περιφερειακά αγγεία να συσταλλούν μειώνοντας τον όγκο του αίματος που φτάνει στην περιφέρεια. Παράλληλα ο εγκέφαλος αυξάνει τη μυϊκή σύσπαση για να παραχθεί θερμότητα. (Γι αυτό το λόγο τρέμουμε όταν κάνει κρύο).

Ε: Οι α-θαλασσαιμια ,η β-θαλασσαιμια και η δρεπανοκυτταρικη ειναι κατηγοριες αναιμιας?Επισης το γονιδιο βς που αναφερεται στη δρεπανοκυτταρικη ειναι το ιδιο με το γονιδιο β που λειπει στη β-θαλασσαιμια?

Α: Και οι τρεις (α-θαλασσαιμία, β-θαλασσαιμία, δρεπανοκυτταρική) οδηγούν σε
αναιμία.
Το γονίδιο βς της δρεπανοκυτταρικής είναι μετάλλαξη του γονιδίου
Β(φυσιολογικό) που κωδικοποιεί τη β-σφαιρίνη όπως και το γονίδιο β της
β-θαλασσαιμία. Είναι δηλ. μεταλλαγμένες μορφές του ίδιου γονιδίου.

Ε: ενα χρωμοσωμα ποσα μορια dna ειναι? οταν εχει διπλασιαστει ποσα ειναι?καιποσες αδερφες χρωματιδες εχει?

Α: Ένα χρωμόσωμα στη μεσοφαση είναι με τη μορφή ινιδίων χρωματίνης και έτσι
1χρωμόσωμα = 1μόριο DNA = 1ινίδιο χρωματίνης.
Μετά την αντιγραφή και κατά τη διάρκεια της μίτωσης.
1χρωμόσωμα = 2μόρια DNA = 2αδελφές χρωματίδες (1αδελφή χρωματίδα =
1μόριο DNA).

Ε: απο ενα υγιη πατερα και μια μανα που εχει το στιγμα για την αιμοροφιλια γεννιουνται 4 παιδια εκ των οποιων βγαινουν ενα κοριτσι φυσιολογικο ενα κοριτσι που φερει το στιγμα για την αιμοροφιλια ,ενα αγορι υγιες και ενα αγορι που ειναι αιμοροφιλικο.Ποια ειναι η πιθανοτητα το παιδι των γονεων να ειναι αγορι και αιμοροφιλικο?Αν πουμε οτι απο τα 4 παιδια το ενα (που ειναι και αγορι) οτι ειναι αιμοροφιλικο τοτε η πιθανοτητα βγαινει 25%.Ενω αν πουμε οτι δυο ειναι τα αγορια και το ενα απο αυτα ειναι αιμοροφιλικο τοτε η πιθανοτητα βγαινει 50%.Ποιο ειναι το σωστο?Ευχαριστω.

Εάν Α ® επικρατές φυσιολογικό γονίδιο
α ® υπολειπόμενο γονίδιο υπεύθυνο για την αιμοφιλία
τότε έχουμε:

Διαφορετικά θα μπορούσαμε να πούμε η πιθανότητα να γεννηθεί αγόρι είναι ½ και η πιθανότητα τα αγόρια να είναι παθολογικά είναι ½, άρα η πιθανότητα για αγόρι αιμορροφυλικό είναι ½ &215; ½ = &188; (25%).

Ε: στην δευτερογενη αποκριση του ανοσοβιολογικου συστηματος προηγειται η υπαρξη των αντισωματων σε σχεση με τα αντιγόνα; πως θα σχεδιάσω τις καμπύλες αντιγόνου-αντισώματος σε σχέση με τον χρόνο;

Α: Και κατά τη δευτερογενή απόκριση η παρουσία του αντιγόνου προηγείται της έκκρισης αντισωμάτων από τα πλασματοκύτταρα που προκύπτουν από τα Β-μνήμης. Έτσι οι καμπύλες είναι παρόμοιες με αυτές της πρωτογενούς.

Ε: γεια σας, θελω να ρωτησω το εξης. τελικα ολα τα βακτήρια ζουν σε αποικίες η μόνο τα σφαιρικά?

Α: Όλα τα βακτήρια όταν αναπτύσσονται σε στερεό θρεπτικό υλικό σχηματίζουν κάποιου είδους αποικίες. Το σχήμα, η υφή και τα χαρακτηριστικά των αποικιών εξαρτώνται από το εκάστοτε βακτηριακό είδος.

Ε: Στη Βιολογία Κατεύθυνσης, σελίδα 119 αναφέρει ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα χρησιμεύουν στην τυποποίηση των ομάδων αίματος. Πώς γίνεται αυτό;

Α: Σύμφωνα με το βιβλίο σας το σύστημα των ομάδων αίματος ΑΒΟ ελέγχεται από τρία πολλαπλά αλληλόμορφα τα οποία ελέγχουν τη σύνθεση συγκεκριμένων τύπων γλυκοπρωτεϊνών στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διακρίνουμε δύο τύπους τους Α και Β ενώ η ομάδα Ο δεν έχει καμιά πρωτεΐνη στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Μονοκλωνικά αντισώματα παράγονται κατά των πρωτεϊνών Α και Β. Όταν τα αντισώματα αυτά αναμιχθούν με ερυθρά αιμοσφαίρια τότε αν το άτομο είναι ομάδας Α τότε θα γίνει αντίδραση συγκόλλησης με τα ερυθρά αιμοσφαίρια και το αντίστοιχο θα γίνει για το Β. Σχηματικά:

A

B

O

αντι – Α

+

αντι – Β

+

Η αντίδραση συγκόλλησης είναι ορατή και με γυμνό μάτι στη σταγόνα του αίματος που χρησιμοποιείται.

Ε: Θα ήθελα να ρωτήσω σχετικά με το μόριο RNA: Θα παίρνω περιπτώσεις για γραμμικό ή κυκλικό μόριο, μονόκλωνο ή δίκλωνο? (για παράδειγμα σε ασκήσεις με φωσφ.δεσμους). Μήπως θα διευκρινίζεται από την άσκηση? ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.

Α: Τα μόρια RNA είναι πάντα μολόκλωνα. Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις οι οποίες όμως δεν αναφέρονται στο σχολικό βιβλίο. Σαν παράδειγμα μόνο αναφέρω το εξής: Μπορεί τοπικά η αλληλουχία ενός μορίου RNA να είναι τέτοια ώστε σε περιορισμένη έκταση δύο τμήματα του μορίου RNA να ζευγαρώνουν (μέσω συμπληρωματικών βάσεων) δημιουργώντας μια δευτεροταγή δομή. Τώρα στις ασκήσεις τα RNA που παίζουν είναι mRNA τα οποία θα τα θεωρείς γραμμικά.

Ε: στο κεφάλαιο 6(μεταλλαξεις) λέει ότι στα άτομα που πάσχουν από β-θαλασσαιμία(ομόζυγα) γίνονται συχνές μεταγγίσεις αίματος,που όμως δημιουργούν πρόβλημα λόγω υπερφόρτωσης του οργανισμού με σίδηρο(σελ93).πώς δημιουργείται αυτή η υπερφόρτωση?προστίθεται επιπλέον σίδηρος που δεν υπήρχε?ετσι κι αλλιώς,αν παράγονταν β-αλυσίδες πάλι δεν θα είχαμε σίδηρο?στο ίδιο κεφάλαιο στην παράγραφο για τον καρκίνο,αναφέρει ότι η μελαγχρωματική ξηροδερμία προκαλείται από μετάλλαξη στα επιδιορθωτικά ένζυμα του dna και οτι τα άτομα που πάσχουν έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου(σελ101).εφόσον ο καρκίνος οφείλεται στα επιδιορθωτικά ένζυμα,η μελαγχρωματική ξηροδερμία κατα ποιον τρόπο συμμετέχει?είναι αιτία ή σύμπτωμα του καρκίνου?ΠΡΟΚΑΛΕΙ βλάβες στα επιδιορθωτικά ή ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ από βλάβες σάυτά?

A: Θετική κατεύθυνση: Στους ασθενείς με β – θαλασσαιμία γίνονται, όπως σωστά ανέφερες, συχνές μεταγγίσεις αίματος. Σ’ αυτούς όμως τους ασθενείς τα ερυθροκύτταρα καταστρέφονται με γρηγορότερο ρυθμό σε σύγκριση με τους φυσιολογικούς ανθρώπους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο Fe, που φυσιολογικά βρίσκεται συνδεδεμένος με την αιμοσφαιρίνη μέσα στα κύτταρα, να βγαίνει έξω από αυτά και να εναποτίθεται στους ιστούς. Οι συχνές μεταγγίσεις οδηγούν σε αυξημένη εναπόθεση Fe στους ιστούς, η οποία αντιμετωπίζεται με τη διαδικασία της αποσιδήρωσης όπως αναφέρει το βιβλίο.
Η μελαγχρωματική ξηροδερμία είναι ασθένεια (δεν είναι σύμπτωμα του καρκίνου) που χαρακτηρίζεται από υπερευαισθησία στον ήλιο και αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης δερματικών και οφθαλμικών νεοπλασμάτων, τα οποία μπορεί να είναι καλοήθη ή κακοήθη (καρκίνος). Συγκεκριμένα υπάρχουν στοιχεία ότι ασθενείς κάτω των 20 ετών με μελαγχρωματική ξηροδερμία παρουσιάζουν πάνω από 1000 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν κακοήθη νεοπλάσματα (καρκίνο) στο δέρμα και στα μάτια. Η ασθένεια ακολουθεί υπολειπόμενο αυτοσωμικό τύπο κληρονομικότητας και οφείλεται σε μεταλλάξεις σε μια σειρά γονιδίων που σχετίζονται με την κωδικοποίηση των επιδιορθωτικών ενζύμων. Επομένως, από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ο καρκίνος είναι ένα πολύ πιθανό επακόλουθο στους ασθενείς με μελαγχρωματική ξηροδερμία. Μη ξεχνάς ότι ο καρκίνος προϋποθέτει την παρουσία μιας σειράς μεταλλάξεων γονιδιακών και χρωμοσωμικών, για να εμφανιστεί σαν κλινικό σύμπτωμα. Η μη φυσιολογική λειτουργία των ενζύμων που διορθώνουν τα λάθη κατά την αντιγραφή του DNA, αυξάνει την πιθανότητα μεταλλάξεων και άρα εμφάνισης καρκίνου.

Ε:στο κεφαλαιο για την ειδικη αμυνα,λέει ότι τα Τ-λεμφοκύταρα ειδοποιούν με ειδικές ουσίες τα άλλα λεμφοκύτταρα,όπως τα Β-λεμφοκύτταρα.(σελ35)το ίδιο περιγράφεται και στη συνεχεια του βιβλίου όπου γίνεται αναλυτική περιγραφή των σταδίων της πρωτογενής ανοσοβιολογικής αποκρισης(σελ37-38).στο κομμάτι όμως που μιλάει για τα Β-λεμφπκυτταρα,λέει ότι ενεργοποιούνται από τα ίδια τα αντιγόνα(σελ35)(αντίφαση)με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τα πλασματοκύτταρα και να παραγουν και αλλα αντισωματα. ακόμα,στο σημείο που αναφέρει την δράση των αντισωμάτων(σελ36)αναφερει ότι συμβαλλει στην αναγνώριση του αντιγονου απο τα μακροφαγα με σκοπο την καταστροφη του.πως γινεται να συμβαίνει αυτο,αφου υποτίθεται ότι τα μακροφαγα ειδοποιησαν τα βοηθητικα Τ τα οποια ειδοποιησαν με τη σειρα τους τα Β.γίνεται κύκλος?πώς εξηγείται η αντίφαση?τελικά τα Β ενεργοποιούνται από τα βοηθητικά Τ ή απευθείας από τα αντιγόνα?
ακόμα:στη σελίδα 110 του ίδιου βιβλίου(βιολογία γπ)στο παράδειγμα για τη συγκέντρωση του DDT λέει ότι το φυτοφάγο που θα φάει 10 κιλα ενός φυτού θα αποκτησει 10 mg DDT αρα η συγκεντρωση του στους ιστους του θα φτάσει τα 10 Mg ανα κιλο.παράλογο δεν είναι αυτο,αφού τα 10 mg θα απλωθουν σε όλο τον οργανισμό του φυτογφάγου,επομένως η συγκέντρωση θα μειωθει(εκτός αν μιλάμε σε επίπεδο οικοσυστήματος,όπως στον πίνακα που έχει απο κάτω,και όχι σε επίπεδο ενος οργανισμού)

Α:Γενικής παιδείας: Ο τρόπος λειτουργίας του ανοσοβιολογικού συστήματος είναι πολύ πιο περίπλοκος από ότι αναφέρει το βιβλίο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμιά αντίφαση γιατί τα Β λεμφοκύτταρα μπορούν να ενεργοποιηθούν από τα Τ βοηθητικά όπως αναφέρεται στην πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκριση αλλά μπορούν να ενεργοποιηθούν και κατευθείαν από το αντιγόνο. Τα Β λεμφοκύτταρα έχουν στην επιφάνεια τους, συνδεδεμένα με την κυτταρική τους μεμβράνη, τα αντισώματα που κατασκευάζουν και εκκρίνουν, όταν ενεργοποιούνται, όταν δηλαδή μετατρέπονται σε πλασματοκύτταρα. Η σύνδεση με το αντιγόνο γίνεται σε κάποιες περιπτώσεις μέσω αυτών των αντισωμάτων επιφανείας με αποτέλεσμα επίσης την ενεργοποίηση των Β λεμφοκυττάρων. Δέξου ότι η αναφορά αυτή σχετίζεται με το οικοσύστημα και ότι αφού η βιομάζα μειώνεται κατά 90% από το ένα τροφικό επίπεδο στο επόμενο, ενώ η μη βιοδιασπώμενη ουσία όπως το DDT παραμένει σταθερή, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της συγκέντρωσης της, όπως ορίζει η εικόνα στη σελίδα 110.

Ε: Μια αντικατάσταση μιας βάσης από μια άλλη, μέσα σε ένα
ιντρόνιο, θα επιφέρει αλλαγή στην πρωτεΐνη ή οχι και γιατί.

Α: Τα ιντρόνια καταρχήν υπάρχουν μόνο στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Τα ιντρόνια (παρεπιπτόντως ο όρος ιντρόνιο είναι ξενικός και δεν υπάρχει μέσα στο σχολικό βιβλίο. Εσύ που τον άκουσες;) δεν περιέχουν γενετική πληροφορία. Άρα αντικατάσταση βάσης μέσα σε ένα ιντρόνιο δεν επιφέρει καμία αλλαγή στην παραγόμενη πρωτεΐνη.

Ε:α)Μπορούμε να κάνουμε τροφικές πυραμίδες με τιμές παραγωγικότητα; β)Αν ναι, βάζουμε τη μικτή ή τη καθαρή παραγωγικότητα;

A: Α. Πράγματι μπορούμε. Αφού η Τροφική πυραμίδα αναφέρεται στην απόλυτη τιμή του μεγέθους (ενέργεια, βιομάζα, αριθμός ατόμων) ισχύει και για την μεταβολή του μεγέθους. Παρόλα αυτά όμως, ενώ η σχετική γνώση υπάρχει στο σχολικό βιβλίο δε δίνεται αντίστοιχο παράδειγμα. Βέβαια μπορεί να θεωρείται αυτονόητο.

Β. Επειδή μόνο η καθαρή παραγωγικότητα είναι μετρήσιμη (π.χ. με τη μέθοδο των τετραγώνων), μόνο με αυτή μπορούμε να φτιάξουμε κάτι τέτοιο.

Δίνω ένα παράδειγμα:

Αν σε ένα οικοσύστημα για το χρονικό διάστημα Νοέμβριο -> Απρίλιο μετρήθηκε η Καθαρή Πρωτογενής Παραγωγικότητα και είναι 800gr/m2 τότε θα ισχύει:

Καθαρή πρωτογενής παραγωγικότητα (παραγωγοί)

800gr/m2

Καθαρή δευτερογενής παραγωγικότητα (1ης τάξης καταναλωτές)

80gr/m2

Καθαρή τριτογενής παραγωγικότητα (2ης τάξης καταναλωτές)

8gr/m2

κ.ο.κ.

Αυτό το σημείο για το οποίο έχεις απορία είναι και η βάση για να εξηγήσει κάποιος γιατί τα πολύπλοκα οικοσυστήματα είναι περισσότερο σταθερά, αυτό ισχύει διότι:

Αφού η καθαρή πρωτογενής παραγωγικότητα, είναι το μέτρο της φωτοσυνθετικής απόδοσης των παραγωγών σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη είναι τόσο περισσότεροι οργανισμοί μπορούν να στηριχθούν από αυτή. Αφού ισχύει ο νόμος του 10% τότε ένα παράδειγμα θα ήταν:

Οικοσύστημα Α

Οικοσύστημα Β

Καθαρή πρωτογενής παραγωγικότητα

800gr/m2

8000gr/m2

Καθαρή δευτερογενής παραγωγικότητα

80gr/m2

800gr/m2

Καθαρή τριτογενής παραγωγικότητα

8gr/m2

80gr/m2

Καθαρή τεταρτογενής παραγωγικότητα

0,8gr/m2

8gr/m2

Αν φτιάξουμε τις αντίστοιχες πυραμίδες

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ Α ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ Β

Από τα παραπάνω εύκολα συμπεραίνουμε ότι η μεγαλύτερη καθαρή πρωτογενής παραγωγικότητα του οικοσυστήματος Β επαρκεί για να στηρίξει περισσότερους οργανισμούς πράγμα το οποίο μεταφράζεται σε:

1. Μεγαλύτερο αριθμό ατόμων ανά είδος ή και

2. Περισσότερα διαφορετικά είδη ή και

3. Περισσότερες τάξεις καταναλωτών.

Υ.Σ. Ελπίζω να βοήθησα.

Ε: Sto telos tou 7ou kefalaiou tou sxolikou vivliou,anapheretai mia paragraphos sxetika me th dihthish kai th fygokentrhsh proionton.Epeidh yparxei megalo mperdema,einai telika entos h ektos ylhs?

A: Τα κεφάλαια τα οποία βρίσκονται στην εξεταστέα ύλη είναι:
Κεφ. 1, 2, 4, 5, 6,
Το κεφάλαιο 7, εκτός από την ενότητα «Η παραγωγή της πενικιλίνης αποτελεί σημαντικό σταθμό στην πορεία της βιοτεχνολογίας» (σελ. 11 – 112).
Το κεφάλαιο 8, εκτός από τις ενότητες «Εμβόλια» και «Αντιβιοτικά».
Άρα η παράγραφος σχετικά με την διήθηση και την φυγοκέκτρηση είναι εντός ύλης.
Για επιβεβαίωση:
www.ypeptho.gr ® tab(εκπαιδευτικοί) ® εξετάσεις ® εξεταστέα ύλη ημερησίων λυκείων.

Ε: Geia sas, exo mperdeutei edo kai kairo me tis askiskeis sti biologia genikis paideias pou anaferontai stin paragogikotita (protogeni, meikti ktl) kai sto pos tin upologizoume. Mporeite na mou peite kapoia methologia me kapia paradeigmata gia na tin brisko?

Ε: Στο σχολικό βιβλίο αναφέρεται ότι τα φυτά προσβάλλονται από ιούς κλπ παθογόνους μικροοργανισμούς. Με τι τρόπο τα φυτά αμύνονται; Παράγουν αντισώματα;

Α: Τα φυτά, δεν διαθέτουν ανοσοποιητικό σύστημα και άρα δεν παράγουν αντισώματα. Εντούτοις αμύνονται ενάντια στους παθογόνους μικροοργανισμούς με άλλους μηχανισμούς οι οποίοι μπορεί να είναι:

α) Παραγωγή αντιβιοτικών ουσιών.
β) Ένζυμα τα οποία καταστρέφουν το κυτταρικό τοίχωμα των παθογόνων μικροβίων.
γ) Με επιλεκτική νέκρωση των προσβεβλημένων ιστών ώστε να εμποδιστεί η εξάπλωση της μόλυνσης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ανοσοποιητικό σύστημα διαθέτουν μόνο τα ζώα και μάλιστα τα ανώτερα σπονδυλόζωα (δηλαδή τα θηλαστικά).

Ε: Κάποιος κατά τη διάρκεια της ζωής του λόγω μεταλλαξογόνου ακτινοβολίας απέκτησε υπολειπόμενο γονιδίου για μια πάθηση. Αργότερα το παιδί τους γεννήθηκε με αυτή την πάθηση Αληθεύει η πρόταση; Να αιτιολογηθεί η απάντηση.

Α: Η πρόταση δεν αληθεύει. Εάν η μετάλλαξη γίνει σε σωματικά κύτταρα δεν μεταβιβάζεται στους απογόνους. Εάν γίνει στους γαμέτες μπορεί να μεταβιβαστεί στους απογόνους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και αν ακόμη έχει γίνει στους γαμέτες το ότι έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ενός υπολειπόμενου παθολογικού γονιδίου· δεν εμφανίζεται στο φαινότυπο παρά μόνο εάν βρεθεί σε ομόζυγη κατάσταση. Γεγονός που εξαρτάται και από τον άλλο γονέα. Στην περίπτωση που και ο άλλος γονέας είναι φορέας του παθολογικού γονιδίου τότε η πιθανότητα γέννησης παιδιού με την πάθηση είναι 25%.

Ε: Τα κεφάλαια 7, 8 και 9 της Βιολογίας κατεύθυνσης συνδέονται με κάποιο άλλο κεφάλαιο του βιβλίου? πρέπει να το συνδυάσω με κάποιο άλλο κεφάλαιο?

Α: Όλα τα κεφάλαια συνδέονται μεταξύ τους, αφού το ένα παρέχει γνώσεις για
το επόμενο. Παρόλα αυτά υπάρχει μία σαφής σύνδεση των κεφαλαίων 7, 8, 9
με το κεφάλαιο 4 (Τεχνολογία Ανασυνδυασμού DNA) και με το κεφάλαιο 2
(ειδικά με την έκφραση της γενετικής πληροφορίας).

Ε: Το βιβλίο του οργανισμού έχει διάγραμμα της ανάπτυξης μικροοργανισμών σε κλειστή καλλιέργεια(σελ.111).Εάν μας ζητηθεί στις Εξετάσεις να σχεδιάσουμε την αντίστοιχη καμπύλη για μια συνεχή καλλιέργεια,ποιά απάντηση θα θεωρηθεί σωστή(δηλαδή τι θα πρέπει να σχεδιάσουμε με βάση το σχολικό βιβλίο);

Α: Σύμφωνα με το σχολικό βιβλίο, στις συνεχείς καλλιέργειες τα μικρόβια βρίσκονται διαρκώς στην εκθετική φάση ανάπτυξης. Άρα αν θα ήθελες να σχεδιάσεις την αντίστοιχη καμπύλη θα πρέπει αυτή να αυξάνει διαρκώς.
(Εδώ υπάρχει το εξής ζήτημα, στις συνεχείς καλλιέργειες η διατήρηση της εκθετικής φάσης επιτυγχάνεται μέσω αφαίρεσης ποσότητας βιομάζας και αναπλήρωσης με φρέσκο αποστειρωμένο θρεπτικό υλικό. Άρα η συνολική βιομάζα δεν αυξάνει διαρκώς αλλά παρόλα αυτά η καλλιέργεια βρίσκεται σε εκθετική φάση).

Ε: θα ηθελα να μαθω γιατι εχω μπερδευτει. στη δευτερογενη ανοσοβιολογική αποκριση τελικα τα αντισωματα ποιος τα παραγει? Γενικά μπορειτε να μου πειτε ποιοι μηχανισμοί ενεργοποιούνται πχ σε περίπτωση εισοδου ιού για δευτερη φορα?

Α: Στη δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση τα αντισώματα παράγονται
κανονικά από τα Β-λεμφοκύτταρα. Δηλαδή:
Β-μνήμης -> Β-λεμφοκύτταρα -> πλασματοκύτταρα -> αντισώματα.
Οι μηχανισμοί είναι(όχι με την αυτή σειρά):
1. Τα Β-μνήμης ενεργοποιούνται και αρχίζουν την παραγωγή αντισωμάτων.
2. Ιντερφερόνες.
3. Τ-κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα
4. Φαγοκύτταρα (καταστροφή ελευθέρων ιών).
Στη δευτερογενή ανοσοβιολογική αντίδραση δεν υπάρχει πυρετός διότι δεν
εκδηλώνονται καν τα συμπτώματα της ασθένειας.

Ε: Αν μπορείτε θα ήθελα να με βοηθήσετε με την παρακάτω ασκηση την οποία δεν μπορώ να λύσω: Σε 2 καλλιέργειες βακτηρίων, που γίνονται κάτω από τις καταλληλότερες συνθήκες για αυτά, 2 ώρες μετά την έναρξη τους μετρήθηκαν: στη μία 16000 βακτήρια και στην άλλη 10000 βακτήρια, τα οποία μόλις προήλθαν από διαίρεση των προηγούμενων. –Ποιός μπορεί να ήταν ο πληθυσμός των βακτηρίων όταν ξεκίνησε καθεμιά καλλιέργεια; -Μπορεί να καλλιεργούνται και στις 2 βακτήρια του ίδιου είδους; -Μπορεί τα βακτήρια της μιας ή της άλλης ή και των 2 να ανήκουν σε αυτά που διαιρούνται κάθε 20 λεπτά. Επίσης, όταν έχουμε άσκηση που καλλιέργεια βακτηρίων μολύνεται από ιό και πολλαπλασιάζονται και τα 2 σε ίδιους χρόνους, να αφαιρώ από τα βακτήρια κάθε γενιάς όσα μολύνονται από τον ιό; Δυσκολεύονται πολύ οι πράξεις

Ε: Θα μπορουσατε να μου πειτε ποιος ειναι ο ορισμος της ερημοποιησης, γιατι σε αρκετα σημεια του βιβλιου εχω συναντησει πληροφοριες για αυτον τον ορο και δεν ξερω αν στον ορισμο πρεπει να τις συνθεσω η να κανω μια επιλεκτικη παρουσιαση τους.ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ….

Α: Κατ εξοχήν ορισμός της ερημοποίησης δεν υπάρχει σχηματοποιημένος στο βιβλίο. Παρόλα αυτά όμως υπάρχει μια σαφής διάκριση μεταξύ της φυσικής ερημοποίησης (της διαδικασίας που σχηματίζει ερήμους) και της ανθρωπογενούς ερημοποίησης. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ερημοποίηση ανθρωπογενούς προελεύσεως είναι η διαδικασία κατά την οποία ο συνδυασμός πυρκαγιάς, υπερβόσκησης και αποψίλωσης οδηγεί σε μια
σταδιακή μείωση της βιοποικιλότητας μέχρι και την τελική εξαφάνιση των παραγωγών αλλά και των υπολοίπων οργανισμών. Πρέπει πάντα να έχεις κατά νου ότι οι κύριες αιτίες της ερημοποίησης είναι:
α. η φωτιά με την υπερβόσκηση και
β. η αποψίλωση η οποία από μόνη αλλά και σε συνδυασμό με το α. επιτείνει
το φαινόμενο.
Ελπίζω να σε βοήθησα.