Αν και όλοι έχουν ακούσει για την ηπατίτιδα Β, το πιθανότερο είναι ότι αρκετοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος. Τα νεώτερα επιδημιολογικά στοιχεία δικαιολογούν ένα βαθμό ανησυχίας όσον αφορά τη χώρα μας, αφού μια αυξητική τάση των κρουσμάτων είναι εμφανής τα τελευταία χρόνια. Μια υπενθύμιση των μέτρων προφύλαξης από τη νόσο είναι πάντοτε χρήσιμη, ακόμη κι αν κάποιος έχει ήδη προσβληθεί από τον ιό, είναι δηλαδή φορέας.

Στο 8ο Πανελλήνιο Ηπατολογικό Συνέδριο, το οποίο έγινε πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη, ανακοινώθηκαν μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την εξάπλωση της νόσου σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β και από αυτούς τα 350 εκατομμύρια είναι χρόνιοι φορείς.

Υπολογίζεται ότι το ένα τρίτο των τελευταίων θα αναπτύξει κίρρωση του ήπατος. Από τους κιρρωτικούς ασθενείς, ένας στους τρεις έχει εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα να εκδηλώσει τελικά ηπατοκυτταρική ανεπάρκεια και καρκίνο του ήπατος. Οι θάνατοι που αποδίδονται στην ηπατίτιδα Β σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκονται στο επίπεδο των 250 χιλιάδων ανά έτος.

Η εξάπλωση της νόσου παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάλογα με το επίπεδο υγείας σε κάθε χώρα. Στην Αφρική και την Άπω Ανατολή υπολογίζεται ότι η χρόνια λοίμωξη με τον ιό αφορά το 10-15% του πληθυσμού, ενώ στις αναπτυγμένες χώρες του Δυτικού κόσμου το ποσοστό πέφτει στο 1% και τα κρούσματα αφορούν κυρίως τις ομάδες υψηλού κινδύνου (πολυμεταγγιζόμενοι ασθενείς, αιμοκαθαιρόμενοι, χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών, άτομα που υιοθετούν επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά και, φυσικά, το υγειονομικό προσωπικό και οι συγγενείς των φορέων).

Η χώρα μας βρίσκεται σε μια ενδιάμεση κατάσταση με το αντίστοιχο ποσοστό να κυμαίνεται κοντά στο 3%, δηλαδή οι φορείς του ιού είναι περίπου 300.000 άτομα. Απ’ όσους προσβληθούν από τον ιό μόνο 5-10% θα εκδηλώσουν τη χρόνια μορφή της νόσου. Το ανησυχητικό στοιχείο είναι, όμως, ότι το 80% των περιστατικών καρκίνου του ήπατος στην Ελλάδα αποδίδεται στην ηπατίτιδα Β.

Τα τελευταία ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι δεν είναι απαραίτητο να μεσολαβήσει το στάδιο της ενεργού νόσου ή της κίρρωσης για να έχουμε την εκδήλωση ηπατικής κακοήθειας. Η συχνότητά της είναι αυξημένη και ανάμεσα στους απλούς φορείς της νόσου, αν η φορεία ξεπερνά το χρονικό διάστημα της δεκαετίας.

Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι η ηπατίτιδα Β είναι ένα νόσημα που μπορεί να προληφθεί. Εδώ και αρκετά χρόνια κυκλοφορούν και στη χώρα μας εμβόλια από ανασυνδυασμένο γενετικό υλικό του ιού. Με τρεις δόσεις σε διάστημα ενός εξαμήνου επιτυγχάνεται ικανοποιητική ανοσία στην πλειονότητα των εμβολιαζόμενων. Σε μερικές περιπτώσεις, ίσως χρειαστεί και μια τέταρτη δόση για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πλέον, ο εμβολιασμός συνιστάται να ξεκινά με τη γέννηση του παιδιού. Οποιοσδήποτε, βέβαια, μπορεί να εμβολιαστεί, ανεξαρτήτως ηλικίας, αφού προηγηθεί ένας έλεγχος αντισωμάτων. Αυτό διότι κάποιοι μπορεί να έχουν ήδη εκτεθεί στον ιό και να μην το γνωρίζουν, οπότε ο εμβολιασμός καθίσταται περιττός.

Αν είστε ήδη φορέας του ιού, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που θα πρέπει να γνωρίζετε.

Κατ’ αρχάς, είναι υποχρέωσή σας να μεριμνήσετε για τη μη μετάδοση του ιού στους συνανθρώπους σας. Αυτό μπορεί να γίνει υιοθετώντας μερικά πολύ απλά μέτρα:

· Πλύνετε προσεκτικά τα χέρια σας με σαπούνι αν αγγίξετε σωματικά σας υγρά.
· Φροντίστε να τυλίγετε προσωπικά αντικείμενα όπως χαρτομάντιλα, σερβιέτες, ταμπόν και επιδέσμους σε πλαστική σακούλα πριν τα πετάξετε στα σκουπίδια.
· Καλύψτε τις πληγές σας, ακόμα και τα μικρά κοψίματα, με αναλόγου μεγέθους επίδεσμο. Αν στάξει αίμα σας σε κάποια επιφάνεια, σκουπίστε τη προσεκτικά και καθαρίστε με χλωρίνη σε αραίωση με νερό ένα προς δέκα.
· Ενημερώστε τον ερωτικό σας σύντροφο. Ο εμβολιασμός του είναι επιβεβλημένος. Χρησιμοποιείστε οπωσδήποτε προφυλακτικό μέχρι να σιγουρευτείτε ότι έχει επιτευχθεί πλήρης ανοσία.
· Ενημερώστε όσους ζουν μαζί σας. Ο εμβολιασμός τους επίσης κρίνεται απαραίτητος.

Επιπλέον, φροντίστε τη δική σας υγεία:

· Κάντε τις απαραίτητες εξετάσεις (αιματολογικές, βιοχημικές, ακτινολογικές) στα συνιστώμενα από τον ιατρό σας τακτικά διαστήματα. Η παρακολούθηση της ηπατικής σας λειτουργίας είναι ζωτικής σημασίας.
· Μην παίρνετε φάρμακα, ακόμη και απλά παυσίπονα, χωρίς να συμβουλευτείτε προηγουμένως τον ιατρό που σας παρακολουθεί. Δεδομένου ότι πολλές από τις δραστικές ουσίες που περιέχονται σ’ αυτά μεταβολίζονται στο συκώτι, μπορούν να επιβαρύνουν σημαντικά τη λειτουργία του.
· Υπενθυμίστε στους επαγγελματίες υγείας που σας βλέπουν ευκαιριακά ότι είστε φορέας, ώστε να επιλέξουν την κατάλληλη για εσάς φαρμακευτική αγωγή. Αναφέρετέ το οπωσδήποτε πριν από τη γέννηση του παιδιού σας, ώστε αυτό να αντιμετωπιστεί κατάλληλα από τις πρώτες στιγμές της ζωής του.

Αποφύγετε ενέργειες όπως:

· Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών λόγω της καταστρεπτικής επίδρασής τους στο ήπαρ.
· Να μοιράζεστε αντικείμενα όπως οδοντόβουρτσες, ξυραφάκια, βελόνες και οτιδήποτε αιχμηρό, όπως ψαλίδια ή νυχοκόπτες.
· Η αιμοδοσία και η δωρεά οργάνων, ιστών ή σπέρματος.

Σε κάθε περίπτωση, φροντίστε για τη συνεχή ενημέρωσή σας για τις εξελίξεις σχετικά με τη νόσο. Η έρευνα τρέχει σε παγκόσμιο επίπεδο, καινούρια θεραπευτικά σχήματα εξελίσσονται και δοκιμάζονται και η συνεργασία ενός ενημερωμένου ασθενούς με τον ειδικό ιατρό μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει. Όπως σε κάθε νόσο, έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στον τομέα της πρόληψης με την υιοθέτηση των ανάλογων προστατευτικών μέτρων σε επίπεδο πολιτείας αλλά και σε ατομικό.

health.in.gr