Νευραλγία τριδύμου: τι είναι, πώς αντιμετωπίζεται

Η νευραλγία τριδύμου είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στο πρόσωπο. Παρότι γνωρίζουμε ότι μπορεί να προκληθεί από όγκους, ανωμαλίες των αγγείων στην περιοχή του προσώπου αλλά και από άλλες παθήσεις, η ακριβής αιτιολογία του είναι άγνωστη. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι τα επεισόδια οξέος, διαξιφιστικού πόνου που προσβάλουν το πρόσωπο και διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα αποτελούν πολύ σοβαρό πρόβλημα για πολλούς ανθρώπους που αναζητούν μία αποτελεσματική λύση.

Το τρίδυμο νεύρο είναι το πέμπτο και μεγαλύτερο νεύρο από τις 12 εγκεφαλικές συζυγίες νεύρων, όπως ονομάζονται. Αποτελείται από νευρικές ίνες τόσο κινητικού τύπου για την κίνηση μυών όσο και αισθητικού τύπου, μεταφέροντας ερεθίσματα από την περιοχή του προσώπου στον εγκέφαλο.

Ποιο είναι όμως το βασικό σύμπτωμα της νευραλγίας τριδύμου;
Το κυρίαρχο σύμπτωμα της νευραλγίας τριδύμου είναι αναμφισβήτητα ο πόνος στο πρόσωπο. Ο πόνος αυτός έχει χαρακτηριστικά που τον κάνουν εύκολα διακριτό στις περισσότερες από πόνους στο πρόσωπο άλλης αιτιολογίας.

Ο πόνος είναι ξαφνικός, οξύς με έναρξη χωρίς προειδοποίηση. Αυτές οι ξαφνικές ριπές πόνου περιγράφονται ακόμα και σαν κεραυνοί ή ριπές αυτόματου όπλου. Ο πόνος μπορεί να ξεκινήσει ξαφνικά, να δυναμώσει σε ένταση και να σταματήσει, αλλά και να επανέλθει για λίγο μέχρι να σταματήσει οριστικά.

Πολλές φορές μπορεί να προκαλείται από διάφορα ερεθίσματα, όπως το φως ή αγγίγματα στο πρόσωπο αλλά και από καθημερινές δραστηριότητες όπως το ξύρισμα, το πλύσιμο των δοντιών, το μάσημα και η κατάποση. Πολλές φορές μπορεί να διακόψει και τον ύπνο, ξυπνώντας τους πάσχοντες κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Σαν αποτέλεσμα, πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν διαφόρων βαθμών αναπηρία, τόσο σωματική όσο και πνευματική, και οι καθημερινές τους δραστηριότητες παραβλάπτονται συχνά μάλιστα σε σοβαρό βαθμό.

Σε περιπτώσεις νευραλγίας τριδύμου που είναι ανθεκτικές στη θεραπεία και τα επεισόδια πόνου είναι συχνά, πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν κατάθλιψη ακόμα και τάσεις αυτοκτονίας.

Τα επεισόδια πόνου μπορούν να παρουσιαστούν πολλές φορές την ημέρα. Τα μεσοδιαστήματα ανάμεσα στα επεισόδια αυτά μπορεί να διαρκέσουν ακόμα και μήνες ή χρόνια, στη διάρκεια των οποίων ο ασθενής δεν έχει καθόλου συμπτώματα.

Που οφείλεται;
Οι γνώσεις μας μέχρι σήμερα για την αιτιολογία της νευραλγίας τριδύμου δεν έχουν καταλήξει σε κάποια οριστική και αδιαμφισβήτητη αιτία. Έτσι οι περισσότερες περιπτώσεις ονομάζονται ιδιοπαθείς που σημαίνει ότι δεν μπορεί με σαφήνεια να προσδιοριστεί κάποιο αίτιο αυτών των επεισοδίων πόνου.

Παρ’όλα αυτά νευραλγία τριδύμου μπορούν να προκαλέσουν όγκοι στην περιοχή του προσώπου, ανωμαλίες των αγγείων που διέρχονται κοντά στο τρίδυμο νεύρο καθώς και παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας. Το στρες και το υπερβολικό άγχος επίσης σχετίζεται τόσο με την εμφάνιση επεισοδίων πόνου όσο την έντασή του.

Πως τίθεται η διάγνωση;
Η διάγνωση μπαίνει συνήθως μετά από εξέταση του ασθενούς από ειδικό νευρολόγο ή ΩΡΛ, μετά από πλήρη αντικειμενική εξέταση και προσεκτικό ιστορικό. Η εξέταση περιλαμβάνει λεπτομερή παρατήρηση της περιοχής που παρουσιάζεται ο πόνος, και ερεθισμό της περιοχής των οφθαλμών, της ρινός και του εσωτερικού του στόματος, ώστε να διαπιστωθούν περιοχές με ευαισθησία σε ερεθίσματα ψυχρού, θερμού ή αφής.

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ασθενείς με νευραλγία τριδύμου ταλαιπωρούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε οδοντιάτρους μιας και ο πόνος αποδίδεται σε προβλήματα των δοντιών και της γνάθου. Παρότι δεν υπάρχει ειδική διαγνωστική δοκιμασία για να τεθεί η διάγνωση της νόσου, πάντοτε διενεργούνται διαγνωστικές απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία για να αποκλειστεί η ύπαρξη όγκων ή άλλων ανωμαλιών που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την νόσο.

Υπάρχει θεραπεία;
Στις πιο πολλές περιπτώσεις, η νευραλγία τριδύμου αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή. Τα πιο συνηθισμένα φάρμακα είναι τα αντιεπιληπτικά με τη βοήθεια των οποίων περιορίζεται η αγωγή των ερεθισμάτων πόνου από το τρίδυμο νεύρο.

Ένα από τα φάρμακα πρώτης εκλογής είναι καρβαμαζεπίνη, η χορήγηση του οποίου όμως πρέπει να γίνεται στην αρχή με χαμηλές δόσεις, ενώ χρειάζεται τακτική αιματολογική και νευρολογική παρακολούθηση λόγω των παρενεργειών που μπορεί να παρατηρηθούν. Άλλα φάρμακα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν είναι η φαινυτοίνη, η γκαμπαπεντίνη και η λαμοτριγίνη.

Παράλληλα με τα αντιεπιληπτικά χρησιμοποιούνται και άλλα φάρμακα όπως τα κορτικοστεροειδή. Οι πιο πολλοί ασθενείς ανταποκρίνονται τελικά στη χορήγηση ενός ή συνδυασμού φαρμάκων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η νευραλγία τριδύμου δεν ανταποκρίνεται στα συνηθισμένα παυσίπονα είτε στα οπιοειδή κάτι που υπογραμμίζει την ανάγκη έγκαιρης εκτίμησης ασθενών με παρόμοια συμπτώματα από ειδικό ιατρό.

Οι ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με φάρμακα, μπορούν να υποβληθούν σε επεμβατικές εγχειρητικές τεχνικές. Μία από αυτές περιλαμβάνει την έγχυση τοπικών αναισθητικών στην περιοχή του νεύρου ή έγχυση γλυκερόλης ώστε να αποκλειστεί η μετάδοση νευρικών ώσεων.

Η πιο ριζική όμως εγχειρητική τεχνική περιλαμβάνει την μετάθεση των αγγείων που βρίσκονται κοντά στο τρίδυμο νεύρο σε άλλες θέσεις ώστε να αποφεύγεται πίεση του τριδύμου νεύρου. Η επέμβαση που πραγματοποιείται κάτω από γενική αναισθησία, σε ποσοστό ως και 80% ανακουφίζει μακροπρόθεσμα από τον πόνο διατηρώντας μάλιστα την αισθητικότητα στο πρόσωπο με μικρό ποσοστό υποτροπών του πόνου.

Νεότερες τεχνικές αναπτύσσονται συνέχεια, δίνοντας πολλές ελπίδες οριστικής αντιμετώπισης του πόνου της νευραλγίας τριδύμου. Οι σύγχρονες θεραπευτικές πρακτικές, όμως, μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν το πρόβλημα σε μεγάλο βαθμό, αρκεί ο ασθενής να προσέλθει έγκαιρα στον εξειδικευμένο ιατρό.

health.in.gr