Αθήνα: Οι περισσότεροι από εμάς έχουν «γευτεί» τη δύναμη της χειροδικίας στην παιδική τους ηλικία από τους γονείς, τους δασκάλους και τους ανθρώπους που τους φρόντιζαν. Δεν είναι, βλέπετε, πολύ μακριά η εποχή που η επικρατούσα άποψη έλεγε ότι «όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος». Σήμερα είναι κοινώς αποδεκτό ότι η βία γεννά βία και ότι τα παιδιά που πέφτουν θύματα επιθετικής συμπεριφοράς θα εξελιχθούν σε προβληματικούς ενήλικες. Το ξύλο ούτε βγήκε από τον παράδεισο, ούτε οδηγεί σε αυτόν…


Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στη διερεύνηση και σε κάθε απόπειρα να σκιαγραφηθεί η έκταση της κακοποίησης των παιδιών είναι το απροσπέλαστο της σιωπής που συνήθως καλύπτει το θέμα. Με δεδομένο το μικρό της ηλικίας των θυμάτων και το γεγονός ότι, συνηθέστερα, τα παιδιά κακοποιούνται από οικεία πρόσωπα, καθίσταται αδύνατη η πρόσβαση στις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου. Αν γνωρίζετε ή υποψιάζεστε οποιονδήποτε που έχει επιθετική συμπεριφορά προς τα παιδιά, επικοινωνήστε για να καταγγείλετε το γεγονός στο 1056.


Σύμφωνα με έγκυρα ερευνητικά δεδομένα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, κάθε χρόνο καταγράφονται 1.000-2.000 νέες περιπτώσεις κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών, με μεγαλύτερη συχνότητα στις μικρές ηλικίες (1-2% στις 100.000 γεννήσεις κατ’ έτος ).


Συνολικά, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 5.000 έως 10.000 παιδιά προσχολικής ηλικίας παραμελούνται ή υφίστανται κακοποίηση από το οικογενειακό τους περιβάλλον, ενώ τα 4.000 από αυτά αντιπροσωπεύουν σοβαρές περιπτώσεις (το 10% είναι παιδιά 0-5 ετών).


Εκτιμάται δε ότι 3-5% από αυτά πεθαίνουν. Πολλά επιζούν με μόνιμες σωματικές βλάβες και τα περισσότερα (αν όχι όλα) με βαθιά ψυχολογικά τραύματα.
Σε ποσοστό 5% των παιδιών υπάρχει βέβαιη ευθύνη των γονέων είτε με πράξεις ενέργειας είτε με πράξεις παράλειψης, ενώ στο 11% διαπιστώνεται ουσιαστική η συμβολή τους.


Αξιοσημείωτη είναι η εκτεταμένη χρήση της σωματικής τιμωρίας από τους γονείς προς τα παιδιά τους, ως μεθόδος ελέγχου της συμπεριφοράς, ασχέτως ηλικίας.


Συγκεκριμένα, έχει επισημανθεί ότι ένα στα τρία παιδιά ηλικίας επτά ετών υφίσταται σωματική τιμωρία με τη μορφή ξύλου από τους γονείς τους τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ενώ καθημερινά ένα στα έξι.


Στην Ελλάδα, μελέτη σε φοιτητές 18-20 ετών, ανέδειξε ποσοστό σεξουαλικής παραβίασης πριν από την ηλικία των 18 ετών, 17% στα κορίτσια και 7% στα αγόρια. Αυτό αφορά σε όλες τις μορφές, με ή χωρίς επαφή, από εμπειρία έκθεσης σε επιδειξία έως αιμομιξία.


Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών οι δράστες είναι γνωστοί της οικογένειας, ενώ ακολουθούν οι συγγενείς (το έγκλημα της αιμομιξίας κατέχει ποσοστό 13%) και τέλος, οι άγνωστοι.


Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα στοιχεία που συγκέντρωσαν 56 από 63 εισαγγελίες Πρωτοδικών είναι θλιβερά. Ο αριθμός των ανήλικων θυμάτων σεξουαλικών εγκλημάτων παρουσιάζει κατακόρυφη αύξηση και είναι σχεδόν ο τριπλάσιος από τον αντίστοιχο αριθμό της προηγούμενης δεκαετίας, την ώρα μάλιστα που μόνο το 6% των βιασμών (γενικά) καταγγέλλεται και το 1 % φτάνει στη δικαιοσύνη.


Περίπου 3.000 παιδιά ηλικίας 10-17 ετών οδηγήθηκαν στην πορνεία και την επαιτεία από το 1995 έως το Μάρτιο του 1997 με σκοπό την εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων για την επιβίωσή τους. Μάλιστα, ένα «παιδί των φαναριών» κομίζει καθημερινά 40-50.000 δρχ. (!).


Όπως προέκυψε από σχετική έρευνα του Παντείου Πανεπιστημίου, μέχρι την ηλικία των 13 ετών τα αγόρια που εξωθήθηκαν στην πορνεία ήταν περισσότερα από ό,τι τα κορίτσια, ενώ στις ηλικίες 15-17 ετών ο αριθμός των κοριτσιών ήταν πενταπλάσιος από τον αντίστοιχο των αγοριών.


Υφιστάμενες μορφές κακοποίησης-εκμετάλλευσης των παιδιών στη χώρα μας

Επιγραμματικά, οι μορφές κακομεταχείρισης παιδιών που εκδηλώνονται στην Ελλάδα (και όχι μόνο) είναι οι ακόλουθες:

Ξυλοδαρμοί-σωματικές κακώσεις, κάψιμο από τσιγάρο ή άλλα εγκαύματα.


– Εγκατάλειψη


– Πώληση βρεφών


– Επαιτεία – παιδιά στα φανάρια


– Σεξουαλική παραβίαση – παιδεραστία


– Παιδική πορνεία


– Πορνογραφία – Internet


– Εμπορία οργάνων

Στατιστικά στοιχεία


Επιπλέον, έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του παιδιού σε 89 κακοποιημένα παιδιά έχει καταδείξει τα ακόλουθα:

– Το 22% από αυτά παρουσίασε μέτρια ως σοβαρά νευρολογικά προβλήματα.


– Το 27% των παιδιών παρουσίασε μέτρια ως σοβαρή νοητική υστέρηση.


– Το 45% παρουσίασε μέτρια ως σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας.


-Το 12% από αυτά είχε εμπλακεί σε κλοπές, βανδαλισμούς, πορνεία.


– Το 20% είχε εκδηλώσει βία κατά ενηλίκων εκτός οικογενείας.


– Το 10% είχε εκδηλώσει βία κατά των γονέων τους.


– Το 17% είχε διακόψει το σχολείο.


-Το 20% παρακολουθούσε ειδικό σχολείο ή τάξη.

Τα προβλήματα γνωστοποίησης της κακοποίησης-παραμέλησης των παιδιών

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην αντιμετώπιση της κακοποίησης των παιδιών είναι η δυσκολία αποκάλυψης των σχετικών περιστατικών, με αποτέλεσμα να παραμένει άγνωστη η πραγματική τους έκταση.


Με δεδομένα το μικρό της ηλικίας των θυμάτων και το γεγονός ότι συνηθέστερα τα παιδιά κακοποιούνται από οικεία πρόσωπα, αντιλαμβάνεται κανείς την αδυναμία εντοπισμού των περιπτώσεων κακοποίησης ανηλίκων.


Ο βιασμός, άλλωστε, συνεχίζει να αποτελεί ταμπού για την ελληνική κοινωνία, η οποία φαίνεται να προτιμά την αποσιώπηση-συγκάλυψή του, από τη δημοσιοποίησή του που επιφέρει το διασυρμό. Κατά συνέπεια, τα θύματα δεν καταγγέλλουν το δράστη. Σε αυτό συντελούν η δομή της ελληνικής πατριαρχικής οικογένειας, η λανθάνουσα κοινωνική αντίληψη περί του απαραβίαστου του οικογενειακού ασύλου, αλλά και το «στίγμα» του θύματος βιασμού που ακολουθεί το παιδί σε όλη του τη ζωή (Επενδυτής, 13/8/99).


Είναι επίσης γεγονός ότι «… μεγάλος αριθμός γιατρών αρνείται να δει και να αναγνωρίσει το πρόβλημα της κακοποίησης, είτε επειδή δεν θέλει να εμπλακεί σε νομικές (δικαστικές) διαδικασίες είτε γιατί θεωρεί δικαίωμα των γονέων να χρησιμοποιούν το ξύλο ως μέθοδο σωφρονισμού. Έτσι αποφεύγουν τη διάγνωση της κακοποίησης» (Έθνος, 11/9/99).
Κοινωνική πρόνοια – υπηρεσίες


Εύλογο είναι ότι ένα παιδί με σοβαρά τραύματα πρέπει να εισαχθεί αμέσως στο νοσοκομείο. Είσοδος στο νοσοκομείο ενδείκνυται επίσης για ένα παιδί με ελαφρότερες κακώσεις, όσο και για περιπτώσεις που από τη συμπεριφορά των γονέων κρίνεται ότι υπάρχουν αμφιβολίες για την ασφάλειά του.


Μία από τις λύσεις που προτείνει το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας στο θέμα των κακοποιημένων παιδιών είναι η εισαγωγή σε ένα από τα ιδρύματα που διαθέτει (για την παροχή φροντίδας από παιδοψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς), έως ότου αποφανθεί η Δικαιοσύνη για την κηδεμονία του εκάστοτε παιδιού – όταν βεβαίως κανένας από τους δύο γονείς δεν κρίνεται ικανός να το φροντίσει και δεν υπάρχει συγγενικό περιβάλλον.


Κλασικές θεραπευτικές μέθοδοι είναι η οικογενειακή θεραπεία, η παιγνιοθεραπεία και ψυχοθεραπεία του παιδιού, καθώς και η συμβουλευτική υποστήριξη των γονέων.
Εφόσον η εμψύχωση της οικογένειας δεν είναι εφικτή, ή όταν η οικογένεια περνά δύσκολες φάσεις λειτουργίας με αυξημένη επικινδυνότητα για το παιδί, προβλέπεται επίσης φιλοξενία του παιδιού σε ανάδοχες οικογένειες.


Αξιολόγηση των σύγχρονων μέσων αντιμετώπισης του προβλήματος

«Οι Κοινωνικές Υπηρεσίες που υπάρχουν, δυστυχώς, μόνο στις κατά τόπους νομαρχίες, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες στις περισσότερες περιπτώσεις και φυσικά δεν είναι σε θέση να βοηθήσουν. Από το κράτος, προβλέπεται ένας κοινωνικός λειτουργός για 70.000 κατοίκους, την ίδια στιγμή που στο εξωτερικό η αναλογία είναι ένας προς 2.500 κατοίκους.


Και ενώ οι ανάγκες είναι μεγάλες, πολλά περιστατικά δεν φτάνουν στις αρμόδιες υπηρεσίες και παρατηρείται το γεγονός να παρουσιάζονται πρώτα στα ΜΜΕ» (Δ.Βεζυράκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας, Αδέσμευτος Τύπος 30/9/99).


Γεγονός είναι επίσης η απουσία κοινωνικών υπηρεσιών στα αστυνομικά τμήματα.
Γενικότερα, δεν υπάρχει ενημέρωση μικρών και μεγάλων σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών και το φαινόμενο της κακοποίησης και κατ’ επέκταση δεν υπάρχει πρόληψη της κακομεταχείρισης των παιδιών.

Ασελγείς πράξεις σε βάρος ανήλικων

Ο βιασμός, που είναι από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της παιδικής κακοποίησης, συνεχίζει να αποτελεί ταμπού για την ελληνική κοινωνία, η οποία φαίνεται να προτιμά την αποσιώπησή του από τη δημοσιοποίησή του που επιφέρει το «διασυρμό».


Κατά συνέπεια, τα θύματα δεν καταγγέλλουν το δράστη.


Σε αυτό συντελούν η δομή της ελληνικής οικογένειας, η λανθάνουσα κοινωνική αντίληψη περί του απαραβίαστου του οικογενειακού ασύλου, αλλά και το «στίγμα»του θύματος βιασμού που ακολουθεί το παιδί σε όλη του τη ζωή.


Στην Ελλάδα, σύγχρονες έρευνες συμπεραίνουν ότι ο αριθμός των ανήλικων θυμάτων σεξουαλικών εγκλημάτων παρουσιάζει κατακόρυφη αύξηση και είναι σχεδόν ο τριπλάσιος από τον αντίστοιχο αριθμό της προηγούμενης δεκαετίας, την ώρα μάλιστα που μόνο το 6% των βιασμών (γενικά) καταγγέλλεται και το 1% φτάνει στη Δικαιοσύνη.
Όσον αφορά στην αιμομιξία, το 11 % καταγγέλλεται στην Ελλάδα και παγκοσμίως μόνο το 1% καταγγέλλεται στις αρχές.


Περίπου 3.000 παιδιά ηλικίας 10-17 ετών οδηγήθηκαν στην πορνεία και την επαιτεία από το 1995 έως το- Μάρτιο του 1997, με σκοπό την εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων για την επιβίωσή τους.
Ιδιαίτερα ευάλωτα στην πορνεία είναι τα παιδιά των προσφύγων, στη συντριπτική τους πλειονότητα φτωχά και χωρίς την απαραίτητη καθοδήγηση των γονέων τους (2%-5% του προσφυγικού πληθυσμού είναι ασυνόδευτα παιδιά).


Όπως προέκυψε από σχετική έρευνα του Παντείου Πανεπιστημίου, μέχρι την ηλικία των 13 ετών τα αγόρια που εξωθήθηκαν στην πορνεία ήταν περισσότερα από τα κορίτσια, ενώ στις ηλικίες 15-17 ετών ο αριθμός των κοριτσιών ήταν πενταπλάσιος από τον αντίστοιχο των αγοριών.


Όσον αφορά στο εξωτερικό, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στη Βραζιλία εκδίδονται 2.000.000 παιδιά, ενώ στην Ταϊλάνδη εκδίδονται 800.000 παιδιά – περιοχές όπου ευδοκιμεί ο γνωστός σεξουαλικός τουρισμός.
Η παιδική πορνογραφία ευδοκιμεί και εξαιτίας του Διαδικτύου, καθώς σε πολλές σελίδες του φιλοξενεί φωτογραφικό πορνογραφικό υλικό που απεικονίζει μικρά παιδιά. Πρόσφατα, δημοσιοποιήθηκαν υποθέσεις παιδεραστίας στον Τρίτο Κόσμο, μέσα στους χώρους των φιλανθρωπικών οργανώσεων. Οι παιδεραστές διάλεξαν να δράσουν σε φιλανθρωπικές οργανώσεις για να έχουν πρόσβαση σε παιδιά.


Οι δράστες της σεξουαλικής κακοποίησης συμπεραίνεται ότι έχουν μέση ηλικία 25 έτη στους άνδρες και 34 έτη στις γυναίκες, ενώ συνήθως έχουν κακοποιηθεί και οι ίδιοι σεξουαλικά ως παιδιά.
Εγκληματολογική έρευνα σε 45 περιπτώσεις δραστών σεξουαλικής κακοποίησης αποκαλύπτει ότι στην πλειονότητά τους οι δράστες προέρχονται από αγροτικές ή ημιαστικές περιοχές και οι περισσότεροι είναι εργάτες, τεχνίτες, γεωργοί, μικροέμποροι ή κάνουν κάποιο βοηθητικό επάγγελμα.
(Αναρωτιέται βέβαια κανείς κατά πόσο τέτοια στοιχεία βασίζονται στην πραγματικότητα ή στο γεγονός ότι είναι δυσκολότερο να αποκαλυφθούν οι δράστες που ανήκουν σε εύπορα κοινωνικά στρώματα.)


Οι συνηθέστεροι τρόποι παραπλάνησης των θυμάτων καταγράφονται ως
εξής:


– Παιχνίδια και σπορ με παιδιά


– Διδασκαλία μουσικού οργάνου



– Περίπατος


– Διήγηση ιστοριών


– Προσφορά στοργής



Κεντρική Σελίδα health.in.gr

health.in.gr