Opinion 09 Φεβρουαρίου 2001 | 18:42

Μια ιστορική αναδρομή

Upd:9.02.2001, 20:42

Πώς όμως φτάσαμε στο σημείο να εκτιμάμε τις αδύνατες γυναίκες σε μια κοινωνία γεμάτη γλυκούς πειρασμούς και υπεραφθονία αγαθών; Πρόκειται για μια σταδιακή μεταβολή των προτύπων ομορφιάς.

Το 1873 με την άνοδο της μεσαίας τάξης στη Γαλλία και αργότερα στο Ηνωμένο Βασίλειο δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στο ντύσιμο και τη λεπτότητα, η οποία αντικατοπτρίζει την αντίθεση στα πρότυπα ομορφιάς των ευγενών.

Περίπου τότε εμφανίζονται και οι πρώτες αναφορές στη διαταραχή της ανορεξίας από τους κοινωνικούς επιστήμονες Ουίλιαμ Γκουλ -στο Ετήσιο Συνέδριο της Βρετανικής Ιατρικής Εταιρείας το 1868- και Τσαρλς Λασέγκ στη Γαλλία με το βιβλίο του De l’ anorexie hysterique (1873).

Αμφότεροι επικεντρώθηκαν στις γυναίκες, σημειώνοντας ότι οι πάσχουσες από την ασθένεια αυτή ασχολούνται επίμονα με τα κιλά τους, υποσιτίζονται, αδιαφορούν για το πραγματικό τους βάρος και δεν παραξενεύονται με το πώς έχει καταντήσει το σώμα τους από την υπερβολική αδυναμία.

Περίπου 15 χρόνια αργότερα εμφανίζονται τα πρώτα φεμινιστικά κινήματα στο Λονδίνο και το Παρίσι και οι γυναίκες συγγραφείς πρεσβεύουν ότι η αδύνατη γυναίκα επιθυμεί να απαρνηθεί τη θηλυκότητά της και να απορρίψει τα παραδοσιακά στερεότυπα.

Το λεπτό κορμί γίνεται σταδιακά «της μόδας», σύμβολο της γυναίκας που διαθέτει αυτοέλεγχο, υπευθυνότητα και κοινωνική καταξίωση. Σιγά σιγά οι λεπτές γυναίκες αρχίζουν να αποκτούν μια ευρέως θετική εικόνα στην κοινωνία, επειδή θεωρούνται ότι κατέχουν πνευματική ομορφιά που «περιφρονεί» τις «ευτελείς»σωματικές ανάγκες, όπως το φαγητό.

Το μικρό σωματικό βάρος όμως δεν συνδέεται αποκλειστικά με την υποτιθέμενη πνευματική καλλιέργεια των γυναικών. Ο Γκοτιέ, πρωτοστάτης του ρομαντικού κινήματος, δηλώνει ότι αδυνατεί να αποδεχτεί οποιονδήποτε ποιητή ζυγίζει πάνω από 45 κιλά.

Την ίδια περίοδο, παρατηρείται μια μεταστροφή στην τέχνη από τις γεμάτες φιγούρες του Ρούμπενς και του Ρενουάρ προς τα λεπτοκαμωμένα κορμιά των Προραφαελιστών. Η τάση αυτή φτάνει στο αποκορύφωμά της με «Το κορίτσι στη Χεμισέ» του Πικάσο τον 20ό αιώνα. Ο Ισπανός ζωγράφος είναι ο πρώτος που αποθεώνει την ανορεξική γυναίκα.