παρακολουθήσεων

Το πού και πότε θα δοθεί η πρεμιέρα της ταινίας για τη ζωή του Έντουαρντ Σνόουντεν αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα ο διάσημος σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν, ενώ τον Σεπτέμβριο πρόκειται να κυκλοφορήσει το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας που επίσης αφορά τη ζωή του πρώην τεχνικού συμβούλου της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας (NSA) των ΗΠΑ, που έφερε στο φως την υπόθεση των παρακολουθήσεων.

Αμερικανικό εφετείο στη Νέα Υόρκη έκρινε παράνομο το πρόγραμμα της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) που συνέλεγε τα στοιχεία αμερικανών πολιτών. Η απόφαση έρχεται την ώρα που στο Κογκρέσο εντείνεται η διαμάχη για το εάν πρέπει να μπει τέλος στο πρόγραμμα και να αντικατασταθεί ή εάν θα πρέπει να επεκταθεί.

Το Wikimedia Foundation, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός που διαχειρίζεται την ανοιχτή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, συνασπίζεται με οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία και καταθέτει αγωγή εναντίον του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης και της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας NSA, αμφισβητώντας τη συνταγματικότητα της μαζικής ηλεκτρονικής παρακολούθησης πολιτών.

Η αμερικανική Γερουσία σκότωσε εν τη γενέσει του το νομοσχέδιο «USA Freedom Act» για τον τερματισμό της εγχώριας μαζικής συλλογής δεδομένων τηλεφωνικών κλήσεων από την NSA, το οποίο προωθήθηκε στη σκιά του σάλου που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν έχοντας την υποστήριξη του Μπαράκ Ομπάμα, της Σίλικον Βάλεϊ και οργανώσεων για την υπεράσπιση των ατομικών ελευθεριών.

Στην αμερικανική έκδοση της βρετανικής εφημερίδας Guardian απονεμήθηκε το βραβείο Emmy για την κατηγορία «Ειδήσεις και Ντοκιμαντέρ». Το βραβείο δόθηκε για το ντοκιμαντέρ πολυμέσων με τίτλο NSA Decoded σχετικά με τις αποκαλύψεις του για το παγκόσμιο πρόγραμμα παρακολουθήσεων της NSA βάσει των διαρροών του Έντουαρντ Σνόουντεν.

Το ζήτημα των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων επανέφερε ο γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Βούτσης, την Τρίτη, με αφορμή την ακρόαση των μελών της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Δεδομένης, δε, της αύξησης των αιτήσεων για άρση του τηλεφωνικού απορρήτου, ο κ. Βούτσης είπε χαρακτηριστικά πως «έχει δημιουργηθεί κανάλι παρακολουθήσεων».

Την σφοδρή αντίδραση της κυβέρνησης προκάλεσε η αναφορά του Πάνου Σκουρλέτη από το βήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, περί υπονοιών παρακολούθησης των συνομιλιών του με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, αλλά και με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και δημοσιογράφους.

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ (1976-1980) Τζίμι Κάρτερ είναι αρκετά βέβαιος ότι η κυβέρνηση της χώρας ουτ «ακούει και καταγράφει» τηλεφωνήματα και emails, που αποφάσισε να γράφει με το χέρι επιστολές, όταν θέλει να πει κάτι σε ξένους ή αμερικανούς αξιωματούχους.

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ο ιδρυτής του Facebook, αποκάλυψε ότι απευθύνθηκε προσωπικά στον Μπαράκ Ομπάμα προκειμένου να του εκφράσει την ανησυχία του για την έκταση που έχει πάρει το πρόγραμμα παρακολουθήσεων της κυβέρνησης και πώς αυτό το πρόγραμμα απειλεί το ίδιο το μέλλον του Διαδικτύου.

Ήταν θέμα χρόνου να γίνουν σούπερ ήρωες οι άνθρωποι που εξέθεσαν όσο λίγοι τις ΗΠΑ σε θέματα παρακολουθήσεων και όχι μόνο. Μια εταιρεία που εμπορεύεται κούκλες παρουσίασε δύο νέους σούπερ ήρωες: τον Έντουαρντ Σνόουντεν και τον Τζούλιαν Άσανζ.

Στο πρόγραμμα παρακολουθήσεων της NSA, το Obamacare και την οικονομία επικεντρώνεται η ετήσια -εφ' όλης της ύλης- συνέντευξη του αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα. Υπερασπίστηκε το πρόγραμμα, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ χρειάζονται τις πληροφορίες που συλλέγει η NSA. «Δεν μπορούμε να παγώσουμε το πρόγραμμα» είπε, αλλά τόνισε ότι η συγκέντρωση των πληροφοριών μπορεί να γίνεται στη βάση περισσότερων ελέγχων και διατήρησης ισορροπιών.

Στον πάγο έβαλε η Ινδονησία τις διπλωματικές της σχέσεις με την Αυστραλία, θεωρώντας ελλιπή την ανταπόκριση της αυστραλιανής κυβέρνησης στην ενόχλησή της μετά από αναφορές για παρακολούθηση του ινδονήσιου προέδρου και υπουργών της χώρας. Η Τζακάρτα ανέφερε ότι θα αναστείλει τη στρατιωτική συνεργασία με την Αυστραλία, την ανταλλαγή  πληροφοριών και την συνεργασία στο θέμα των αιτούντων άσυλο.

Η γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε στο Κοινοβούλιο της χώρας ότι οι σχέσεις Γερμανίας - ΗΠΑ, καθώς και το μέλλον της διατλαντικής συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου «δοκιμάζονται» από τις κατηγορίες για παρακολουθήσεις από την NSA. Η Μέρκελ, στην πρώτη δημόσια ομιλία της για το θέμα, τόνισε ότι οι ισχυρισμοί Σνόουντεν είναι «σοβαροί» και ζήτησε εξηγήσεις από τις ΗΠΑ. Επικρίσεις από την αντιπολίτευση για την άρνηση χορήγησης ασύλου στον Σνόουντεν.

Σε ειδική συνεδρίαση για το ζήτημα των παρακολουθήσεων της αμερικανικής NSA προσέρχεται η γερμανική Βουλή, μετά τη σωρεία αποκαλύψεων και με φόντο την επιστολή του Έντουαρντ Σνόουντεν προς το Βερολίνο για «προσφορά μαρτυρίας» σε ενδεχόμενη γερμανική έρευνα. Η ίδια η καγκελάριος δεν αναμένεται να μιλήσει για το θέμα από το βήμα της Μπούντεσταγκ, αναθέτοντας το καθήκον αυτό στον υπουργό Εσωτερικών. Βαρύνουν το κλίμα νέες αναφορές για τις δραστηριότητες των αμερικανικών αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών σε γερμανικό έδαφος.

Τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης με αντικείμενο τις δηλώσεις του Θεόδωρου Πάγκαλου περί παρακολούθησης αμερικανών πρεσβευτών, διέταξε η Εισαγγελία Πρωτοδικών, με αφορμή τη μήνυση που υπέβαλε για το θέμα ο δικηγόρος Αθηνών Αγης Τάτσης. Ο δικηγόρος ζητά την ποινική δίωξη του Θεόδωρου Πάγκαλου για αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι αναγνώρισε ότι ορισμένες παρακολουθήσεις από την NSA ήταν «παρατραβηγμένες», λέγοντας η λειτουργία των υπηρεσιών θα εξεταστεί ώστε να αποφεύγονται τέτοιες περιστάσεις -υπογραμμίζοντας ωστόσο ξανά ότι αφ' ενός οι αποκαλύψεις στα ΜΜΕ περιέχουν «υπερβολές και σφάλματα» και, αφ' ετέρου, ότι χάρη στις παρακολουθήσεις έχουν αποτραπεί νέες επιθέσεις. Παράλληλα, ο Λευκός Οίκος φέρεται να διέταξε τερματισμό των παρακολουθήσεων σε ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα.

Αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου βρίσκεται στην Ουάσινγκτον σε μια προσπάθεια να πάρει απαντήσεις για την υπόθεση των παρακολουθήσεων από πλευράς NSA, θέμα το οποίο παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Οργή και ανησυχία εκφράζει η Google μετά το νέο δημοσίευμα βάσει των εγγράφων του Σνόουντεν για την «παρείσφυρση» της αμερικανικής NSA στα δίκτυά της. Ο νομικός σύμβουλος της εταιρείας ανέφερε πως η εταιρεία είναι «εξοργισμένη με το σημείο στο οποίο φαίνεται να έφτασε η κυβέρνηση για να υποκλέψει στοιχεία», λέγοντας πως το δημοσίευμα υπογραμμίζει την ανάγκη για μεταρρύθμιση στη λειτουργία της NSA.

Παρακολουθήσεις ξένων ηγετών; «Έτσι κάνουν όλοι, και το κάνουν και σε μας». Παρακολουθήσεις συνδιαλέξεων στην Ευρώπη από την NSA; «Ούτε τις κάναμε όπως λένε, και μας βοηθούσαν οι Ευρωπαίοι». Τέτοια γραμμή κράτησαν οι επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών ενώπιον επιτροπής της αμερικανικής Βουλής, υπερασπιζόμενοι το πρόγραμμα παρακολουθήσεων ως αναντικατάστατης σημασίας για την ασφάλεια εναντίον τρομοκρατικών επιθέσεων και απορρίπτοντας την ανάγκη αναθεώρησης του προγράμματος. Στο Λευκό Οίκο πηγαίνει γερμανική αντιπροσωπεία για το ζήτημα.

Μήνυση σε βάρος του πρώην υπουργού Εξωτερικών Θεόδωρου Πάγκαλου σχετικά με όσα δήλωσε για παρακολουθήσεις Αμερικανών πρέσβεων σε Αθήνα και Άγκυρα εκ μέρους της ΕΥΠ, κατέθεσε δικηγόρος, ζητώντας την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας. Η μήνυση θα διαβιβαστεί στην Εισαγγελία.

Υπό το βάρος της δυσφορίας από την Ευρώπη μετά τις αποκαλύψεις για το εύρος των παρακολούθησεων της NSA, ο Λευκός Οίκος αναγνωρίζει την ανάγκη «επιπλέον περιορισμών» στη συλλογή πληροφοριών και προαναγγέλλει πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί έρευνα για τις δυνατότητες των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Πηγές θέλουν τις ΗΠΑ να προσανατολίζονται και στον τερματισμό παρακολούθησης ηγετών.

O ρεπουμπλικανός επικεφαλής της επιτροπής της αμερικανικής Βουλής για τη συλλογή πληροφοριών υπερασπίζεται το πρόγραμμα παρακολουθήσεων της NSA στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας πως οι αποσπασματικές αποκαλύψεις συγκαλύπτουν το όφελος που έχει και η ΕΕ από την αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων. «Αν ήξεραν περί τίνος επρόκειτο, οι Γάλλοι θα έπρεπε να χειροκροτούν και να ανοίγουν σαμπάνιες» λέει ο Μάικ Ρότζερς, ενώ άλλος ρεπουμπλικανός βουλευτής συνιστά στον Ομπάμα να «σταματήσει να κρατά θέση άμυνας» για το πρόγραμμα παρακολουθήσεων.

Οι παρακολουθήσεις φέρνουν ψυχρό άνεμο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, με όλο και περισσότερες κυβερνήσεις να βρίσκονται υπό πίεση. Το Βερολίνο αγανακτεί με την αναφορά πως το κινητό της Μέρκελ μπορεί να παρακολουθείτο ήδη από το 2002, και αμφιβάλλει ότι ο Ομπάμα δεν το ήξερε· το Παρίσι επιδιώκει κοινή πρωτοβουλία για νέο πλαίσιο με τις ΗΠΑ μετά τις αναφορές για το «τζίνι» που άκουγε διπλωμάτες· η Ισπανία καλεί τον αμερικανό πρέσβη για διευκρινίσεις· η Ιταλία ανησυχεί όχι μόνο από τις αναφορές πως ένας από τους «σταθμούς παρακολουθήσεων» ήταν στη Ρώμη, αλλά και από αναφορές ότι η ομόλογη της NSA στη Βρετανία στόχευε και ιταλικές επιχειρήσεις.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες που συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες συμφώνησαν ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις ΗΠΑ σχετικά με το σκάνδαλο παρακολουθήσεων της NSA μπορεί να βλάψει τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Φανερή είναι η καχυποψία της ΕΕ προς την Ουάσινγκτον, μετά τις αποκαλύψεις για την έκταση των παρακολουθήσεων. Σε μία προσπάθεια να διερευνηθεί το θέμα, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ταξιδέψουν τη Δευτέρα στην Ουάσινγκτον, προκειμένου να συνομιλήσουν με αμερικανούς αξιωματούχους.