Ιταλία

Προβληματισμό και ερωτήματα προκαλεί στην Ιταλία η αυτοκτονία του επικεφαλής επικοινωνίας της τράπεζας Monte dei Paschi di Siena, Ντάβιντ Ρόσι, δυναμιτίζοντας περαιτέρω το ήδη τεταμένο κλίμα μετά το αδιέξοδο των εκλογικών αποτελεσμάτων.

Μαθήματα από την Ιταλία

Στο 28,5% σκαρφαλώνει το Κίνημα 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο στην πρώτη δημοσκόπηση που βλέπει το φως της δημοσιότητας στην Ιταλία μετά τον εκλογικό «σεισμό». Ενισχύονται επίσης σημαντικά τόσο το Δημοκρατικό Κόμμα του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, όσο και ο μπερλουσκονικός Λαός της Ελευθερίας. Μεγάλη πτώση για τους μικρούς εταίρους των συνασπισμών Κεντροαριστεράς και Κεντροδεξιάς, ενώ «βυθίζεται» ο κεντρώος πόλος του Μάριο Μόντι.

Η ΕΚΤ δεν αναμένεται να λάβει μέτρα στη συνεδρίαση της Πέμπτης για να βοηθήσει την Ιταλία ή άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, ωστόσο, νέες οικονομικές προβλέψεις μπορεί να ανοίξουν τον δρόμο για τη μείωση των επιτοκίων στο μέλλον. Στις αγορές υπάρχουν προσδοκίες για νέα μέτρα παρέμβασης, μέσω αγοράς ομολόγων, ωστόσο τα στελέχη της ΕΚΤ διαψεύδουν αυτό το ενδεχόμενο.

Κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο των τριών τελευταίων μηνών υποχώρησε τη Δευτέρα το ευρώ, καθώς η Ιταλία δείχνει να οδεύει προς νέες εκλογές και εν όψει της δημοσιοποίησης των στοιχείων που εκτιμάται ότι θα δείξουν συρρίκνωση της οικονομίας της Ευρωζώνης στο δ΄τρίμηνο του 2012.

Επιδείνωση σημείωσε το Μάρτιο ο δείκτης οικονομικού κλίματος Ευρωζώνης Sentix, διακόπτοντας την εξάμηνη ανοδική του πορεία, εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας από το διαφαινόμενο εκλογικό αδιέξοδο στην Ιταλία. Συγκεκριμένα, ο δείκτης υποχώρησε στο -10,6 τον Μάρτιο από -3,9 τον Φεβρουάριο. Αναλυτές σε δημοσκόπηση του Reuters είχαν προβλέψει ότι θα διαμορφωθεί στο -5,2.

Στο νοσοκομείο King Edward VII του Λονδίνου εισήχθη η βασίλισσα Ελισάβετ καθώς παρουσίασε συμπτώματα γαστρεντερίτιδας, όπως ανακοίνωσε το Παλάτι του Μπάκιγχαμ επισημαίνοντας πως πρόκειται για «προληπτική» εισαγωγή. Η 86χρονη Ελισάβετ θα παραμείνει υπό παρακολούθηση στο νοσοκομείο λίγες ημέρες, μεταδίδει το BBC. Οι επίσημες υποχρεώσεις της, περιλαμβανομένης προγραμματισμένης επίσκεψης στη Ρώμη, ακυρώνονται ή μετατίθενται χρονικά.

Τη διάθεσή του να στηρίξει κυβέρνηση κεντροδεξιάς ή κεντροαριστεράς, σε περίπτωση που αυτή προχωρήσει σε βαθιές τομές, εξέφρασε ο επικεφαλής του κινήματος «Πέντε Αστέρων» Μπέπε Γκρίλο σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό «Focus», τονίζοντας πάντως ότι δεν πιστεύει πως θα γίνει κάτι τέτοιο. Ο Μπέπε Γκρίλο ανέφερε ότι το ιταλικό οικονομικό σύστημα είναι στο χείλος του γκρεμού και πως «σε έξι μήνες δεν θα μπορούν πια να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις και το κράτος θα καταρρεύσει».

Αποτυπώνοντας το δαιδαλώδες μετεκλογικό σκηνικό και την πρόκληση που αντιμετωπίζει το κόμμα «που ήλθε πρώτο, αλλά δεν νίκησε», το περιοδικό L'Espresso εμφανίζει στο εξώφυλλό του τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι... γκριλοποιημένο. Εάν θέλει να κυβερνήσει δεν μπορεί να παρά να έλθει σε διάλογο με τους βουλευτές και γερουσιαστές του Γκρίλο, αλλιώς περιμένει ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι και οι νέες εκλογές. Το μετεκλογικό τοπίο στην Ιταλία παραμένει χαοτικό και τίποτα δεν δείχνει πως κάτι θα αλλάξει άμεσα...

Ο ιταλός πρόεδρος απέρριψε την Παρασκευή το ενδεχόμενο να προκηρυχθούν άμεσα στην Ιταλία νέες εκλογές. «Δεν τάσσομαι υπέρ μιας νέας εκλογικής διαδικασίας» είπε ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο μιλώντας στους δημοσιογράφους στο περιθώριο εκδήλωσης στο Βερολίνο όπου εκφώνησε ομιλία. Παράλληλα, ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι δήλωσε ότι σκοπεύει να υποβάλει την ερχόμενη Τετάρτη στον ιταλό πρόεδρο την πρότασή του για σχηματισμό κυβέρνησης.

Απορρίπτοντας ως «ανύπαρκτη τώρα και στο μέλλον» την ιδέα μεγάλου συνασπισμού στην Ιταλία, με συνεργασία δηλαδή με τον Μπερλουσκόνι, ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι προαναγγέλλει ότι θα υποβάλει την ερχόμενη Τετάρτη την πρότασή του για σχηματισμό κυβέρνησης στον ιταλό πρόεδρο. «Πείτε την όπως θέλετε, κυβέρνηση μειοψηφίας, κυβέρνηση ειδικού σκοπού, δεν με νοιάζει» είπε ο αρχηγός του PD, λέγοντας πως θα ζητήσει την εμπιστοσύνη των βουλευτικών σωμάτων με άξονα «επτά ή οκτώ σημεία».

Την εμπιστοσύνη της στο αίσθημα υπευθυνότητας των ιταλικών πολιτικών δυνάμεων να διαχειριστούν τη μετεκλογική κρίση και να συγκροτήσουν νέα κυβέρνηση εξέφρασε η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ σε συνάντησή της με τον Τζόρτζιο Ναπολιτάνο στο Βερολίνο. «Η Ιταλία δεν είναι ακυβέρνητη και δεν υπάρχει κανένας φόβος μετάδοσης» είχε δηλώσει νωρίτερα ο Ιταλός πρόεδρος, απαντώντας σε δηλώσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε περί κινδύνου αναζωπύρωσης της κρίσης στην Ευρωζώνη από το ιταλικό αδιέξοδο.

Μήνυμα για την συντριπτική καταδίκη της λιτότητας, την συντριπτική αποδοκιμασία του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος έστειλαν οι ιταλικές εκλογές, δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρας. Οι κοινωνίες υγιώς αναζητούν το καινούργιο, υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι οι Ιταλοί αναζητούν νέες πολιτικές δυνάμεις που θα εκφράσουν την αγανάκτηση με το παλιό και σάπιο πολιτικό σύστημα, που μας οδήγησε στη καταστροφή.

Το δικό του μήνυμα για τις εξελίξεις στην Ιταλία έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τζόρτζο Ναπολιτάνο, μάλιστα από γερμανικό έδαφος. «Δεν βλέπω αυτή τη στιγμή πώς μπορεί να επισπευσθεί η διαδικασία για τη νέα κυβέρνηση. Αλλά είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Ιταλία δεν είναι ακυβέρνητη. Υπάρχει κυβέρνηση (και θα υπάρχει) μέχρι να ορκιστεί η νέα. Η Ιταλία δεν δημιουργεί κίνδυνο μετάδοσης για κανέναν» τόνισε, απαντώντας στον Β.Σόιμπλε.

Σε θετικό έδαφος κινήθηκαν την Τετάρτη οι μετοχές στην Ευρώπη και τη Νέα Υόρκη μετά την αρνητική αντίδραση από τα αποτελέσματα στην Ιταλία. Η Γουόλ Στριτ έκλεισε σε υψηλά πέντε ετών χάρη στις καλές ειδήσεις από την αγορά ακινήτων των ΗΠΑ.

Τους φόβους του Βερολίνου μετά τις εξελίξεις στην Ιταλία επιβεβαιώνει ο Σόιμπλε δηλώνοντας ότι το πολιτικό αδιέξοδο που προέκυψε έχει μεγεθύνει τον κίνδυνο διάδοσης της αναστάτωσης στις αγορές και στις άλλες χώρες του ευρώ. Επικαλούμενος μάλιστα το παράδειγμα των ελληνικών εκλογών προτρέπει το ιταλικό πολιτικό προσωπικό να συστήσει σταθερή κυβέρνηση το ταχύτερο, τονίζοντας ότι «ουδέποτε υποστήριξα πως η κρίση του ευρώ έχει τελειώσει». Απευθύνει αυστηρό μήνυμα στη Γαλλία και εκφράζει την ελπίδα το θέμα της Κύπρου να λυθεί έως τον Μάρτιο ζητώντας και εμπλοκή της Ρωσίας.

Αντιμέτωπη με το φάσμα της ακυβερνησίας παραμένει η Ιταλία σε ένα δαιδαλώδες μετεκλογικό τοπίο που καλούνται να διαχειριστούν οι παραδοσιακοί πόλοι του δικομματισμού που «εμβολίστηκε» από το Κίνημα 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο. Την κατάσταση έρχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι το νέο Κοινοβούλιο -που συνέρχεται για πρώτη φορά σε σώμα στις 15 Μαρτίου- πρέπει να εκλέξει τον Απρίλιο το νέο πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας.

«Μιλά ένας νεκρός» λέει ο Μπέπε Γκρίλο και κλείνει με φόρα την «πόρτα» στον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν δίνει ψήφο εμπιστοσύνης σε κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς. Την ίδια στιγμή, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι επανέρχεται με πρόταση διαλόγου προς τον Μπερσάνι για τη συγκρότηση μεγάλου συνασπισμού, λέγοντας ότι η Ιταλία πρέπει να κυβερνηθεί ειδάλλως θα πληρώσει υψηλό τίμημα. Ο ίδιος, δε, θα είναι «προσωπικά παρών» αν και όπως λέει νοιώθει «αηδιασμένος από την πολιτική»...

Ένταση σε πολιτικό επίπεδο μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας ήλθε να προκαλέσει ο υποψήφιος του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) για την καγκελαρία Πέερ Στάινμπρουκ με τη δημόσια δήλωσή του ότι είναι «τρομοκρατημένος από τη νίκη δύο κλόουν» στις ιταλικές εκλογές -αναφερόμενος στους Σίλβιο Μπερλουσκόνι και Μπέπε Γκρίλο. Ενοχλημένος ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο ακύρωσε προγραμματισμένη συνάντηση με τον Πέερ Στάινμπρουκ, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης που πραγματοποιεί στο Βερολίνο.

Αισθητή αύξηση κατέγραψε την Τετάρτη το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, λόγω της αβεβαιότητας στο πολιτικό σκηνικό τα χώρας, η οποία τροφοδοτεί τις ανησυχίες για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης. Στη σημερινή δημοπρασία 10ετούς ομολόγου το επιτόκιο αυξήθηκε στο 4,83% από 4,17% στην προηγούμενη δημοπρασία, ήτοι στα υψηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο του 2012. Η έκδοση υπερκαλύφθηκε κατά 1,65 φορές και συνολικά αντλήθηκαν 4 δισ. ευρώ.

Το μετεκλογικό χάος στην Ιταλία, η ορατή απειλή της ακυβερνησίας και οι επιπτώσεις στην Ευρωζώνη συνεχίζουν να κυριαρχούν στον ευρωπαϊκό Τύπο. Προσπαθώντας να ερμηνεύσουν την ιταλική ψήφο, αρκετοί βλέπουν «ευρωπαϊκού χρώματος» αγανάκτηση με τη λιτότητα, ενώ οι εκτιμήσεις για γρήγορη λύση στο ιταλικό αδιέξοδο είναι απαισιόδοξες.

Να φροντίσουν για την αποκατάσταση της σταθερότητας ζήτησε από τους Ιταλούς πολιτικούς ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μιλώντας αργά το βράδυ της Τρίτης στην εκπομπή «Heute Journal» του γερμανικού ZDF. «Δεν είμαστε όλοι ευχαριστημένοι, αλλά έτσι είναι η δημοκρατία» σημείωσε ο Σόιμπλε.

Στην πώληση μακροπρόθεσμου χρέους θα προχωρήσει σήμερα, Τετάρτη, η Ιταλία μετά την άνοδο του κόστους δανεισμού στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων τεσσάρων μηνών την Τρίτη, ενώ επανέρχονται οι ανησυχίες για εμβάθυνση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Αναλυτές αναφέρουν πως η έκδοση θα καταδείξει το πώς αποτιμούν οι αγορές τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία. Κατά την Standard & Poor's η πιστοληπτική αξιολόγηση της Ιταλίας δεν επηρεάζεται άμεσα, αντίθετα η Moody's σημειώνει ότι το εκλογικό αποτέλεσμα είναι πιστωτικά αρνητικό, καθώς παρατείνεται η πολιτική αβεβαιότητα.

Ανοδικά κινούνται οι χρηματιστηριακές αγορές και το ευρώ την Τετάρτη με την προσοχή των επενδυτών να είναι στραμμένη στις προσπάθειες για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας στην Ιταλία. Στη εξομάλυνση του κλίματος συνέβαλε και η ανακοίνωση του οίκου αξιολόγησης Standard & Poor’s ότι το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών δεν έχει άμεσες επιπτώσεις στην πιστοληπτική αξιολόγηση της Ιταλίας.

Στα τυφλά η Ρώμη, αγωνιά η Ευρώπη: Αντιμέτωπος με τις επιλογές της κυβέρνησης μειοψηφίας -υπό συνεχή ομηρία- ή της κυβέρνησης συνεργασίας με τους «αταίριαστους» βρίσκεται ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι, αν η χώρα θέλει να αποφύγει τις νέες εκλογές. Η πρόκληση να σχηματιστεί κυβέρνηση συνάσπισμού είναι τεράστιας δυσκολίας, καθώς οι αρχηγοί των ιταλικών κομμάτων θα έπρεπε να θάψουν τις αντιδιαμετρικά αντίθετες προεκλογικές τους δεσμεύσεις. Όμως, η περίοδος αβεβαιότητας που θα έφερνε το νέο στήσιμο κάλπης τρομάζει ακόμη περισσότερο τη Ρώμη και τις Βρυξέλλες. Τα σενάρια για το μέλλον.