ιράν

Την πεποίθησή της πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα επιβάλει κυρώσεις στις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν εκφράζει η Τεχεράνη, υποστηρίζοντας πως κάτι τέτοιο θα ήταν «σίγουρα πρόβλημα για την παγκόσμια αγορά». Η ιρανική κυβέρνηση υποστηρίζει επίσης πως «δεν θα έχει πρόβλημα να βρει αντικαταστάτη της ευρωπαϊκής αγοράς».

Το αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος που κατέρριψε το Ιράν την περασμένη Κυριακή επέδειξε στις τηλεοπτικές κάμερες η Τεχεράνη σε μία προσπάθεια να αποδείξει ότι έπεσε στα χέρια της άθικτο ένα προηγμένο σύστημα του αμερικανικού στρατού.

Η Τεχεράνη «μπλόκαρε» τη λειτουργία μιας αμερικανικής «εικονικής» πρεσβείας στη χώρα, λίγες ώρες μετά τα εγκαίνια της ιστοσελίδας στο Διαδίκτυο. Την κυβερνοεπίθεση καταδίκασε ο Λευκός Οίκος. «Η πρωτοβουλία των ΗΠΑ θα αποτύχει» λέει το Ιράν.

Πηγές από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ επιβεβαίωσαν ότι το Ιράν κατέρριψε ένα αμερικανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος την Κυριακή και ότι επρόκειτο για ένα RQ-170 Sentinel το οποίο έχει προηγμένα χαρακτηριστικά stealth. Όπως διευκρίνισαν το αεροσκάφος χτυπήθηκε και οι ελεγκτές του έχασαν την επαφή μαζί του με αποτέλεσμα να καταπέσει στο έδαφος.

Εν μέσω επικίνδυνης όξυνσης στις σχέσεις της Δύσης με το Ιράν και τη Συρία έρχεται η επανεμφάνιση του αρχηγού της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα με δημόσια ομιλία σε συγκέντρωση στη Βηρυτό με αφορμή την ιερή σιιτική επέτειο της Ασούρα. Ο Νασράλα -που κρύβεται από το 2006 υπό το φόβο δολοφονίας- προειδοποίησε ότι η Χεζμπολάχ αποκτά περισσότερα όπλα και περισσότερα μέλη καθημερινά και κανείς δεν μπορεί να την απειλήσει, ενώ επανέλαβε τη στήριξή του στο καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ. «Θάνατος στην Αμερική», «θάνατος στο Ισραήλ», φώναζε το πλήθος.

Για συναίνεση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ επί της ανάγκης επιβολής πετρελαϊκού εμπάργκο στο Ιράν κάνει λόγο ο επίτροπος για την Ενέργεια Γκίντερ Έτινγκερ, χωρίς πάντως να αναφέρεται σε πιθανό χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της απαγόρευσης. Στους κόλπους της ΕΕ επικρατεί προβληματισμός σχετικά με τις συνέπειες ενός εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου, και χώρες-μέλη που εξαρτώνται από το ιρανικό πετρέλαιο προβάλλουν αντιρρήσεις, περιλαμβανομένης της Ελλάδας.

Με μια διαταγή του στρατηγού Μοχάμεντ Αλ Τζααφάρι, διοικητή των Φρουρών της Επανάστασης, οι δυνάμεις του Ιράν ενισχύουν την πολεμική ετοιμότητά τους, ξεκινώντας την προετοιμασία για πιθανές εξωτερικές επιθέσεις.

Σε μια περίοδο που η Δύση κλιμακώνει τις διπλωματικές, αλλά και οικονομικές κυρώσεις εις βάρος του Ιράν, ανησυχία προκαλεί η κινητικότητα που αναπτύσσει η Νότιος Αμερική και ιδιαίτερα η Αργεντινή, όπου ζει η τρίτη πολυπληθέστερη εβραϊκή κοινότητα του κόσμου, προκειμένου να «ξεπαγώσει» τις σχέσεις της με την Τεχεράνη.

Το αμερικανικό μη επανδρωμένο κατασκοπευτικό αεροσκάφος που ισχυρίζεται ότι κατέρριψε το Ιράν στα ανατολικά της επικράτειάς του ενδέχεται να είναι μη οπλισμένο αναγνωριστικό αεροσκάφος των ΗΠΑ που χάθηκε την περασμένη εβδομάδα ενώ εκτελούσε αποστολή στο δυτικό Αφγανιστάν, βάσει ανακοίνωσης που εξέδωσε η ΝΑΤΟϊκή δύναμη στο Αφγανιστάν (ISAF). Αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα δηλώνει την ίδια στιγμή ότι «δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη» ότι το αεροσκάφος κατερρίφθη.

Ο στρατός του Ιράν ισχυρίζεται ότι κατέρριψε ένα προηγμένο αμερικανικό μη επανδρωμένο κατασκοπευτικό αεροσκάφος στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Στρατιωτική πηγή του Ιράν, απείλησε με αντίποινα «ακόμα και εκτός συνόρων» για την παραβίαση του εναέριου χώρου του. Η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι επρόκειτο για ένα αεροσκάφος τύπου RQ-170 Sentinel -το πιο προηγμένο, σχεδόν «αόρατο» και ακόμη «άκρως απόρρητο», μη επανδρωμένο κατασκοπευτικό των ΗΠΑ.

Με ραγδαία άνοδο των τιμών του αργού πετρελαίου αν η Δύση επιβάλλει πετρελαϊκό εμπάργκο στο Ιράν απειλεί το υπουργείο Εξωτερικών στη Τεχεράνη ενώ εντείνεται η συζήτηση για αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Τεχεράνης. Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου, «μόλις αυτό το ζήτημα [δηλ. το εμπάργκο] τεθεί σοβαρά, η τιμή του βαρελιού θα φτάσει τα 250 δολάρια το βαρέλι».

Η γαλλική πρεσβεία στο Ιράν αποφάσισε να λάβει προληπτικά μέτρα και να μειώσει την παρουσία της στη χώρα, ανέφερε διπλωματική πηγή στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ορισμένα μέλη του προσωπικού της πρεσβείας θα επιστρέψουν στη Γαλλία. Εν τω μεταξύ, στην Τεχεράνη έφτασαν οι Ιρανοί διπλωμάτες που αποχώρησαν από τη Βρετανία, μετά από σχετικό αίτημα του Φόρεϊν Όφις.

Προς έγκριση στο αμερικανικό Κογκρέσο έχει φθάσει η πρόταση της διακυβέρνησης Ομπάμα για την πώληση 600 προηγμένων διατρητικών βομβών μεγάλος ισχύος που μπορούν να διαπεράσουν οχυρώσεις (bunker busters) και άλλα πυρομαχικά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η πώληση των οπλικών συστημάτων έρχεται με το «βλέμμα» στο Ιράν, εν μέσω όξυνσης της κρίσης μετά την ανησυχητική έκθεση της ΙΑΕΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αλλά και την επίθεση στη βρετανική πρεσβεία στη Δαμασκό που σήμανε συναγερμό στις διπλωματικές αποστολές της Δύσης.

Την υιοθέτηση σκληρότερων κυρώσεων σε βάρος του Ιράν ενέκρινε ομόφωνα η Γερουσία των ΗΠΑ, ποινικοποιώντας τη συνεργασία ξένων χρηματοοικονομικών θεσμών με την κεντρική τράπεζα του Ιράν. Πρόσθετες κυρώσεις που πλήττουν 180 εταιρείες και αξιωματούχους του καθεστώτος του Μ.Αχμαντινετζάντ ενέκρινε και η ΕΕ, ενώ εξετάζεται το πετρελαϊκό εμπάργκο.

Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαχώρισε έμμεσα τη θέση του από αυτή της Βρετανίας σχετικά με την εισβολή στη βρετανική πρεσβεία στη Τεχεράνη λέγοντας ότι, αντίθετα με ότι υποστήριξε το Λονδίνο, ο ίδιος δεν είχε ενδείξεις ότι ήταν «ενέργεια ενορχηστρωμένη από τις Αρχές». Πρόσθεσε πάντως ήταν μία ενέργεια που δείχνει γιατί το Ιράν είναι κράτος-παρίας στη διεθνή κοινότητα.

Στη σκιά της επίθεσης στη βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη και υπό το βάρος της ανησυχητικής έκθεσης της ΙΑΕΑ σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων των Βρυξελλών πρόσθετες κυρώσεις που πλήττουν 180 εταιρείες και αξιωματούχους του καθεστώτος Αχμαντινετζάντ. Συμφωνήθηκε, παράλληλα, να εξεταστεί η επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στο Ιράν -με τον Γάλλο ΥΠΕΞ Αλέν Ζιπέ να κάνει αναφορά στις ελληνικές ανησυχίες, λέγοντας ότι η ΕΕ θα εργαστεί με τους εταίρους της για να αντισταθμίσει οποιαδήποτε έλλειψη.

Μία-μία, χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοινώνουν ότι ανακαλούν τους πρεσβευτές τους στην Τεχεράνη, διαμαρτυρόμενες για την «απαράδεκτη» -όπως λένε- εισβολή στη βρετανική πρεσβεία. Η Βρετανία ανακοίνωσε ότι κλείνει την πρεσβεία της και ήδη Γαλλία, Γερμανία και Ολλανδία έχουν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους, η Νορβηγία έκλεισε προσωρινά την πρεσβεία της για προληπτικούς λόγους, ενώ εγγυήσεις για την ασφάλεια των διπλωματών της ζητά η Ιταλία. Το Ιράν θα βρεθεί στο επίκεντρο της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, στη διάρκεια του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες.

Συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του Γκίντο Βεστερβέλε είχε την Τετάρτη στο Βερολίνο ο υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Δήμας. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, οι δύο υπουργοί ταχθηκαν υπέρ μιας «περιορισμένης αλλαγής των ευρωπαϊκών Συνθηκών»,  σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη, αλλά και για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο «σημείο μηδέν» βρίσκονται οι διπλωματικές σχέσεις του Ιράν με τη Βρετανία, μετά την εισβολή την Τρίτη εκατοντάδων Ιρανών «φοιτητών» -κατά δήλωση του καθεστώτος Αχμαντινετζάντ- στη βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ ανακοίνωσε την απέλαση όλων των Ιρανών διπλωματών και την άμεση διακοπή της λειτουργίας της ιρανικής πρεσβείας στο Λονδίνο.

Αποχώρησαν και από τα δύο κτίρια της βρετανικής πρεσβείας που είχαν καταλάβει νωρίτερα την Τρίτη οι Ιρανοί φοιτητές. Οι καταληψίες δεν είχαν πάρει ομήρους, παρά τις πληροφορίες που είχαν μεταδοθεί αρχικά από ιρανικά μέσα, προκάλεσαν όμως φθορές και υπέστειλαν την βρετανική σημαία. Οργισμένο το Λονδίνο από την εξέλιξη «που δεν θα έπρεπε να συμβεί» λόγω του διπλωματικού πόλεμου για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, απειλεί το Ιράν λέγοντας ότι οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές.

Τεταμένη είναι η κατάσταση στην ιρανική πρωτεύουσα, αφού ομάδα Ιρανών φοιτητών που διαδήλωναν κατά της Βρετανίας εισέβαλε στον περίβολο της πρεσβείας και σε δύο κτίρια μέσα στο χώρο της διπλωματικής αποστολής. Σύμφωνα με πληροφορίες, έκαψαν τη σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου και ανέβασαν στον ιστό την ιρανική. Πληροφορίες για έξι εργαζόμενους στην πρεσβεία ομήρους των διαδηλωτών μετέδωσε το πρακτορείο Mehr, αλλά αργότερα τις απέσυρε. Οργή στο Λονδίνο.

Η απάντηση της Βρετανίας στην υποβάθμιση των διμερών διπλωματικών σχέσεων από το Ιράν θα είναι σθεναρή και θα έρθει σε συνεργασία με τους συμμάχους της, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ. Σε μία παράλληλη εξέλιξη, σε επίπεδο ΕΕ, η Γαλλία πιέζει για την επιβολή εμπάργκο στην εισαγωγή ιρανικού πετρελαίου στην Ένωση αλλά για την ώρα δεν συμμερίζονται τη θέση της άλλες χώρες.

Τις διπλωματικές σχέσεις με τη Βρετανία υποβαθμίζει το Ιράν σε αντίποινα για την επιβολή κυρώσεων στις ιρανικές τράπεζες με φόντο το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Σχετική πρόταση νόμου -που δείχνει την «έξοδο» στον Βρετανό πρεσβευτή- εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία από τη Βουλή και το ιρανικό Συμβούλιο Διαφύλαξης του Συντάγματος. Καταδικάζει η κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον· συναντώνται εκτάκτως στην Τεχεράνη οι πρεσβευτές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το επίσημο ιρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο IRNA επιβεβαίωσε πληροφορίες που ήθελαν 12 κατασκόπους της CIA να συλλαμβάνονται στο Ιράν. Σύμφωνα με Ιρανό βουλευτή, οι συλληφθέντες είχαν ως στόχο το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας και συνεργάζονταν με την ισραηλινή Μοσάντ.

Δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν και τρεις τραυματίσθηκαν -εννέα σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο- στη διάρκεια ανταλλαγής πυρών ανάμεσα σε σαουδαραβικές δυνάμεις ασφαλείας στην πετρελαιοπαραγωγό Ανατολική Επαρχία και σε ενόπλους. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, οι ένοπλοι ανήκουν σε «ξένη δύναμη», «δείχνοντας» κατά πάσα πιθανότητα το Ιράν.