ιράν

Απομακρύνεται ο Ντόναλντ Τραμπ από την πάγια έως σήμερα πολιτική της λύσης των δύο κρατών όσον αφορά το Παλαιστινιακό, θέση που αποτελούσε επί δεκαετίες το θεμέλιο λίθο της αμερικανικής και διεθνούς διπλωματίας στις προσπάθειες ειρήνευσης στην Μέση Ανατολή. «Η λύση των δύο κρατών» δεν είναι η μόνη πιθανή για την επίλυση του Μεσανατολικού, δήλωσε στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Και κάλεσε το Ισραήλ να παγώσει τον εποικισμό «για λίγο»....

Αποφεύγοντας να επιβεβαιώσει εάν εξακολουθεί να στηρίζει τη λύση των δύο κρατών στη Μέση Ανατολή, εν μέσω μπαράζ πιέσεων από την ισραηλινή ακροδεξιά, αναχώρησε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου από το Τελ Αβίβ για την Ουάσινγκτον, όπου συναντάται την Τετάρτη για πρώτη φορά με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Νετανιάχου ουδέποτε έχει αποσύρει δημόσια την υπό όρους στήριξή του στην ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, ωστόσο οι Παλαιστίνιοι καταγγέλλουν ότι η δέσμευση είναι πλέον άνευ ουσίας εξαιτίας της αδιάκοπης εποικιστικής δραστηριότητας.

Συνομιλίες σε τεχνικό επίπεδο για την τήρηση της συριακής εκεχειρίας έχουν στην πρωτεύουσα του Καζακστάν, Αστάνα, αξιωματούχοι από τη Ρωσία, την Τουρκία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Έθνη. Όσον αφορά τη διαδικασία της Γενεύης, η συνέχισή της είναι ακόμη θολή: Ο αρχικός προγραμματισμός για συνάντηση στις 8 Φεβρουαρίου είναι αβέβαιος.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν την Παρασκευή κυρώσεις σε 13 πρόσωπα και 12 οντότητες μερικές ημέρες αφότου ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι «προειδοποίησε» το Ιράν για τη δοκιμή ενός βαλλιστικού πυραύλου και άλλες δραστηριότητες.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε την Πέμπτη σε ανάρτησή του στο Twitter πως το «Ιράν έχει προειδοποιηθεί επίσημα» για την εκτόξευση βαλλιστικού πυραύλου στην οποία προέβη, μετά την ανακοίνωση της αμερικανικής κυβέρνησης ότι εξετάζει πώς θα απαντήσει στην εκτόξευση.

Το Ιράν επιβεβαίωσε αναφορές των τελευταίων ημερών πως προχώρησε σε δοκιμή νέου πυραύλου, με τον υπουργό Άμυνας να υποστηρίζει πως η δοκιμή δεν συνιστά παραβίαση ούτε της συμφωνίας με τους Έξι ούτε του ψηφίσματος του ΣΑ του ΟΗΕ. «Δεν θα επιτρέψουμε εξωτερική παρέμβαση στις αμυντικές μας υποθέσεις» λέει η Τεχεράνη.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι «νέος στην πολιτική» και θα «κοστίσει χρόνο στις ΗΠΑ μέχρι να μάθει τι συμβαίνει στον κόσμο» υποστήριξε ο ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί. Η Τεχεράνη έχει προαναγγείλει αντίποινα στο αμερικανικό διάταγμα για μπλόκο υπηκοών επτά χωρών, μεταξύ των οποίων και το Ιράν, ενώ έχει αναζωπυρωθεί η διαμάχη γύρω από το ιρανικό πυραυλικό πρόγραμμα.

Τσουνάμι επικρίσεων και σκηνές χάους σε αεροδρόμια διεθνώς έχει προκαλέσει το μέτρο Τραμπ να μπλοκάρει την είσοδο σε κατόχους διαβατηρίων επτά -μουσουλμανικών- χωρών, ακόμη κι αν έχουν πράσινη κάρτα για τις ΗΠΑ: Ταξιδιώτες εμποδίστηκαν από την επιβίβαση σε πτήσεις, δικηγόροι στις ΗΠΑ βρίσκονται σε συναγερμό και υποβάλλουν αγωγές για να ανατραπεί το διάταγμα ενώ μόνιμοι κάτοικοι έχουν αποκλειστεί σε διάφορα σημεία ανά την υφήλιο. Με αντίποινα για μπλόκο σε αμερικανούς υπηκόους απαντά το Ιράν.

Ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί επέκρινε το Σάββατο, χωρίς να τον κατονομάσει, τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, δηλώνοντας ότι η εποχή της ανέγερσης τειχών «ανήκει στο παρελθόν». Ο Ροχανί ωστόσο δεν αντέδρασε άμεσα στην απόφαση Τραμπ για απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ πολιτών από ορισμένες μουσουλμανικές χώρες, ανάμεσά τους Ιρανοί.

Ο αμερικανός πρόεδρος απαγόρευσε την είσοδο στις ΗΠΑ σε σύρους πρόσφυγες μέχρι νεωτέρας. Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε διάταγμα με το οποίο σταματά και η έκδοση βίζας για πολίτες έξι άλλων -κυρίως μουσουλμανικών χωρών-, ανάμεσά τους του Ιράκ, του Ιράν, της Υεμένης και της Λιβύης, για διάστημα τριών μηνών. Η απόφαση του Τραμπ προκάλεσε τις αντιδράσεις οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ΟΗΕ καλεί τις ΗΠΑ να συνεχίσουν την παράδοσή τους στην υποδοχή προσφύγων.

Σε συμφωνία δημιουργίας ενός τριμερούς μηχανισμού ελέγχου και διασφάλισης της εκεχειρίας στη Συρία βρίσκονται Τουρκία, Ρωσία και Ιράν. Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των σύρων ανταρτών και εκπροσώπων του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ είναι έτοιμες να καταλήξουν σε μια «τελική ανακοίνωση», δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα λίγο πριν από την έναρξη της δεύτερης ημέρας των συνομιλιών στην Αστάνα.

Συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν, ξεπάγωμα των σχέσεων με την Κίνα: Ο Μπαράκ Ομπάμα είχε πολλές διπλωματικές επιτυχίες, οι οποίες χαιρετίστηκαν ευρέως στο εξωτερικό και τις οποίες ο διάδοχός του Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να ακυρώσει. Όμως η απόμακρη διαχείριση που έκανε σε άλλα θέματα, αφήνουν πικρή γεύση.

Δυόμισι εκατομμύρια άνθρωποι συνόδευσαν την Τρίτη στην Τεχεράνη τον πρώην πρόεδρο του Ιράν Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί στην τελευταία κατοικία του, δίπλα στον πατέρα της Ισλαμικής Επανάστασης, τον Αγιατολάχ Χομεϊνί, του οποίου είχε διατελέσει στενός συνεργάτης. Σε μία σπάνια κίνηση οι ΗΠΑ εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους στην οικογένεια του Ραφσαντζανί, παρότι ήταν μια από τις ηγετικές προσωπικότητες της Ισλαμικής Επανάστασης το 1979 και της ρήξης των σχέσεων της Τεχεράνης με την Ουάσινγκτον.

Απεβίωσε σε ηλικία 82 ετών από καρδιακή ανακοπή ο πρώην πρόεδρος του Ιράν Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί, κυρίαρχη φυσιογνωμία στην πολιτική σκηνή της Ισλαμικής Δημοκρατίας από τη δεκαετία του 1980. Ο Ραφσαντζανί διατέλεσε πρόεδρος του Ιράν από το 1989 έως 1997. Αν και συνδεδεμένος με το θρησκευτικό κατεστημένο, ο ίδιος θεωρούνταν ως «πραγματιστής συντηρητικός», ανοιχτός στη βελτίωση των σχέσεων με τη Δύση.

Η κατάσταση που διαμορφώνεται στη Συρία, κυριάρχησε στην τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν και του ιρανού προέδρου, Χασάν Ρουχανί. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συνεχίσουν τη στενή συνεργασία τους στην κοινή προσπάθεια τερματισμού της πολεμικής κρίσης στη Συρία. Την ίδια ώρα, στην Τεχεράνη έφτασε ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας, Ουαλίντ Μουαλέμ, για επίσημες συνομιλίες.

Η Συρία θα μοιραστεί σε ζώνες ανεπίσημης περιφερειακής επιρροής και ο Μπασάρ αλ-Άσαντ θα παραμείνει πρόεδρος για μερικά χρόνια, τουλάχιστον βάσει του περιγράμματος μιας συμφωνίας ανάμεσα στη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Η Airbus ανακοίνωσε την Πέμπτη τη συμφωνία με την Iran Air για την πώληση 100 αεροσκαφών, ανάμεσα στα οποία βρίσκονται 46 αεροσκάφη τύπου Airbus A320, 38 αεροσκάφη τύπου A330 και 16 αεροσκάφη A350 XWB.

Οριστικοποιήθηκε η συμφωνία του Ιράν με την ευρωπαϊκή Airbus για την αγορά 100 αεροσκαφών, η οποία και αναμένεται να υπογραφεί άμεσα. Το πρώτο από τα αεροσκάφη αναμένεται να παραδοθεί τον Ιανουάριο.

Οι διαπραγματεύσεις για να ξεκινήσει η παγωμένη απομάκρυνση από το συνεχίζονται με δυσκολία μεταξύ συριακού καθεστώτος, αντικαθεστωτικών και των διεθνών παραγόντων στη σύγκρουση -και στην παρούσα φάση, σημαντικότερος για να ξεμπλοκάρει η διαδικασία θεωρείται το Ιράν. Οι διαφορετικές πλευρές ανταλλάσσουν κατηγορίες για την ευθύνη της αναστολής ενώ όσοι έχουν μείνει στο Χαλέπι περιμένουν μέσα στο κρύο τα λεωφορεία να ξεκινήσουν. Ο ΟΗΕ καλεί σε δραματικούς τόνους «να μην γίνονται όμηροι οι κάτοικοι».

Με τους ευρωπαίους ηγέτες να επιρρίπτουν ειδικά και στη ρωσική πλευρά μερίδιο της ευθύνης για τα χτυπήματα σε αμάχους στο Χαλέπι, η συριακή κρίση βρέθηκε με σάρκα και οστά στο τραπέζι της ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής: Ο δήμαρχος του ανατολικού τμήματος της πόλης ήταν παρών στη Σύνοδο για να περιγράψει την κατάσταση στους ηγέτες, με τη Σύνοδο να καταλήγει στο ψήφισμά της να ζητά άμεση, ασφαλή και άνευ όρων απομάκρυνση όλων των κατοίκων στο ανατολικό Χαλέπι.

Στο χειμαζόμενο Χαλέπι, το πρωί της Πέμπτης ξεκίνησε τελικά η επιχείρηση απομάκρυνσης κατοίκων και αντικαθεστωτικών όμως από την πρώτη στιγμή φάνηκε πως η διαδικασία βρίσκεται σε τεντωμένο σχοινί: Η πρώτη οχηματοπομπή δέχθηκε πυρά από καθεστωτικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν τρία άτομα. Η συμφωνία είχε γίνει γίνει αντικείμενο δύσκολων διαβουλεύσεων μεταξύ Δαμασκού, Ρωσίας, Τουρκίας, αντικαθεστωτικών αλλά και του Ιράν, την στήριξη του οποίου έχουν σιιτικές ομάδες που πολεμούν στο πλευρό του Άσαντ.

Για «αδιευκρίνιστους ακόμη λόγους», με αναφορές να επιρρίπτουν την ευθύνη είτε στη Δαμασκό είτε στο Ιράν, καθυστερεί η έναρξη της απομάκρυνσης τόσο αμάχων όσο και αντικαθεστωτικών από το ανατολικό Χαλέπι, την ώρα που οι συγκρούσεις συνεχίζονται -όπως και οι επαφές στους άξονες Μόσχας, Δαμασκού, Άγκυρας και Τεχεράνης. Η συνεννόηση για παύση πυρός έχει καταρρεύσει ενώ συγκλίνουσες πηγές μιλούν την Τετάρτη για νέες επιδρομές και πλήγματα με όλμους.

Με τη νίκη του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ και της στρατιωτικής του συμμαχίας με τη Ρωσία και το Ιράν λήγει η μάχη για το Χαλέπι, σκηνικό της χειρότερης ανθρωπιστικής τραγωδίας του 21ου αιώνα. Οι αντάρτες αναμένεται να αρχίσουν να αποσύρονται από το ανατολικό Χαλέπι τα ξημερώματα της Τετάρτης στο πλαίσιο συμφωνίας εκεχειρίας με τη μεσολάβηση Ρωσίας και Τουρκίας. Δικλείδες ασφαλείας ζητούνται από ΟΗΕ και Δύση για την απομάκρυνση των αμάχων εν μέσω αναφορών για μαζικές εκτελέσεις από τις κυβερνητικές δυνάμεις.

Η βρετανίδα πρωθυπουργός επανέφερε στην τάξη τον υπουργό Εξωτερικών της κυβέρνησής της, Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος είχε καταγγείλει -με παντελή έλλειψη διπλωματικής γλώσσας- τους «πολέμους δι' αντιπροσώπων» που -όπως είπε- διεξάγονται από το Ριάντ, σύμμαχο του Λονδίνου.

Μία ακόμη διπλωματική γκάφα μετρά ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος δεν δίστασε να ασκήσει δημοσίως κριτική στο συμμαχικό Ριάντ και την Τεχεράνη. Σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα στη Ρώμη, την οποία δημοσιεύει ο Guardian, ο Τζόνσον κατηγόρησε τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν ότι διεξάγουν «πολέμους δι' αντιπροσώπων».